Pazar ile İlgili Bilgiler
Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları
İtalya, Endüstriyel Mülkiyetin Korunmasına ilişkin Paris Sözleşmesi’ne taraf olmanın yanı sıra Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) üyesidir. Ülkenin iç mevzuatındaki fikri mülkiyet konuları Avrupa Patent Sözleşmesi (Münih Sözleşmesi) ile uyumludur.
Ülkedeki patent uygulamaları Avrupa Patent Kurumu (European Patent Organization) tarafından yürütülmektedir.
Tüketici Tercihleri
Ülkede bölgesel ekonomik ve kültürel farklılıklar, tüketicilerin satın alma davranış ve alışkanlıklarının yanı sıra dağıtımcıların satın alma kararları ile pazarlama tekniklerini de etkilemektedir.
İtalyanların çoğunluğu geleneksel süpermarket ve sokak pazarlarında alışveriş yapmaktadırlar. Yaşanan ekonomik krizlerle İtalyan tüketiciler tutumlu harcama kültürü edinmişlerdir. Bu sebeple, tüketiciler indirimli marketlerden alışverişe yönelmiştir.
Marketlerin kendi isimleri ile pazarladıkları daha ucuz olan “private label” ürünlere olan talebin arttığı görülmektedir. Lüks ürün satışları bu süreçten olumsuz olarak etkilenmektedir. Bununla beraber, orta ve uzun vadede mali durumları düzeldikçe İtalyan tüketicilerin eski tüketim alışkanlıklarına dönmesi beklenmektedir. Bu durum da markalı ürünlerin İtalyan pazarında orta ve uzun vadede daha çok tercih edileceğini göstermektedir.
Son dönemde İtalya’da hipermarket ve süpermarket sayısında artış olmuştur. Ürün çeşitliliği ve uzun çalışma saatleri sebebiyle tüketiciler tarafından gittikçe daha fazla tercih sebebi olan süpermarketler ayrıca internet üzerinden alışveriş seçeneği de sundukları için özellikle genç tüketiciler için uygun fırsatlar sunmaktadır.
Ayrıca, İtalyan tüketiciler için son dönemde gerek yemek gerekse yemek dışı tüketim ürünlerinde sağlıklı yaşam önem kazanmaktadır. Tüketicilerin son dönemde ülkede yaşanan kriz sebebiyle alım güçleri azalmış olsa da sağlıklı yaşam arzuları gün geçtikçe arttığı için spor malzemelere, sağlıklı yaşam, spor ve fitness salonlarına olan talep artmaktadır. Ayrıca, obezite sorunları yaygınlaştığı için diyet ürünlere eğilim de artış göstermektedir. Ülkedeki yaşlı sayısının artmasıyla vitaminlerin, yaşlılık karşıtı kozmetik ürünlerin ve saç kaybına karşı kozmetik ürünlerin talebinde de artış görülmektedir.
Hazır giyim ve ayakkabı sektöründe genç İtalyan tüketicilerde rahatlık ön plana çıkmaya başlamıştır. Modayı takip etme isteği daha çok yaşlı tüketicilerde görülmektedir. Ayrıca, genç neslin çalışma hayatının yoğunluğu ve uzun çalışma saatleri giyimde de internet üzerinden alışveriş alışkanlığında artışa sebep olmaktadır.
İtalya’da başta büyük şehirler olmak üzere kredi kartları yaygın biçimde kullanılmaktadır.
Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme
Ülkede AB tarafından belirlenen zorunlu ve isteğe bağlı etiketleme kurallarının yanı sıra ulusal düzeyde isteğe bağlı etiketleme kuralları da uygulanmaktadır. Bu nedenle etiketleme ve belgeleme yükümlülüklerine ilişkin mevzuatın karmaşıklığı ve sık sık değişmesinden dolayı nakliye öncesinde ithalatçılardan uygun belgeleri talep etmek faydalı olacaktır.
AB belirli ürünlerin standart miktarda ambalajlanması için düzenleme yapmıştır. 80/232/EC no’lu Konsey Direktifi ürün ambalajlarının sahip olması gereken boyutları düzenlemektedir. İlgili direktife
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31980L0232:EN:HTML adresinden ulaşılabilir.
Tüketicilerin % 70’e varan önemli bir bölümü gıda ürünlerinin etiketlerini okumaktadır.
Kamu İhaleleri
İtalya’da kamu ihalelerine iştirak eden Türk firmaları, ülkemizin DTÖ Anlaşması çerçevesindeki Kamu Alımları Anlaşmasına taraf olmaması nedeniyle AB mevzuatında üçüncü ülke tedarikçilerine uygulanan bazı kısıtlamalardan etkilenmektedir. Özellikle altyapı, su, elektrik ve telekom şebekelerinin inşa ve tedarik ihalelerinde AB mevzuatı çerçevesinde İtalyan kanunlarında da uygulanan % 50 yerli tedarik kriteri uygulanmaktadır.
Ayrıca, kamu ihaleleri verilişine ilişkin usul ve esaslar AB direktifleri çerçevesinde hazırlanmış 11.02.1994 tarih ve 109 sayılı Kamu İhaleleri Çerçeve Kanunu ile belirlenmiştir. Söz konusu kanun 1999’da yürürlüğe giren uygulama esasları ve 2000 yılında yürürlüğe giren 554 sayılı uygulama kanunu ile bazı değişikliklere uğramıştır. Söz konusu mevzuat AB’nin belirlediği limit olan 5 milyon avronun altındaki ve üstündeki tüm iş ihalelerine uygulanmaktadır.
Bunun yanı sıra eyalet ihale kanunları ve konuya ilişkin belediye yönetmelikleri de uygulanmaktadır. Teknik spesifikasyonlar konusunda eyaletlerin münferit düzenlemeleri özellikle dikkate alınmalıdır. Hizmet ve tedarik ihalelerinde AB sınırı 200 bin avro olup ihalenin bakanlıklar tarafından açılması halinde bu sınır 130 bin avrodur. Söz konusu ihaleler AB limitinin üstünde ve altında olmalarına göre farklı mevzuata tabi bulunmaktadır.
Bu çerçevede, ihalelerin kamuya duyurulmasında takip edilen prosedür de farklılaşmaktadır (7.5.2003 tarih ve 520 sayılı yazımızda açıklanan esaslar çerçevesinde yayımlanmaktadır). İtalya’da Kamu ihalelerinin serbest rekabet koşulları ve AB hukuku çerçevesinde idaresini sağlamak Kamu İhaleleri Gözetim Otorıtesi (Autorita Vigilanza Dei Lavori Publici)’nin yetkisindedir.
Kamu ihalelerine katılabilmek için yetkilendirme kuruluşları birliğinden SOA (Societa' Organismi di Attestazione) yeterlilik belgesi alınması gerekmektedir. 150 bin avronun üzerindeki ihalelere katılabilinmesi söz konusu belgenin alınması ve yetkilendirilmiş şirket statüsüne sahip olunmasını gerektirmektedir. Kamu ihalelerine girme yeterliliğine sahip firmaların ülke ve eyaletler düzeyinde kaydı tutulmaktadır.
SOA tarafından yeterliliğin belgelendirilebilmesi için firmaların, UNI CEI EN 45000 normuna akredite kuruluşlardan UNI EN ISO 9000 normlarına uygun kalite sistemini haiz olduğunu belgelendirmesi gerekmektedir.
Şirketler için genel kategori, ihtisaslaşmış işler, inşaat işleri, proje ve inşaat hizmetleri sınıflandırmaları bazında yeterlilik verilmekte, her bir sınıf ayrıca meblağ ve seviyelerine göre alt kategorilere ayrılmaktadır. SOA tarafından verilen yeterlilik belgelerinin süresi 3 yıldır. Söz konusu belgelendirme faaliyetleri Kamu İhalesi Otoritesinin iznine tabidir. Kontrol otoritesi izin verdiği şirketlerin listesini yayınlar.
150 bin avronun altındaki ihaleler için kayıt şartı olmayıp genel mevzuata tabidir. İtalya’da mevcut 20 bölge idaresi ve bakanlıklarca inşaat, hizmet ve tedarik olmak üzere, çeşitli sektör ve konularda çok sayıda ihale açılmaktadır. Söz konusu ihalelerle tüm bilgilerin aşağıdaki internet sitelerinde yer alan veri bankalarından güncel bir biçimde ücretsiz olarak takip edilerek bilgi edinilmesi mümkün bulunmaktadır.
Müteahhitler Birliği Konfederasyonu (www.ance.it), İtalyan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (www.infrastrutture.gov.it) bünyesindeki Servizio Contratti Pubblici (Public Services Contract) internet portali (www.serviziocontrattipubblici.it).
