Ülke Profil

Anasayfa / PA / Pazar ile İlgili Bilgiler

Pazar ile İlgili Bilgiler

1997de ülkenin DTÖ’ye katılımı ile hükümet vergileri bazı tarım ürünleri istisna olmak üzere maksimum %15 seviyesine düşürmüştür. Ortalama %12 olan gümrük tarifeleri ile Panama bölgenin en liberal pazarlarından birisidir. Panama ithalatında nispi vergi sistemini uygulamaktadır. Genel olarak CIF değer gümrük kıymeti baz alınırken bazı durumlarda referans kıymet bedelleri de göz önünde tutulmaktadır. Gümrük tarifelerine ve elleçleme maliyetlerine ek olarak, tüm ithal eşya için gümrükte %7 katma değer vergisi alınmaktadır. Eczacılık, gıda ve eğitim ürünleri katma değer vergisi kapsamı dışındadır. 1995 yılından bugüne, Panama Armonize Sistemi (HS) uygulamaktadır.

İthalatta İstenen Belgeler

Panamada ithalat lisansı istenmemektedir. Ticaret lisansı olan her firma ithalat yapabilmektedir. Ticaret lisansı ise ticari veya sanayi faaliyetleri olan kişiler ve firmalar için gereklidir. Gıda dışı tarım ürünleri ithalatında ise ürün güvenlik sertifikası istenmektedir. Ateşli silahlar, cephane, gübre ve bazı gıda ürünlerine yönelik ithalat izinleri gerekmektedir. Söz konusu izinler Güvenlik Bakanlığından alınmaktadır. Panamada gümrükleme işlemleri hızlı ve etkin bir biçimde yürütülmektedir. Gümrük işlemleri Panama Hükümetince yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri tarafından yürütülmelidir. Kamu alımlarına yönelik ithalat, diplomatların ithalat işlemleri, Panama Kanalı üzerinden gerçekleşen ve dahilde işleme kapsamındaki ithalat vergiden muaftır. İthalat için ithalat beyanı (gümrük müşavirince hazırlanmış ve imzalanmış), ticari fatura (orijinali ve İngilizce veya İspanyolca dillerinde hazırlanmış 4 kopya), hava konşimentosu, konşimento, ticari lisans numarası, güvenlik sertifikası, ürün satış sertifikası, menşe belgesi gerekmektedir.

İşaretleme

İlaçlar, tarım kimyasalları, zehirli maddeler ve gıda ürünlerinde İspanyolca etiketleme gerekmektedir. Etiketlerde üreticinin adı ve adresi, son kullanma tarihi, içindekiler, üretim numarası gibi temel bilgiler yer almalıdır. Gıda ürünlerinde etiketleme ve işaretleme CODEX Alimentarius kılavuzuna uygun olmalıdır.

Ticarette Uygulanan Standartlar

Standartlar ve Endüstriyel Teknoloji Genel Müdürlüğü(DGNTI) birçok kamu ve özel kurum uygunluk değerlendirmesi sürecinde önem arz etmektedir. Panamada uygunluk değerlendirilmesi düzenli olarak birçok kuruluş tarafından yürütülmektedir. Bu kuruluşlar arasında Sağlık bakanlığı Merkezi Laboratuarı, Panama Üniversitesi gibi kurumlar sayılabilir. Uygunluk değerlendirmesini müteakiben DGNTI bir uygunluk sertifikası verir. Uygunluk sertifikasını vermeye yetkili tek organ DGNTI’dır. SGS ve Bureau Veritas gibi özel kuruluşlar ise sadece sistem uygunluğu sertifikası verebilmektedir. Ulusal Akreditasyon Konseyi (CNA) ulusal akreditasyondan sorumlu kamu kuruluşudur. Akreditasyon genelde isteğe bağlıdır.

Serbest Ticaret Bölgeleri

Panamada Serbest Ticaret Bölgeleri sadece ihracat odaklı olarak desteklenmektedir. Panamada ihraç edilmek kaydıyla teşviklerden yararlanan 14 İhracat Bölgesi vardır. Yerli veya yabancı yatırımcılar bu bölgelerde faaliyet göstererek ithalat vergisinden muafiyet, işçi çalıştırma, vergi gibi konularda verilen teşviklerden faydalanabilmektedir. Ancak bu bölgelerde faaliyet gösteren firmalar yüksek işçi ücretleri, zayıf endüstriyel birikim ve zayıf altyapı gibi sebeplerden ötürü zorluk çekmektedirler. 2004 yılında kurulan Panama Özel Ekonomi Bölgesi büyük uluslararası firmaları bölgeye çekmiş ve özellikle lojistik alanında bölgede önemli bir üs haline gelmiştir.

Tüketicinin Yapısı ve Davranışları

Panama Orta Amerika’daki en yüksek ortalama gelire sahip ülkedir. Ancak, gelirin büyük bir kısmı tüketim odaklı küçük bir nüfusa aittir. Orta üstü ve orta gelirli bu nüfusun en çok tükettiği ürünler yüksek kalite ve son moda ürünlerdir. Söz konusu tüketicilerin alımlarında fiyatın önemi oldukça düşüktür. Nüfusun büyük kısmında ise fiyat kaliteden daha önemlidir. Piyasadaki düşük fiyatlı Uzakdoğu ve Asya ülkeleri menşeli mallar ile fiyat rekabeti yapmak oldukça zordur. Kaliteli ve düşük fiyatlı Japonya ve Kore menşeli ürünler elektronik pazarına hakimdir. Colon Serbest Bölgesinde yer alan Nike, Oakley ve Columbia gibi markalar da hem kalite hem fiyat açısından sektörlerinin liderleri konumundadırlar.

Panama’da en yaygın reklam mecrası televizyon ve gazetedir. Son yıllarda e-mail pazarlaması özellikle hizmetler sektöründe popüler hale gelmiştir. Panama’nın reklamcılık sektörü hizmetleri gelişmiş olup fiyatlar reklam kuruluşları arasında çok değişmemektedir. Fuarlar, özel seminerler ve sergiler diğer yaygın pazarlama araçlarıdır. Birçok yabancı imalatçının ülke genelinde televizyon reklamı, dış mekan reklamı, sponsorluk ve gazete reklamları gibi pazarlama faaliyeti bulunmaktadır.

Dağıtım Kanalları

İş yöntemleri genelde direk ve basit kurallarla işlemektedir. Ortalama olarak, Panama City ulusal tüketim talebinin %65ine sahiptir. Kalan %35lik kısım ise David, Colon, Santiago and Chitre şehirlerine dağılmış durumdadır. Genel olarak, Panama’daki dağıtım kanalları basittir. Doğrudan ithalatçılar çoğu durumda toptancı olarak faaliyet gösterirken bazı durumlarda perakende sektörüne de yöneldikleri gözlemlenmektedir. Hazır giyim, otomobil ve donanım ürünlerinde toptancı ithalatçılar bulunmaktadır. Tüketim ürünleri, gıda ve ilaç sektörlerinde ise toptan dağıtım kanallarından ayrı olarak perakende kanallarının varlığı göze çarpmaktadır.Endüstriyel ürünlerde satışlar, yerel bayiler eliyle yürütülmektedir. Panama’nın ana ithalatçılarından bazıları Colon Serbest Bölgesinde antrepoları bulunan Orta-Güney Amerika distribütörleridir. Genel olarak Colon Serbest Bölgesinde antrepoları bulunan ithalatçıların Panama City şehrinde perakende satış mağazaları da bulunmaktadır.Panama ticareti Atlantik limanlarından Manzanillo, Cristobal ve Evergreen, Balboanın Pasifik Limanı istikametinde akmaktadır. Panama’nın hava kargoculuğunda daha ziyade Tocumen Uluslararası Havalimanı kullanılmaktadır.

Şirket Açılması

Panama’da ofis açmak oldukça kolaydır. Mekan ve maliyet açısından birçok farklı seçeneğin bulunması ve Latin Amerika’daki en esnek şirket hukukuna sahip olması yatırımcıların ülkede şirket açmasını sağlamaktadır. Şirket açılması için gereken süre 15 günden 1 aya kadar değişmektedir. Panama’daki her şirketin yıllık ortalama 200 dolar ödeme yaptığı yerleşik bir ajansı olmak zorundadır.Panama’da ticari faaliyetlerde bulunmak için Ticaret ve Sanayi Bakanlığından lisans alınması gerekmektedir. Toptancılık, ticari ve mortgage bankacılığı, finansal hizmetler ve ileri teknoloji hizmetleri için “Ticari Lisans Sınıf A” gerekmektedir. Öte yandan, bar, restoran, gayri menkul ajentaları, benzin istasyonları ve distribütörlerin “Ticari Lisans Sınıf B”ye sahip olmaları gerekmektedir. “Ticari Lisans Sınıf B”yi sadece Panamalılar alabilmektedir. “Sanayi Lisansı”nı ise imalatçılar ve inşaat sektöründeki firmalar almak zorundadır.

Panama’da Düzenlenen Fuarlar

Panama’da düzenlenen fuarlar hakkında;

http://www.biztradeshows.com,
http://www.expodatabase.com,
http://www.tradefairdates.com/Fairs-Panama-Z170-S1.html
http://www.auma.de

web siteleri bilgi vermektedir.

Kamu İhaleleri

2006 yılında kurulan Ulusal Alım Ofisi ile kamu alımları modernize edilmeye çalışılmaktadır. İdarenin en önemli icraatlarında birisi internet tabanlı alım sistemine geçmesidir. Kamu alımlarına ilişkin bilgiler http://www.panamacompra.gob.pa adresli internet sitesinden ulaşılabilir. Kamu alımlarına esneklik, şeffaflık ve hız kazandıran bu sistemde tüm kamu alımlarının duyurulması zorunludur. Ofisi kuran mevzuat ile aynı zamanda alımlarla ilişkin hususların görüşüldüğü idari bir mahkeme de görevlendirilmiştir. Bu sistem ile ödeme gecikmelerinde kamunun faiz ödemesi yapma zorunluluğu ve tüm ihale isteklilerinin geniş bilgilere ulaşım imkanı sağlanmıştır.Yüklenicilere yapılan ödemelerde gereksiz bürokratik işlemlerle karşılaşılmaktadır. Genel olarak ödemeler faturalandırmadan sonra 3-6 ay içerisinde yapılmaktadır. Panama Kanalı 250 milyon $’lık alımla ithalatçılar için cazip bir idaredir. İdare alımlarında liman teçhizatı, inşaat malzemeleri, endüstriyel ekipmanlar ve ulaşım gereçleri ve malzemeleri öne çıkmaktadır. Halihazırda yürütülen ve 5.25 milyar $ tutarındaki Kanal genişletme çalışmasında alt yüklenici olarak ithalatçılara ve müteahhitlik sektörüne fırsatlar çıkmaktadır. Panama Kanal İdaresi, kamu kurumu olmasına rağmen, kendi bütçesine sahip ve ödemelerini zamanında yapan, esnek bir idare olma özelliği taşımaktadır.

YARARLI ADRESLER

TC PANAMA BÜYÜKELÇİLİĞİ

Embajada de la República de Turquía Piso 11 P.H. TORRE SFC, Calle 55 Este, Corregimiento de Bella Vista, Ciudad de Panamá República de Panamá

Tel : +507.302.77.29, +507.302.77.30, +507.302.77.35, +507.302.77.36

e-Posta : embajada.panama@mfa.gov.tr

Web : http://panama.be.mfa.gov.tr

Panama Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosluğu

Ergenekon Mah. Cumhuriyet Cad. Kök Apt. No:193 Kat:6A

Şişli / İstanbul

Tel: 0212 234 74 77 - Fax: 0212 234 74 78

Web: www.panama.org.tr

PANAMA HÜKÜMETİ