Anasayfa / BA / Dış Ticaret

Dış Ticaret

Bosna Hersek dış ticaretinin yaklaşık yarısını AB ülkeleri ile gerçekleştirmektedir. Öteden beri süregelen ekonomik ilişkiler nedeniyle dağılan Yugoslavya’dan doğan yeni devletlerle olan ticari ilişkiler de büyük önem arz etmektedir.
 

Ülkenin Dış Ticareti

Bosna Hersek'in Dış Ticareti (Milyon $)

  2013 2014 2015 2016 2017 2018
İhracat 5.687 5.892 5.099 5.328 6.367 7.182
İthalat 10.295 10.990 8.994 9.142 10.445 11.628
Hacim 15.982 16.882 14.093 14.470 16.812 18.810
Denge -4.608 -5.098 -3.895 -3.814 -4.078 -4.446


Kaynak: ITC-Trade Map

 
Bosna Hersek, Orta Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması-CEFTA’nın bir üyesidir ve Türkiye ile Serbest Ticaret Anlaşması bulunmaktadır. Ülke, ABD, Yeni Zelanda, İsviçre, Norveç ve Japonya ile tercihli ihracat rejimi anlaşmasına sahiptir.
 
2008’de Bosna Hersek, AB ile İstikrar ve Katılım Anlaşması imzalamış olmakla birlikte, bu anlaşma henüz işlerlik kazanmamıştır. Bu Anlaşma Bosna Hersek ve AB arasında bir serbest ticaret bölgesi oluşturmakta, gümrük tarifeleri ve gümrük kısıtlamalarını karşılıklı olarak kaldırılmasını öngörmektedir. AB ülkeleri tarafından onaylanmasından sonra yürürlüğe girecek olan bu Anlaşma sayesinde, AB standartlarına uygun üretilen bütün Bosna Hersek ürünleri gümrüksüz ve hiçbir kısıtlama olmaksızın AB pazarına girebilecektir.  Bu durumun ülke ekonomisini daha da geliştireceği, rekabet gücünü artıracağı, yatırımları ve iş sahalarını artıracağı muhakkaktır.
 
2009 yılından bu yana AB, 11.000 ürünün Bosna-Hersek’e ithalatını sıfır gümrükle gerçekleştirmektedir. Anlaşmanın imzalanmasının hemen ertesinde kozmetik, traktör, motosiklet, mobilya, elektronik aletler, önemli ev aletleri, bilgisayarlar, oyuncaklar gibi ürünlerin gümrüğü % 50 oranında azaltılmış, 2010 yılı Ocak ayından itibaren de sıfırlanmıştır.

 
Ülkenin Dış Ticaretinde Başlıca Ürünler

Bosna Hersek’in önemli ihraç kalemleri arasında temel metaller, mineral yağlar, mobilya, motorlu araçlar (büyük ölçüde montaj), metalden eşya, ağaç ve ağaç ürünleri, deri eşya, gıda ve içecek sayılabilir.
  

Bosna-Hersek’in İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 $)

GTİP NO GTİP TANIMI 2016 2017 2018 2017-2018
Değişim
%
2018
Pay
%
  Genel Toplam 5.327.578 6.366.900 7.182.146 12,8 100
9401 Oturmaya mahsus mobilyalar, aksam-parçaları 370.699 398.618 386.673 -3,0 5,4
2716 Elektrik enerjisi 182.406 266.675 347.189 30,2 4,8
7601 İşlenmemiş alüminyum 140.058 206.266 245.894 19,2 3,4
4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm 187.964 201.585 213.921 6,1 3,0
9403 Diğer mobilyalar vb. Aksam, parçaları 168.127 190.910 208.272 9,1 2,9
2704 Taşkömürü, linyit ve turbdan elde edilen kok/sömikok, karni kömürü 69.999 123.867 187.324 51,2 2,6
8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri; fiber optik k 111.208 153.315 186.863 21,9 2,6
6403 Ayakkabı; yüzü deri, tabanı kauçuk, plastik, tabii, suni vb. kösele 177.558 178.270 180.584 1,3 2,5
7308 Demir/çelikten inşaat ve aksamı 96.355 126.411 179.644 42,1 2,5
6406 Ayakkabı aksamı, iç taban, topuk rampası, getr, tozluk, dolak vb. 109.506 129.804 166.051 27,9 2,3
8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları 141.969 144.500 164.779 14,0 2,3
7213 Demir/çelik filmaşin (sıcak haddelenmiş, rulo halinde) 83.708 105.765 144.510 36,6 2,0
2818 Suni korendon alüminyum oksit ve hidroksit 82.289 103.889 135.775 30,7 1,9
7214 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş) 84.935 82.321 117.232 42,4 1,6
9306 Bombalar, torpil, mayın, mermi vb. harp mühimmatı vb. aksamı, parçası - - 115.360 100 1,6
2836 Karbonat; peroksikarbonat; amonyum karbomat içeren ticari amonyum karbonat 112.095 117.661 114.520 -2,7 1,6
3925 Plastikten inşaat malzemesi 60.991 77.268 97.699 26,4 1,4
4401 Yakmaya mahsus ağaçlar; yonga, talaş, döküntü, kırıntı vb. 78.953 85.275 95.079 11,5 1,3
6203 Erkek/erkek çocuk için takım, takım elbise, ceket vs. 64.508 80.400 93.621 16,4 1,3
3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 60.755 75.744 86.451 14,1 1,2
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 56.686 66.373 85.987 29,6 1,2
7604 Alüminyum çubuk ve profiller 66.447 80.525 84.029 4,4 1,2
7314 Demir-çelik tellerden örme mensucat, ızgara, ağ, kafeslikler vb. 44.756 64.839 78.079 20,4 1,1
8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları 55.214 58.330 75.086 28,7 1,0
8409 İçten yanmalı, pistonlu motorların aksam-parçaları 71.047 71.999 74.925 4,1 1,0
2804 Hidrojen, asal gazlar ve diğer ametaller 43.284 70.269 72.105 2,6 1,0
7326 Demir/çelikten diğer eşya 35.195 53.603 69.856 30,3 1,0
7610 Alüminyum inşaat ve aksamı 45.677 57.097 69.762 22,2 1,0
7204 Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri 25.350 55.396 69.753 25,9 1,0
4804 Kraft kağıt/kartonlar-sıvanmamış-rulo veya tabaka halinde 34.161 46.969 69.008 46,9 1,0
1512 Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) 73.241 90.256 63.575 -29,6 0,9
8482 Her nevi rulmanlar 42.885 57.061 62.306 9,2 0,9
3923 Eşya taşıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak, kapsül 45.759 48.552 57.437 18,3 0,8
8421 Santrifüjle çalışan kurutma, filtre, arıtma cihazları 36.319 46.925 51.668 10,1 0,7
9406 Prefabrik yapılar 35.944 42.163 49.475 17,3 0,7
8503 Elektrik motor, jeneratör, elektrojen grupları aksam, parçaları 27.173 40.730 48.554 19,2 0,7
7318 Demir/çelikten cıvata, somun, tavan halkası, vida, perçin, pim vb. 33.977 42.005 48.070 14,4 0,7
4418 Bina, inşaat için marangozluk, doğrama mamulleri 35.240 40.188 47.788 18,9 0,7
4101 Sığır ve at cinsi hayvanların derileri-ham 47.934 52.653 47.185 -10,4 0,7
0811 Meyveler ve sert çekirdekli meyveler (dondurulmuş) 36.047 46.930 45.300 -3,5 0,6

Kaynak: ITC-Trade Map
 

İthalat kalemleri arasında ise gıda ve içecek, petrol ve kömür, kimyasallar, makine ve donanım ile motorlu araçlar bulunmaktadır. 

Bosna Hersek yeniden yapılanma sürecinin bir sonucu olarak gümrük idarelerini tek bir çatı altında toplamıştır.
 
Bosna Hersek’te gümrük vergileri % 0-15 değişmekte olup, gümrük vergileri ortalaması % 6,5’dir. Bazı gıda ürünlerinde gümrük vergilerinin yanı sıra prelevman vergileri de (excise taxes) alınmaktadır.
 
Bosna Hersek’te yatırım yapan bir firma STA imzalanan ülkelerle, tavizli rejim kapsamında ihracat yapabilmektedir. Türkiye ve Bosna Hersek arasında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşmasına göre Bosna Hersek’e ihracatta tüm gümrük vergileri ve eş etkili vergiler sıfırlanmıştır.
 
Yatırım amaçlı gelen yabancı sermayeye ait mal ve ekipmanlar, Bosna Hersek’te gerçekleştirilecek iyileştirme ve onarım projeleri için getirilecek mal ve ekipmanlar, ihraç kaydıyla yapılan ithalat, yatırım amaçlı getirilen komple tesis ve makine ithalatı, yolcu beraberinde getirilen eşya, insani yardım kuruluşları tarafından getirilen ürünler, promosyon ve tanıtım amaçlı getirilen ürünler, numuneler, mektup ve posta yolu ile gelen ürünler, eğitim araç gereçleri, uluslararası organizasyonlarda tüketilecek malzemeler gümrük vergisinden muaftır.
 
İthalat esnasında %1 oranında harç kesintisi yapılmaktadır. İhracatta alınan herhangi bir fon ya da vergi yoktur. Bu uygulamanın dışında ithalatta tarife dışı bir engel bir engel ya da anti damping uygulaması yoktur.
 
 
Bosna-Hersek’in İthalatında Başlıca Ürünler (1 000 $)

GTİP NO GTİP TANIMI 2016 2017 2018 2017-2018
Değişim
%
2018
Pay
%
  Genel Toplam 9.141.880 10.444.466 11.627.663 11,3 100
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 457.783 551.252 749.134 35,9 6,4
8703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları 340.765 402.114 464.876 15,6 4,0
2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) 303.804 329.641 361.165 9,6 3,1
2701 Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler, topak vb. Katı yakıtlar 141.988 264.043 303.203 14,8 2,6
3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 252.649 255.884 274.996 7,5 2,4
4107 Sığır ve atların dabaklanmış ve hazırlanmış deri ve köselesi 120.294 123.634 138.650 12,1 1,2
2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 87.073 104.583 123.676 18,3 1,1
8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 114.825 116.629 120.792 3,6 1,0
2716 Elektrik enerjisi 65.308 182.657 107.192 -41,3 0,9
8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 68.637 87.210 101.239 16,1 0,9
0201 Sığır eti (dondurulmuş) 85.924 78.332 98.625 25,9 0,8
1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları 79.579 83.898 96.682 15,2 0,8
7601 İşlenmemiş alüminyum 26.198 68.040 92.199 35,5 0,8
6406 Ayakkabı aksamı, iç taban, topuk rampası, getr, tozluk, dolak vb. 82.942 84.080 91.628 9,0 0,8
8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları 101.006 95.886 91.349 -4,7 0,8
2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları 71.187 80.965 89.306 10,3 0,8
8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri; fiber optik kablolar 62.156 74.176 89.201 20,3 0,8
1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi vs. ile boş ilaç kapsülü mühür güllacı vs. 69.556 77.030 86.592 12,4 0,7
4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 75.188 82.590 83.956 1,7 0,7
2818 Suni korendon alüminyum oksit ve hidroksit 49.338 66.941 80.724 20,6 0,7
8421 Santrifüjle çalışan kurutma, filtre, arıtma cihazları 32.250 39.671 78.873 98,8 0,7
2202 Sular (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş) 62.700 68.339 78.539 14,9 0,7
5903 Plastik emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış mensucat 83.467 86.972 77.562 -10,8 0,7
2203 Biralar (malttan) 72.966 69.444 75.478 8,7 0,6
7208 Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik 600mm. fazla 52.481 63.292 75.226 18,9 0,6
7408 Bakır teller 44.202 64.287 73.703 14,6 0,6
2309 Hayvan gıdası olarak kullanılan müstahzarlar 64.887 62.760 72.042 14,8 0,6
9403 Diğer mobilyalar vb. aksam, parçaları 66.239 62.320 70.297 12,8 0,6
7210 Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış (600mm. Den geniş) 39.597 51.850 69.894 34,8 0,6
1001 Buğday ve mahlut 69.883 79.273 69.632 -12,2 0,6
8701 Traktörler 60.302 59.743 66.989 12,1 0,6
7308 Demir/çelikten inşaat ve aksamı 52.714 62.146 64.100 3,1 0,6
1512 Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) 75.243 90.720 63.976 -29,5 0,6
3402 Yıkama, temizleme müstahzarları-sabunlar hariç 57.121 59.185 63.807 7,8 0,5
8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 45.374 48.823 62.374 27,8 0,5
3916 Plastikten monofil, çubuk, profiller-enine kesiti > 1mm. 55.905 61.195 62.024 1,4 0,5
7306 Demir/çelikten diğer tüpler, borular, içi boş profiller 40.841 53.208 59.572 12,0 0,5
0901 Kahve; kahve kabuk ve kapçıkları 55.489 61.787 59.089 -4,4 0,5
8528 Televizyon alıcıları, video monitörleri ve projektörler 54.280 50.390 58.583 16,3 0,5
3921 Plastikten diğer levhalar, yaprak, pelikül, varak ve lamlar 42.054 50.448 56.000 11,0 0,5

Kaynak: ITC-Trade Map
 

Ülkenin Dış Ticaretinde Başlıca Ülkeler 

Bosna Hersek’in İhracatında Başlıca Ülkeler (1 000 $)         

 ÜLKELER 2016 2017 2018 2017-2018
Değişim
%
2018
Pay
%
Dünya 5.327.578 6.366.900 7.182.146 12,8 100
Almanya 835.520 915.890 1.052.048 14,9 14,6
Hırvatistan 555.863 735.984 883.267 20,0 12,3
İtalya 639.842 696.554 816.855 17,3 11,4
Slovenya 456.467 560.579 637.820 13,8 8,9
Avusturya 412.099 516.402 615.895 19,3 8,6
Karadağ 136.178 202.884 242.021 19,3 3,4
Türkiye 224.615 237.786 195.805 -17,7 2,7
Macaristan 109.860 146.729 172.449 17,5 2,4
Hollanda 116.149 147.144 159.422 8,3 2,2
Fransa 89.776 114.086 137.471 20,5 1,9
Çek Cum. 80.147 92.914 121.620 30,9 1,7
İsviçre 91.202 101.036 119.309 18,1 1,7
Romanya 73.886 95.456 111.766 17,1 1,6
Slovakya 79.185 84.410 103.735 22,9 1,4
Polonya 56.183 76.970 98.753 28,3 1,4
Rusya
Federasyonu
62.128 84.474 78.357 -7,2 1,1
Makedonya 74.630 83.203 73.044 -12,2 1,0
İsveç 47.565 55.621 60.044 8,0 0,8
İspanya 84.499 76.375 57.058 -25,3 0,8
Birleşik
Krallık
28.832 48.312 56.297 16,5 0,8
Suudi
Arabistan
7.514 5.591 51.463 820,5 0,7
Lüksemburg 35.345 42.097 42.651 1,3 0,6
ABD 26.265 27.094 39.484 45,7 0,5
Mısır 17.955 14.469 36.759 154,1 0,5
Belçika 27.499 31.183 36.194 16,1 0,5
Bulgaristan 45.717 43.173 30.573 -29,2 0,4
Çin 14.715 22.051 22.356 1,4 0,3
Arnavutluk 25.678 23.504 21.048 -10,4 0,3
Norveç 9.941 11.164 15.563 39,4 0,2
B.A.E. 13.611 11.053 15.243 37,9 0,2
Danimarka 8.179 10.901 15.106 38,6 0,2
Afganistan 7 893 14.379 1.510,2 0,2
Ukrayna 7.264 9.701 13.613 40,3 0,2
Litvanya 1.105 9.343 13.017 39,3 0,2
Yunanistan 6.379 11.407 9.041 -20,7 0,1
Meksika 4.131 5.881 8.336 41,7 0,1
Hindistan 3.160 6.526 8.060 23,5 0,1
Cezayir 253 4.800 7.862 63,8 0,1
Libya 1.690 1.397 5.644 304,0 0,1
Ruanda 17 518 4.319 733,8 0,1

Kaynak: ITC-Trade Map
  

Bosna Hersek’in İthalatında Başlıca Ülkeler (1 000 $)

ÜLKELER 2016 2017 2018 2017-2018
Değişim
%
2018
Pay
%
Dünya 9.141.880 10.444.466 11.627.663 11,3 100
Almanya 1.130.552 1.211.358 1.386.774 14,5 11,9
İtalya 1.074.574 1.186.753 1.310.355 10,4 11,3
Hırvatistan 914.958 1.053.001 1.153.489 9,5 9,9
Çin 617.691 683.168 808.109 18,3 6,9
Slovenya 469.665 525.103 553.614 5,4 4,8
Rusya
Federasyonu
412.470 493.055 543.028 10,1 4,7
Türkiye 388.498 441.181 527.505 19,6 4,5
Avusturya 314.299 356.291 406.249 14,0 3,5
ABD 185.212 336.577 380.477 13,0 3,3
Polonya 268.215 316.270 334.058 5,6 2,9
Macaristan 229.256 260.247 299.101 14,9 2,6
Fransa 201.340 222.201 241.502 8,7 2,1
Çek Cum. 150.941 190.304 203.841 7,1 1,8
Hollanda 134.870 150.009 159.948 6,6 1,4
Yunanistan 102.735 120.076 149.956 24,9 1,3
İspanya 102.997 106.564 147.748 38,6 1,3
Romanya 101.611 108.299 125.553 15,9 1,1
Belçika 74.231 81.600 97.912 20,0 0,8
Birleşik
Krallık
78.383 90.586 97.175 7,3 0,8
Brezilya 120.004 110.408 96.776 -12,3 0,8
Makedonya 86.098 89.071 92.057 3,4 0,8
Slovakya 75.139 83.905 89.276 6,4 0,8
İran 2.527 6.914 88.115 1.174,4 0,8
Hindistan 75.659 71.788 78.117 8,8 0,7
İsviçre 53.932 63.118 72.076 14,2 0,6
Bulgaristan 79.193 77.984 70.071 -10,1 0,6
Japonya 52.521 59.943 68.666 14,6 0,6
Vietnam 47.579 59.563 63.335 6,3 0,5
İsveç 57.784 55.908 62.853 12,4 0,5
Ukrayna 15.890 23.530 39.231 66,7 0,3
G. Kore 29.857 34.020 34.496 1,4 0,3
İrlanda 22.623 28.779 33.599 16,7 0,3
Bangladeş 22.274 26.273 32.610 24,1 0,3
Karadağ 28.970 52.050 32.161 -38,2 0,3
Tayvan 24.072 26.726 31.122 16,4 0,3
Danimarka 16.794 81.590 27.675 -66,1 0,2
Malta 15.220 16.581 27.556 66,2 0,2
Tayland 17.800 17.697 23.727 34,1 0,2
Portekiz 18.793 22.095 22.796 3,2 0,2
Endonezya 23.693 26.005 22.410 -13,8 0,2

Sitemizde ve uygulamamızda çerezler kullanılmaktadır. Buradan İnceleyebilirsiniz..