Genel Ekonomik Durum
Genel Ekonomik Durum
Temel Ekonomik Göstergeler
|
|
2013 |
2014 |
2015 |
2016b |
2017b |
2018 b |
|
GSYİH (milyon $) |
3.984 |
4.040 |
3.749 |
3.843 |
4,245 |
4,668 |
|
Reel Büyüme Hızı (%) |
1,30 |
4,90 |
4,0 |
2,4 |
5,0 |
5,0 |
|
Enflasyon Oranı (%, yıllık ortalama) |
6,4 |
11,6 |
7,8 |
7,9 |
6,3 |
5,2 |
|
Nüfus (1.000) (a) |
301,9 |
313,6 |
326,2 |
- |
- |
- |
|
İşsizlik (%) |
8,4 |
8,3 |
7,4 |
7,4 |
7,3 |
7,2 |
|
İhracat (milyon $) |
121 |
134 |
118 |
105 |
121 |
140 |
|
İthalat (milyon $) |
1.699 |
1.784 |
1.500 |
1.505 |
1.730 |
1.904 |
b tahmin Kaynak: Makroekonomik Tahmin Sonuçları, 2018, KKTC Devlet Planlama Örgütü
1.1Ekonomik Yapı
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ekonomisinin büyük bir kısmı ticarete, yani ithalata dayanmakta, üretim girdileri ve tüketim maddeleri büyük oranda ithalat yoluyla sağlanmaktadır. Bu nedenle TL’nin döviz karşındaki değeri, üretim maliyetleri ve ürün fiyatları üzerinde etkili olmaktadır.
KKTC’nin 2015 yılında 3,74 milyar dolar olan GSYİH’sının 2016 yılında 3,84 milyar dolar olduğu 2017 yılında da 4,2 milyar dolar olarak gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ekonomisinde 2010-2011 yıllarında gerçekleşen %3.7 ve %3.9’luk büyümenin ardından 2012 ve 2013 yıllarında büyüme yavaşlayarak devam etmiş,
GSYİH reel olarak sırasıyla %1.8 ve %1.1 artmıştır. 2014 ve 2015 yıllarında ise GSYİH reel olarak sırasıyla %4.9 ve %4.0’lük artış göstermiştir. Kuzey Kıbrıs’ın 2016 yılında %2,4 oranında 2017 yılında da %5,0 oranında büyüdüğü tahmin edilmektedir. ABD Doları bazında ise, 2013 yılında 15,357 dolar olan kişi başına düşen GSYİH, 2014 yılında 15,109 dolara 2015 yılında ise 13,737 dolara gerilemiştir. KKTC’de kişi başına düşen milli gelirin 2016 yılında 12.135 dolar olduğu 2017 yılında da 12.701 dolar olacağı tahmin edilmektedir.
GSYİH içinde, tarım sektörü %8,5, sanayi sektörü %9,4, inşaat sektörü %9,6 ve hizmetler sektörü %60,8 oranında pay almaktadır. Turizm ve eğitim sektörleri büyük gelir kaynağıdır. Ülkede sadece belirli sanayi dallarında üretim mevcuttur.Dış ticaret açısından bakıldığında ülke büyük dış ticaret açığına sahiptir. 2016 yılı itibarıyla 105,5 milyon dolarlık ihracata karşılık 1,6 milyar dolarlık ithalata sahiptir.
GSYİH'nin Sektörel Dağılımı (Sabit Fiyatlarla, milyon TL)
|
|
|
2014 |
2015* |
2016** |
2017** |
2018** |
|
1. |
TARIM |
1.321 |
1.433 |
1.558 |
1.694 |
1.849 |
|
2. |
SANAYİ |
1.497 |
1.579 |
1.724 |
1.882 |
2.058 |
|
2.1. |
Taş ocakçılığı |
47 |
48 |
50 |
51 |
54 |
|
2.2. |
İmalat sanayi |
1.118 |
1.187 |
1.306 |
1.437 |
1.583 |
|
2.3. |
Elektrik-Su |
332 |
344 |
368 |
394 |
421 |
|
3. |
İNŞAAT |
1.431 |
1.602 |
1.659 |
1.717 |
1.789 |
|
4. |
HİZMETLER |
9.856 |
10.198 |
10.646 |
11.118 |
11.656 |
|
4.1. |
Ticaret-turizm |
3.376 |
3.545 |
3.746 |
3.958 |
4.195 |
|
4.1.1 |
Toptan perakende tic. |
2.681 |
2.807 |
2.948 |
3.095 |
3.256 |
|
4.1.2. |
Otel.-lokanta |
695 |
737 |
798 |
863 |
939 |
|
4.2. |
Ulaşt.-haberleşme |
1.204 |
1.249 |
1.296 |
1.346 |
1.407 |
|
4.3. |
Mali müesseseler |
664 |
686 |
707 |
728 |
753 |
|
4.4. |
Konut gelirleri |
834 |
858 |
888 |
919 |
955 |
|
4.5. |
Serbest mes. ve hiz. |
1.847 |
1.912 |
2.023 |
2.140 |
2.277 |
|
4.6. |
Kamu hizmetleri |
1.929 |
1.948 |
1.987 |
2.027 |
2.068 |
|
5. |
BRÜT KATMA DEĞER (1..4) |
14.104 |
14.813 |
15.587 |
16.410 |
17.352 |
|
6. |
İTHALAT VERGİLERİ |
1.975 |
1.994 |
2.054 |
2.120 |
2.200 |
|
7. |
GSYİH(1…..6) |
16.079 |
16.807 |
17.641 |
18.530 |
19.552 |
* tahmin ** hedef Kaynak: KKTC Devlet Planlama Örgütü
