Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
1995 yılında Dünya Ticaret Örgütü’ne, 1998 yılında da dünya nüfusunun yarısını kapsayan Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’na (APEC) üye olan Peru, 26 Mayıs 1969 tarihinde Bolivya, Kolombiya, Ekvator ve Peru arasında kurulan AND Topluluğu’na (The Andean Community, Comunidad Andina, CAN) üye olmuştur. Peru, AND Topluluğu kapsamında üye ülkeler arasındaki serbest ticaretten yararlanmakta olup; Latin Amerika Birliği’ne (Asociación Latinoamericana de Integración, ALADI) de üyedir. ALADI üyeliği kapsamında Peru, MERCOSUR ile Ekonomik İşbirliği Anlaşması imzalamıştır.
Daha geniş pazarlara ulaşım açısından proaktif bir tutum izleyen Peru’nun, ABD ile imzalamış olduğu Ticaretin Geliştirilmesi Anlaşması 1 Şubat 2009’da yürürlüğe girmiştir. Singapur, Kanada¸Çin, EFTA ve Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) imzalayan Peru’nun; Şili ile son yıllarda derinleştirilen bir Ekonomik İşbirliği Anlaşması ve Tayland ile Erken Hasat Protokolü mevcuttur.
Avrupa Birliği ile Kolombiya ve Peru arasında 26 Haziran 2012 tarihinde imzalanan ve 21 Aralık 2012 tarihli ve L 354 sayılı AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanan Konsey Kararı uyarınca geçici olarak yürürlüğe giren kapsamlı Ticaret Anlaşmaları’ndan Peru ile yapılan Ticaret Anlaşmasının tüm formaliteleri tamamlanmış olup, 1 Mart 2013 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanmıştır.
Resmi olarak Haziran 2012'de kurulan Pasifik İttifakı; Kolombiya, Şili, Peru ve Meksika arasındaki işgücü, finansman ve ticarette engelleri ortadan kaldırarak üyeleri arasındaki dayanışmayı derinleştirme ve Asya-Pasifik Bölgesinde daha yakın ilişkiler oluşturmayı amaçlamaktadır.
İhracat Rejimi
Peru hükümetince 5 yıl içinde ihracatın 2 katına çıkarılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda; Amerika Birleşik Devletleri, Çin, İsviçre, Japonya, Kanada, Almanya, İspanya, Brezilya başta olmak üzere 25 hedef ülke belirlemiştir.
Özellikle; hizmetler sektörünün geliştirilmesine yönelik yeni bir ihracat rejimi geliştirilmekte olup, bu sistem içinde vergi ve kiralarda uygun şartlar yaratılarak uluslararası firmaların bölgedeki merkezlerini Peru’ya taşımaları teşvik edilmektedir.
İthalat Rejimi
Peru’ya kullanılmış giysi ve ayakkabı ithalatı yasak olup, hibe amaçlı ise bu ürünlerin ithalatı serbesttir. Bazı haşarat ilaçlarının, havai fişek ve zehirli atıkların, 5 yıldan daha fazla kullanılmış araçların, 2 yıldan daha fazla kullanılmış otobüslerin ve kamyonların, ikinci el lastiklerin ithalatı da yasaktır.
İthalatı serbest olan ürünlerin ithalatı için Peru Gümrüklerine (www.sunat.gob.pe) gümrük beyannamesi, ticari fatura, havayolu konşimentosu, paketleme listesi ve sigorta belgesi sunulması gerekmektedir. Ürün ANDEAN Topluluğu ülkelerinden birinden (Kolombiya, Ekvator ve Bolivya) ithal ediliyorsa, tercihli rejimden faydalanılması için ürünün menşeini gösteren belgenin de ibraz edilmesi gerekmektedir.
Birçok ithal ürün antidamping ve ek gümrük vergisine tabidir. Ürünlerin ve ülkelerin listesini (http://www.aladi.org/nsfaladi/guiasimportacion.nsf/09267198f1324b64032574960062343c/55c4c885487bb8f4032575740051cd7b?OpenDocument) adresinden bulabilirsiniz. Bu ülkeler dışında kalanlar için, bu ürünlerin orjinlerine ait sertifika sağlayanlar bu vergilerden muaf tutulmaktadır.
İşlenmiş gıda ürünleri için gıda sağlık tescili veya hayvansal, bitkisel ve yan ürünleri için Sağlık Sertifikası istenmektedir. (http://www.digesa.sld.pe, http://www.senasa.gob.pe)
Ülkeye getirilen ürünler, 6 ay gümrük vergisi ödemeden saklanabilir. Bu süreçte, ithalatçı gümrük vergilerini ödeyebilir veya bu vergileri belirlediği zaman dilimleri içerisinde ödeyebilir. Bu işlemde ödeme, getirilen tüm mallara göre veya ithalatçının ihtiyacına görede ayarlanabilmektedir.
Sağlık ve Bitki Sağlığı Yönetmelikleri, SENASA tarafından hazırlanmakta ve uygulatılmaktadır.
Ödemeler
Peru’nun en büyük bankası Banco de Credito del Peru’ya göre en yaygın ödeme yöntemlerinden birisi açık hesaplardır. Bu yöntem tüm işlemlerin %60’ına karşılık gelmektedir. Vesikalı tahsil, ödemelerde %20 ile ikinci en çok tercih edilen yöntemdir.
Gümrük Uygulamaları
Peru gümrük otoritesi Dünya Bankası ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın desteği ile yıllardır yapılandırılarak modernize olmaktadır. Bu sayede gümrük işleri neredeyse tamamıyla otomatize olmuş durumdadır. 1991 yılına kıyasla, tahsilatlar düşük gümrük vergileri faizine rağmen üç katını aşmıştır. Bu reformları konsolide etmek için Nisan 1996’da bir Gümrük Kanunu yayınlanmıştır. 3 UIT (İspanyol karşılığı: Vergilendirilebilir referans birim)’yi aşan ithal ürünler, UIT değerinin % 2,35’ini değerlendirme servisi için ödemektedir. 2010 yılı için bir UIT 3.600 Nuevos Soles (~1.240$) olarak belirlenmiştir. Pratikte, Gümrük yalın değerlendirme ücretlendirmesi için 30$ uygulamaktadır.
Peru Gümrükleri:
Superintendencia Nacional de Administracion Tributaria
Av. Garcilaso de la Vega 1472, Lima, Peru
Tel: (511) 315 3300
Fax: (511) 315 3318
Website: www.sunat.gob.pe
Gümrük Vergileri ve Diğer Vergiler
1990’lı yıllarda ülkenin uyguladığı ortalama gümrük vergisi %60 iken, bu oran günümüzde %5’in altındadır.
Peru’nun uyguladığı gümrük vergisi oranlarına, ithalat prosedürlerine ve ürün standartlarına ilişkin detaylı bilgilerin, Avrupa Birliği Pazara Giriş veritabanının (Market Access Database, http://mkaccdb.eu.int) “Applied Tariffs Database” bölümünden, ülke adı ve ürün GTİP’i ile arama yapılarak öğrenilmesi mümkündür.
Peru’da ithal edilen ürünlerin %95’i (tarım ürünleri, bazı madenler ve yakıtlar, ilaçlar vb.) ülkede üretilen mallara da uygulanan %19 oranında Katma Değer Vergisi’ne (KDV) tabidir. Tütün ve alkol gibi ürünlerden özel tüketim vergisi (ICS) alınmakta olup, ithalatta herhangi bir miktar kısıtlaması bulunmamaktadır.
Tarife Dışı Engeller
Mart 1991’de tarım ürünleri üzerinde başlatılan ve her ürün için geçerli olan uluslararası fiyatlara göre haftalık olarak hesaplanan ek ithalat vergisi sistemi, 2001 yılında ANDEAN Topluluğu tarafından uygulanan “fiyat bandı uygulaması” ile değiştirilmiştir. Hali hazırda söz konusu ürünlerin fiyatlarının yüksek olması sebebiyle söz konusu kesinti sıfırdır.
Bunun yanında, Peru Vergi İdaresi (Superintendencia Nacional de Administracion Tributaria, SUNAT) vergi gelirlerinin artırılması amacıyla dağıtım kanalının çeşitli aşamalarında yeni vergi toplama yöntemleri uygulamaya geçirmiştir. (Detaylı bilgi için: www.sunat.gob.pe).
Kambiyo Rejimi
Peru’da döviz kontrolleri 1990 yılında kaldırılmış olup, dövizin kullanımı ve yurt dışına çıkarılması serbesttir.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Peru’da rekabetin ve fikri mülkiyetin korunmasından sorumlu kurum olan INDECOPI (National Institute for the defense of Competition and the Protection of Intellectual Property, www.indecopi.gob.pe) aynı zamanda standartların oluşturulmasından da sorumludur. 1992 yılında kurum bünyesinde oluşturulan Teknik Düzenlemeler Komisyonu’na (CTR, Commission of Technical Regulations) bağlı komiteler aracılığıyla standartlar oluşturulmakta; özel kuruluşların ve kamu kurumlarının bilgilendirilmesi ise Ulusal Bilgi Hizmeti (SNI, National Information Service) aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.
