Firmalar - Peru

Genel Ekonomik Durum

Temel Ekonomik Göstergeler
 
 

Kaynak: IMF *tahmini
 
 
Ekonomik Yapı
 
İşgücünün % 7,6’sına istihdam sağlayan tarım sektörü, ülkenin ihracatında da önemli paya sahiptir. Deniz ürünleri ve balık yağının yanı sıra pamuk, şeker kamışı, kahve ve soya fasulyesi, ülkenin başlıca tarım ihraç ürünlerini oluşturmaktadır. Tarım sektörü küresel ekonomik krizden nispeten az etkilenmiş, tarım ve gıda ürünleri ihracatı krize rağmen artmıştır.
 
İmalat sanayinde kauçuk, gıda işleme ve kimya, en önemli sanayi sektörleridir. Tekstil ve yün (alpaka, lama, vikunya) sektörlerinin gelişimi devlet tarafından teşvik edilmektedir. İnşaat sektörü de en fazla gelişim gösteren sektörlerden olup, hidroelektrik santrali projeleri son yıllarda gittikçe önem kazanmaktadır. Madencilik sektörü ise ihracatın yaklaşık % 60’ını, vergi gelirlerinin % 30’unu sağlamaktadır. Dünyanın en büyük gümüş üreticisi olan Peru, bakır, çinko, altın, demir, fosfor ve manganez açısından da önemli rezervlere sahiptir. Turizm ise ülkedeki toplam işgücünün % 6,8’ini, GSYİH’nin ise % 7,7’sini oluşturmaktadır.
 
Başlıca altı bölgedeki sektörel durumu özetlemek gerekirse;
 
1. Piura Bölgesi – Paita Şehri
Peru’nun kuzeyinde Ekvator ile sınırı oluşturan ve ülkenin en verimli tarım alanlarının bulunduğu bölgedir. Paita, Piura bölgesinin liman kentidir.
Tarım: Bölge halkının %37’sinin ana istihdam sahasını teşkil eden tarımcılık, geniş tarım ve sulama arazileri ile yüksek verim oranları arz etmektedir. Bölge ülkenin başlıca limon, mango, muz ve maracuya üreticisi olup; karpuz, bezelye, börülce, şeker pancarı, paprika, papaya, pamuk ve kabuklu pirinç gibi farklı ürün gruplarını da ihraç etmektedir.
Ucuz ithal Brezilya ve ABD menşeli pamuk nedeniyle üretimi azalan Piura pamuğu lif boyu itibariyle Mısır’ın akala pamuğu kadar kaliteli olup, bu pamuğun üretiminin artırılması için çalışmalar yapılmaktadır.
Peru limon üretiminin %64’ü ve mango üretiminin %66’sını karşılayan bölge, başta ABD pazarına olmak üzere yılda yaklaşık 25,4 milyar Dolar değerinde mango ihraç etmektedir.
Balıkçılık: Bölge ihracatında %27,2’lik yer teşkil eden kabuklu ve yumuşak deniz ürünleri arasında yengeç, ıstakoz, pota cinsi kalamar, deniz tarağı (conchas de abanico), midye, ton ve dil balığı yer almaktadır. Ayrıca bölgede çok sayıda balık unu fabrikası bulunmaktadır.
Konservecilik: Bölge ihracatının %17,5’ini karşılayan konservecilik sektörü, daha çok işlenmemiş balık ve deniz ürünlerine yoğunlaşmakta olup, konserve balık ürünlerinin başında uskumru ve hamsi (caballa y ancoveta) cinsi balıklar gelmektedir.
Madencilik: Bölge zengin potasyum, bakır, kurşun ve çinko kaynaklarını barındırmakta olup; karbon, kükürt, bentonit ve barit gibi ametal rezervlerine de sahiptir.
 
2. Ancash Bölgesi – Huaraz Şehri
Lima’nın kuzeyinde yer alan Ancash ağırlıklı olarak tarım ve madencilik bölgesidir.
Tarım: Mango’nun bölge ihracatında %5,4 paya sahip olduğu tarım faaliyetleri arasında pamuk, pirinç, şeker pancarı, kuşkonmaz, yuca cinsi patates, çiçekçilik ve aromatik bitkiler yer almaktadır.
Madencilik: Demir ürünlerinin bölge ihracatında %41,1’lik yer tuttuğu madencilik sektörü, bakır, çinko, altın ve gümüş ile ön plana çıkmaktadır. Madencilik vergi gelirlerinin ihracatçılara yeniden dağıtılması uygulamasında %26 ile ülke çapında ilk sırada yer alan bölge, Peru’nun başlıca maden ürünleri ihracatçısı konumundadır.
Balıkçılık: Deniz tarağı (conchas de abanico) cinsi kabuklu deniz ürünleri bölge ihracatının %23,7’sini oluşturmakta olup, balık unu da önemli ihracat kalemleri arasında yer almaktadır.
 
3. Lima ve Callao Bölgesi – Huaura Eyaleti – Huacho Şehri
10 milyona yaklaşan nüfusu ile 29 milyon olan ülke nüfusunun üçte birini barındıran Lima, serbest bölge, liman ve havaalanı imkanları ve finans merkezi olarak ülkenin en büyük ekonomi merkezidir.
Altın, petrol ürünleri, bakır, balık unu ve çinko gibi ihracat ürünleri ile dikkat çeken Lima ve Callao bölgesine bağlı Huaura eyaleti sarımsak, havuç, soğan, nohut, granadin gibi tarım ürünleri ile ön plana çıkmakta olup, Karal antik şehri gibi turizm potansiyelleri bulunan tarihi ören yerlerini de içermektedir.
 
4. Pasco Bölgesi
Lima idari bölgesinin doğusunda yer alan Pasco, ülkenin dağlık kesiminde bulunmaktadır.
Madencilik: Çevre illerden maden ocaklarında çalışmak üzere yerleşen insanlar neticesinde yüksek nüfus oranlarına ulaşıp şehirleşen Pasco’da bölgesel ekonomik faaliyetlerin %56,2’sini madencilik sektörü teşkil etmekte olup, kurşun, bakır, altın, gümüş ve çinko başlıca ihracat ürünleri arasında yer almaktadır.
 
5. Lambayeque Bölgesi
Peru’nun kuzeyinde yer alan önemli bir tarım bölgesidir.
Tarım: Bölge ihracat ürünleri arasında ağırlıklı role sahip olan tarım sektöründe, %20,5 ile maracuya, %8,6 ile avokado, %5,6 ile mango ve %5,3 ile fasulye başta yer almaktadır. Sebze ihracatının %26,3 ile önemli yer teşkil ettiği bölgede, şeker kamışı balı ve posası (melaza ve chancaca) ihracatı da gerçekleştirilmektedir. Organik meyvecilik ve sebzecilik faaliyetlerinin bulunduğu Lambayeque’de bu alanda muz, mango, maracuya, üzüm (Thompson cinsi), paprika, kahve ve piquillo biberi yetiştirilmektedir. 
 
 
6. Arequipa Bölgesi
Madencilik: Başkent Lima’dan sonra ülkenin en önemli ikinci şehri Arequipa’yı içeren bölgenin başlıca ekonomik faaliyeti madencilik sektörüne dayanmaktadır. Bölgeden ağırlıklı olarak bakır, çinko, altın ve kurşun ihraç edilmektedir.
Tarım: Bölge ihracatında önemli yer tutan tarım faaliyetleri paprika, sarı-yeşil soğan, kiwicha (yoğurt, bisküvi ve benzeri gıda ürünlerine eklenerek tüketilen besleyici tropik bir tahıl), sarımsak gibi ürünleri içermektedir.
Tekstil: Bölge iplik, kumaş ve elyaf üretiminde lider konumunda olup, özellikle alpaca ve vikunya gibi değerli yün iplik ve kumaş ihracatında ön plana çıkmaktadır. Anılan kumaşlardan yünlü kazak, palto, atkı gibi giyim kalemlerinin yanı sıra bayan çantası, duvar halıları, masa örtüleri ve cüzdan gibi ürünler de imal edilmektedir.
 
 
Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler
 
2017 yılında %2,5 olarak gerçekleşen büyüme hızı 2018 yılında  %3,99 oranında gerçekleşmiştir. 2019 yılında da %3,93 oranında büyümesi öngörülmektedir. Gelecek yıllarda özellikle madencilik ve inşaat alanında önemli yatırım projeleri ve güçlü iç tüketim sayesinde bu büyümenin sürmesi beklenmektedir. Ülkede işsizlik oranı hala yüksek olup (%5,9), 2018 yılında enflasyon  %1,3 oranında gerçekleşmiş, 2019 yılı için % 2,4 oranında öngörülmektedir.