Dış Ticaret
Genel Durum
K.K.T.C’de ihracat sektörü uluslararası arenada uygulanan izolasyonlar ve ambargolar nedeniyle ciddi sorunlarla karşılaşmaktadır. Özellikle AB Adalet Divanı tarafından alınan kararlar birçok ürünün AB’ye ihracatını engellemiş bulunmaktadır. Fakat Türkiye'nin sağladığı pazar olanakları ve diğer destekler ile ihracat sektörü ayakta durmaya çalışmaktadır.
K.K.T.C’nin 2018 yılı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre % 4 oranında düşüş göstererek 100,9 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Dış ticaret açısından bakıldığında ülke büyük dış ticaret açığına sahiptir. 2018 yılı itibarıyla 101 milyon dolarlık ihracata karşılık 1,8 milyar dolarlık ithalata sahiptir.
K.K.T.C Dış Ticaret Göstergeleri (1.000 dolar)
| 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
| İthalat | 1.784.268 | 1.500.577 | 1.557.190 | 1.778.404 | 1.816.364 |
| İhracat | 133.985 | 118.078 | 105.487 | 105.616 | 100.852 |
| Denge | -1.650.283 | -1.382.498 | -1.451.702 | -1.672.834 | -1.715.512 |
| Hacim | 1.918.253 | 1.618.655 | 1.662.677 | 1.884.020 | 1.917.216 |
Kaynak: KKTC Ticaret Dairesi
K.K.T.C’nin İhracatı
K.K.T.C’nin ihraç ettiği başlıca ürünler; süt ürünleri, narenciye, rakı, hurda metal, narenciye konsantresi, piliç eti, patates, alçı taşı, hazır giyim, meşrubat ve meyve suyu, sebzeler, deriler ve yumurtadır.
KKTC ihracatının önemli bir kısmını Türkiye’ye gerçekleştirmektedir.
K.K.T.C’nin Önemli İhraç Ürünleri (1.000 Dolar)
| 2017 Yılı (Ocak-Aralık) | 2018 Yılı (Ocak- Aralık) | Değişim oranı (%) | ||
| 1 | Süt ürünleri | 42.934 | 43.583 | 2 |
| 2 | Narenciye | 19.058 | 18.329 | -4 |
| 3 | Rakı | 13.410 | 9.003 | -33 |
| 4 | Hurdalar | 5.849 | 6.734 | 15 |
| 5 | Narenciye Konsantre | 1.424 | 3.182 | 123 |
| 6 | Konfeksiyon | 2.363 | 2.571 | 9 |
| 7 | Piliç eti | 1.085 | 2.236 | 106 |
| 8 | Sebzeler | 937 | 921 | -2 |
| 9 | Deriler | 867 | 689 | -21 |
| 10 | Balıklar (Taze ve Soğ.) | 1.115 | 577 | -48 |
| 11 | Hurda Kağıt | 611 | 481 | -21 |
| 12 | Keçiboynuzu (Çekirdek) | 610 | 434 | -29 |
| 13 | Keçiboynuzu (öğütülmüş) | 267 | 385 | 44 |
| 14 | Tütün | 97 | 353 | 265 |
| 15 | Yumurta | 301 | 352 | 17 |
| 16 | Patates | 424 | 160 | -62 |
| 17 | Meyve suyu- Meşrubat | 949 | 67 | -93 |
| 18 | İlaçlar | 291 | 44 | -85 |
| 19 | Yün Yapağı | 44 | 30 | -31 |
| 22 | Keçiboynuzu (Bütün) | 18 | 10 | -41 |
| 21 | Sigaralar | 254 | - | -100 |
| Ara Toplam | 92.906 | 90.088 | ||
| Diğerleri | 12.710 | 10.764 | ||
| GENEL TOPLAM | 105.616 | 100.852 | -5 |
Kaynak: KKTC Ticaret Dairesi
K.K.T.C’nin Ülke/Bölgelere Göre İhracatı (1.000 dolar)
| 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
| Türkiye | 66.229 | 65.926 | 63.818 | 52.128 |
| Orta Doğu Ülkeleri | 35.611 | 23.983 | 22.248 | 26.110 |
| AB Ülkeleri | 6.195 | 10.664 | 8.336 | 10.376 |
| Diğer Avrupa Ülkeleri | 3.812 | 919 | 1.681 | 2.537 |
| Uzak Doğu Ülkeleri | 346 | 188 | 372 | 587 |
| Diğer Ülkeler | 5.885 | 3.747 | 9.134 | 9.113 |
| TOPLAM | 118.079 | 105.488 | 105.616 | 100.852 |
Kaynak: K.K.T.C Ticaret Dairesi
2018 yılında gerçekleşen toplam ihracatın % 51,7’si Türkiye'ye, % 10,3’ü AB ülkelerine, % 2,5’i Diğer Avrupa Ülkelerine, %25,9’u Orta Doğu Ülkelerine, geriye kalan % 9.6’lık kısmı da Diğer Ülkelere yapılmıştır
K.K.T.C’nin İthalatı
KKTC’nin ithalatında önemli paya sahip ürünler yakıtlar, taşıt araçları, arpa, hayvan yemleri, boru ve aksamı, inşaat demiri, ilaçlar, alkollü içkiler, sanayi tipi makineler, mobilya ve aksesuarları, LPG gazı, telefon cihazları, cep telefonu, süt ürünleri, mısır, oto aksamı, sigara, bilgi işlem makinaları, plastik ürünler, meşrubat ve meyve suları, elektrik malzemeleri, taze meyveler, kozmetik ürünleri, temizlik malzemeleri, alüminyum profil, elektrik santral sistemleri, buğday, tıbbi cihazlar, elektrikli ev eşyaları, oto lastikleri, deri ayakkabılar ve klima cihazlarıdır.
KKTC ithalatının yaklaşık %65-70’ini Türkiye’den gerçekleştirmektedir.
KKTC’nin İthalatında Başlıca Ürünler (Dolar)
| 2017 Yılı (Ocak-Aralık) | 2018 Yılı (Ocak- Aralık) | Değişim oranı (%) | ||
| 1 | Yakıt | 130.836.337 | 173.757.404 | 33 |
| 2 | Taşıt Araçları | 140.956.137 | 117.489.229 | -17 |
| 3 | Elektrik Santral Sistemleri | 7.622.084 | 6.839.017 | -10 |
| 4 | Mobilya Ve Aksamları | 30.376.800 | 33.892.647 | 12 |
| 5 | Sanayi Tipi Makineler | 35.477.189 | 30.185.739 | -15 |
| 6 | Bilgi İşlem Makineleri Ve Aks. | 19.142.488 | 16.200.172 | -15 |
| 7 | Alüminyum Profil | 18.238.582 | 22.146.426 | 21 |
| 8 | Alkollü İçkiler | 40.633.011 | 39.293.540 | -3 |
| 9 | Ambalaj Kapları | 2.298.053 | 1.460.123 | -36 |
| 10 | Ambalaj Kartonu | 4.505.339 | 5.054.369 | 12 |
| 11 | Arpa | 17.041.955 | 28.554.090 | 68 |
| 12 | Asfalt + Zift | 2.525.775 | 1.742.428 | -31 |
| 13 | Aydınlatma Cihazları | 7.995.941 | 6.295.563 | -21 |
| 14 | Ayçiçek Yağı | 7.296.125 | 7.535.598 | 3 |
| 15 | Balıklar (Konserve) | 3.155.111 | 2.277.080 | -28 |
| 16 | Bebek Ve Oyuncaklar | 5.025.029 | 3.815.119 | -24 |
| 17 | Bira | 8.547.884 | 8.750.097 | 2 |
| 18 | Bisküvi | 10.006.628 | 9.793.957 | -2 |
| 19 | Borular Ve Aksamları | 14.250.971 | 12.437.350 | -13 |
| 20 | Buğday | 8.224.596 | 12.403.725 | 51 |
| 21 | Bulaşık Makineleri | 1.945.844 | 1.892.370 | -3 |
| 22 | Buzdolabı | 6.337.475 | 6.621.434 | 4 |
| 23 | Cam (İşlenmiş Düz) | 3.853.111 | 4.255.473 | 10 |
| 24 | Cam Eşyaları | 2.184.614 | 2.825.064 | 29 |
| 25 | Cep Telefonları | 33.544.671 | 26.860.924 | -20 |
| 26 | Çamaşır Makineleri | 4.508.521 | 3.878.558 | -14 |
| 27 | Çay | 5.309.916 | 4.708.108 | -11 |
| 28 | Çelik Mutfak Eşyası | 3.381.167 | 3.319.056 | -2 |
| 29 | Çikolata | 7.656.017 | 7.011.972 | -8 |
| 30 | Çimento | 17.075.295 | 18.912.913 | 11 |
| 31 | Çimento Hammaddesi | 7.278.088 | 6.489.972 | -11 |
| 32 | Demir Ve Çelik Çubuklar | 6.784.169 | 6.282.755 | -7 |
| 33 | Piliç Etleri | 643.325 | 240.583 | -63 |
| 34 | Deri Ayakkabılar | 11.340.286 | 9.892.427 | -13 |
| 35 | Elektrikli Ev Eşyaları | 10.709.967 | 10.193.854 | -5 |
| 36 | Elektrik Malzemeleri | 25.647.886 | 20.769.058 | -19 |
| 37 | Ev Boyaları | 7.231.059 | 6.848.532 | -5 |
| 38 | Fayans | 6.620.034 | 6.295.698 | -5 |
| 39 | Galvanize Saç | 7.994.151 | 6.401.167 | -20 |
| 40 | Gaz Ocakları | 1.119.327 | 1.306.819 | 17 |
| 41 | Halı | 1.972.607 | 1.799.630 | -9 |
| 42 | Havası Alınmış Yiyecekler | 3.687.293 | 3.849.734 | 4 |
| 43 | Hayvan Yemleri Ve Katkı Mad. | 25.373.005 | 30.756.458 | 21 |
| 44 | İlaçlar | 33.160.410 | 32.494.983 | -2 |
| 45 | İnşaat Demiri | 55.890.520 | 63.172.997 | 13 |
| 46 | Jeneratör | 4.113.439 | 5.096.788 | 24 |
| 47 | Kağıt Ürünleri | 5.519.392 | 5.389.572 | -3 |
| 48 | Kahve | 5.624.284 | 5.191.709 | -8 |
| 49 | Kereste Ve Sunta | 9.539.222 | 10.148.972 | 6 |
| 50 | Kimyevi Gübre | 9.015.311 | 7.913.460 | -12 |
| 51 | Klima Cihazı | 16.589.348 | 16.010.678 | -5 |
| 52 | Konfeksiyon | 46.684.124 | 45.127.845 | -3 |
| 53 | Konsantre | 3.655.650 | 3.032.132 | -17 |
| 54 | Konserve Et (Beef) | 1.591.566 | 1.308.785 | -18 |
| 55 | Konserve Yiyecekler | 7.801.598 | 7.016.393 | -10 |
| 56 | Kontrplak | 2.026.247 | 1.925.265 | -5 |
| 57 | Kozmetik Ürünleri | 14.140.161 | 13.149.713 | -8 |
| 58 | Kumaşlar | 7.979.254 | 6.200.541 | -23 |
| 59 | Lpg Gazı | 17.848.111 | 19.096.704 | 7 |
| 60 | Makine Yağları | 5.596.521 | 5.793.467 | 4 |
| 61 | Mdf (Ahşap Malzeme) | 6.459.178 | 8.264.230 | 28 |
| 62 | Meşrubat, Meyve suları | 8.454.215 | 6.565.642 | -22 |
| 63 | Mısır | 17.781.545 | 14.970.392 | -16 |
| 64 | Muhtelif Hırdavat Eşyası | 6.665.529 | 7.350.491 | 10 |
| 65 | Mutfak Eşyaları | 1.031.992 | 770.669 | -25 |
| 66 | Oto Aksamları | 24.953.458 | 20.225.362 | -19 |
| 67 | Oto Lastikleri | 9.178.315 | 8.844.930 | -4 |
| 68 | Pirinç | 4.269.779 | 3.439.345 | -19 |
| 69 | Plastik Ambalaj Malzemeleri | 7.653.654 | 8.683.748 | 13 |
| 70 | Plastik Hammaddesi | 4.980.606 | 3.295.125 | -34 |
| 71 | Plastik Mamulleri | 14.757.589 | 13.727.139 | -7 |
| 72 | Porselen Mutfak Eşyası | 3.080.887 | 2.574.462 | -16 |
| 73 | Sanayi Tipi Maki. Aks. | 6.369.043 | 4.538.403 | -29 |
| 74 | Seramik Karolar | 8.171.244 | 8.872.290 | 9 |
| 75 | Sıhhi Tesisat Malzemeleri | 3.717.718 | 3.286.500 | -12 |
| 76 | Sigaralar | 22.025.553 | 24.907.573 | 10 |
| 77 | Spor Ayakkabılar | 3.803.931 | 3.183.951 | -16 |
| 78 | Spor Malzemeleri | 2.192.980 | 2.062.463 | -6 |
| 79 | Süt Ürünleri | 17.624.341 | 17.281.738 | -2 |
| 80 | Şeker | 5.269.083 | 3.940.779 | -25 |
| 81 | Tarım Makineleri | 2.198.892 | 1.319.276 | -40 |
| 82 | Taze Meyveler | 11.105.501 | 13.744.892 | 24 |
| 83 | Telefon Cihazları | 35.284.580 | 27.999.948 | -21 |
| 84 | Telefon Santral Aks. | 4.237.606 | 1.781.271 | -58 |
| 85 | Televizyon | 7.919.418 | 7.862.823 | -2 |
| 86 | Temizlik Ürünleri | 10.080.879 | 10.458.281 | 4 |
| 87 | Tıbbi Cihazları | 14.624.526 | 12.818.480 | -12 |
| 88 | Veteriner İlaçları | 1.962.607 | 1.970.652 | 0 |
| 89 | Yükleyiciler | 3.309.137 | 3.045.802 | -11 |
| 90 | Zirai İlaçlar | 4.013.780 | 3.790.163 | -6 |
| Ara Toplam | 1.237.764.113 | 1.230.983.046 | -1 | |
| Diğerleri | 540.619.892 | 585.381.305 | 8 | |
| GENEL TOPLAM | 1.778.404.005 | 1.815.364.351 | 2 |
Kaynak: KKTC Ticaret Dairesi
KKTC’nin Ülke/Bölgelere Göre İthalatı (1.000 dolar)
| 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
| Türkiye | 967.563 | 940.845 | 1.043.003 | 1.068.510 |
| AB Ülkeleri | 271.361 | 326.806 | 387.506 | 356.271 |
| D.Avrupa Ülkeleri | 45.084 | 51.873 | 61.166 | 90.732 |
| Uzak Doğu Ülkeleri | 115.043 | 133.943 | 150.131 | 149.333 |
| Orta Doğu Ülkeleri | 70.544 | 69.238 | 87.669 | 100.528 |
| Diğer Ülkeler | 30.981 | 34.485 | 48.930 | 50.990 |
| TOPLAM | 1.500.577 | 1.557.190 | 1.778.404 | 1.816.364 |
Kaynak: KKTC Ticaret Dairesi
