Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
01 Eylül 2018
Dış Ticaret Politikası
Hollanda, 1958 yılında yürürlüğe girmiş olan Roma Anlaşması ile oluşturulan Avrupa Toplulukları’nın ve dolayısıyla Avrupa Birliği’nin kurucu üyelerinden biridir. Hollanda’nın dış ticaret mevzuatı AB normlarına uygun ve oldukça liberal bir sistemdir. AB üyeleri arasında gümrük birliği bulunmakta ve ortak dış ticaret politikası uygulanmaktadır. Bunun bir sonucu olarak dış ticaret politikaları ve ilgili mevzuat AB organları düzeyinde belirlenmekte ve üye ülkelerce bu mevzuatlar aynen alınarak ya da ulusal mevzuatlarına aktarılarak uygulanmaktadır. Dolayısıyla, Hollanda, diğer AB üyeleri gibi, AB dış ticaret mevzuatını uygulamaktadır. Bu çerçevede, Hollanda dahil tüm AB ülkelerinde Avrupa Toplulukları Entegre Gümrük Tarifesi’ne (TARIC) göre ortak gümrük tarifesi uygulanmakta, ithalatta alınan vergiler KDV dışında aynı olmaktadır.
Hollanda’da gümrük mevzuatının uygulaması Vergi ve Gümrük İdaresi (Belastingdienst; http://www.belastingdienst.nl) tarafından takip edilmektedir. Gümrük işlemleri ithalatçı ya da temsilcisi tarafından yürütülebilmektedir. Tek İdari Belge, Gümrük İdaresi’ne elden verilebileceği gibi internetten elektronik olarak da sunulabilmektedir.
Diğer taraftan, tarife dışı engeller, anti-damping uygulamaları, çok taraflı ticaret anlaşmaları ve preferanslar ortak dış ticaret politikasının bir gereği olarak AB düzeyinde belirlenmektedir.
İthalat Rejimi
AB Gümrük Birliği’nin bir sonucu olarak Hollanda, AB tarafından belirlenen gümrük vergilerini uygulamaktadır. AB’nin uyguladığı gümrük vergilerine dair bilgilere aşağıdaki internet sayfasından (http://madb.europa.eu/madb/euTariffs.htm) ulaşılabilmektedir. İthalatta gümrük vergisi, özel tüketim vergisi (bazı ürünlerde) ve KDV alınmaktadır. Gümrük tarifesi tüm AB üyeleri için aynı iken, özel tüketim vergisi ile KDV oranları değişebilmektedir.
Tarifeler ve Diğer Vergiler
Katma Değer Vergisi, Hollanda’da Belasting over de Toegevoegde Waarde (BTW) adı altında uygulanmaktadır. AB’nin KDV mevzuatı Hollanda mevzuatına Wet op de Omzetbelasting (İşlem Vergisi Kanunu, 28 June 1968, Stb. 1968, 329) ile aktarılmıştır. KDV’yi toplamakla görevli kurum Belastingdienst (Vergi ve Gümrük İdaresi) iken, ithalatta bu görevi Douane (Hollanda Gümrük İdaresi; http://www.douane.nl) yürütmektedir.
Hollanda’da piyasaya sürülmek üzere ithal edilen her türlü ürün KDV’ye tabidir. Aşağıdaki gümrük rejimlerine tabi tutulan ürünler için o rejim altında kaldıkları sürece KDV uygulanmamaktadır:
• Serbest bölge ya da serbest antrepoya konulan ürünler
• Geçici depolamaya tabi ürünler
• Gümrük antreposuna ya da dahilde işleme rejimine sokulan ürünler
• Geçici ithal edilen ürünler
• Transit rejimine tabi ürünler
Bazı ürünler KDV’den muaftır. Uluslararası taşımacılıkta kullanılacak uçaklar ve bunların donanım malzemeleri, deniz taşıtları (özel botlar hariç) ve bunların donanım malzemeleri ile yapay diş KDV’den muaf olan ticari ürünlerdir.
Standart KDV oranı 1 Ekim 2012 tarihinden itibaren % 21 olmuştur. Bazı ürünler için indirimli oran olan % 6 KDV uygulanmaktadır. İndirimli oran uygulanan bazı ürünler şunlardır:
• Canlı hayvanlar
• Ziraat ve bahçecilik tohumları
• Bitki ve bitki ürünleri
• Ağaç
• Gıda ve alkolsüz içecekler
• Su
• Hayvan yemi
• Veterinerlik ilaçları
• İlaçlar ve bazı tıbbi araçlar
• Kitap, gazete, dergi ve diğer basılı eşya
• Sanat ürünleri
• Tarımda kullanılan motorin
Hollanda’da KDV’ye tabi işlemler yapan ancak Hollanda’da yerleşik olmayan yabancı kişiler KDV işlemlerinin yerine getirilmesi amacıyla ya kayıt olmalı ya da bir vergi temsilcisi atamalıdır. KDV için kayıt Belastingdienst Limburg / Kantoor Buitenland’e (Vergi İdaresi – Uluslararası İşler Bölümü) yapılmaktadır. Hollanda’da vergilendirilebilir bir işlem (bir mal ve hizmet satışı) yapmayan yabancılar, Hollanda’da ödedikleri KDV’nin geri ödenmesi için Belastingdienst Limburg / Afdeling Omzetbelasting’den (KDV Dairesi) temin edecekleri bir formla başvurabilmektedir.
Özel tüketim vergisi (Excise tax), belirli ürünlerin üretimi, üçüncü bir ülkeden ithalatı ya da diğer bir AB üyesi ülkeden Hollanda piyasasına sürülmesi durumunda uygulanmaktadır. Özel tüketim vergileri, Douane (Hollanda Gümrük İdaresi) tarafından tahsil edilmektedir.
Özel tüketim vergileri, AB düzeyinde 92/12/EEC sayılı Direktifle genel kurallara bağlanırken özel ürün bazında AB’nin ayrıntılı düzenlemeleri de mevcuttur. Söz konusu mevzuat Hollanda hukukuna Wet op de accijns (Özel Tüketim Vergileri Kanunu, 31 Ekim 1991, Stb. 1991, 561) ile aktarılmıştır. Ürünler bazında özel mevzuat düzenlemeleri de mevcuttur:
• Wet belastingen op milieugrondslag (Çevre Vergileri Kanunu, 23 December 1994, Stb. 1994, 923)
• Wet voorraadvorming aardolieprodukten (Petrol Ürünleri Depolama Kanunu, 28 March 2001, Stb. 2001, 155).
• Wet op de verbruiksbelastingen van alcoholvrije dranken en van enkele andere producten (Alkolsüz içkiler ve diğer Bazı Ürünlerde Tüketim Vergisi Kanunu, 24 December 1992, Stb. 1992, 685)
Özel tüketim vergileri uygulanan ürünler aşağıdadır:
• Alkollü içkiler
• Petrol, elektrik, doğalgaz
• İşlenmiş tütün
Tarife Dışı Engeller
AB, haksız ticaret uygulamalarına karşı DTÖ anlaşmalarının üye devletlere verdiği yetkiler çerçevesinde, ticari korunma önlemleri uygulamaktadır. AB ve dolayısıyla Hollanda tarafından uygulanan korunma önlemleri bilgilerine aşağıdaki web sayfasından ulaşılabilmektedir.( http://ec.europa.eu/trade/issues/respectrules/anti_dumping/stats.htm )
Diğer taraftan, tarım, tekstil ve demir-çelik ürünleri ithalatında çeşitli önlemler uygulanmaktadır. Bu uygulamalar kapsamında, ithalatçılardan gümrük işlemlerinin yapılabilmesi için ithalat sertifikası ya da ithalat lisansı talep edilmektedir. Hollanda’da bu çerçevede ithalat lisansı vermeye yetkili kuruluşlar şunlardır:
• Tekstil Ürünleri: Belastingdienst / Centrale Dienst voor In- en Uitvoer (Merkezi İthalat ve İhracat İdaresi)
• Tarım Ürünleri:
Süt ve süt ürünleri: Productschap Zuivel (Hollanda Süt Ürünleri Kurulu; www.prodzuivel.nl)
Et, tavuk, yumurta: Productschap Vee, Vlees en Eieren - PVE (Hayvancılık, Et ve Yumurta Kurulu; www.pve.nl)
İşlenmiş meyve ve sebze ürünleri: Productschap Tuinbouw (Bahçecilik Ürünleri Kurulu; www.tuinbouw.nl)
Tahıllar, şeker ve yağlar: Hoofdproductschap Akkerbouw (Tarım Ana Kurulu; www.hpa.nl)
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Hollanda, ilgili AB direktifleri doğrultusunda AB standardizasyon mevzuatını uygulamaktadır. AB standardizasyon mevzuatı, ürünlerin AB pazarına girişte sağlık, güvenlik, tüketiciler ve çevrenin korunması kapsamında uyulması gereken temel konuları kapsamaktadır. Ürünlerin standardlara uygunluğu ithalat aşamasında kontrol edilebileceği gibi, piyasa gözetimi yoluyla da denetlenebilmektedir.
AB ülkelerine ve dolayısıyla Hollanda’ya ihracat yaparken pek çok makina, ekipman, elektrikli aletler, oyuncak vb. ürün için CE işareti gereklidir. İthal edilen ürünler için ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi gibi standarlartlar ve gıdalar için ayrıca, HACCP (Kritik Kontrol Noktalarında tehlike Analizi sistemi) gibi standartlar ve GLOBALGAP sertikası gereklidir.
GLOBALGAP olarak bilinen, EurepGAP sertifikası, Euro Retail Produce Working Group’’ ve GAP (Good Agricultural Practices -İyi Tarım Uygulamaları) tanımlarının birleşmesi ile oluşmuştur. AB ülkelerinde ve bu kapsamda Hollanda’daki süpermarketlerde satılacak gıdaların ithalatında bu belge talep edilmektedir. Hollanda’daki büyük perakende gıda zincir mağazaları tarafından talep edilen bu sertifikanın, yakın gelecekte AB ülkelerine yapılacak ihracatta zorunlu hale geleceği bilinmektedir.
AB’nin zaman zaman gerekli gördüğü hallerde, örneğin aflatoksin ve gıdalarda kullanılan koruyucu kimyasallar ve oranları veya bunlara benzer tüketici sağlığı açısından tehlike oluşturabilecek konularda ya ithalatçı ya da ilgili devlet kuruluşları aracılığıyla ithal edilen gıdalar gümrüklerden çıkmadan ürünlerden örnekler alınarak analiz edilmekte ve analiz sonuçları belli olana kadar ürünler tutulmaktadır.
Bu kapsamda, fındık, fıstık ve incirde aflatoksin, kayısıda kükürt ve zeytinde kullanılan koruyucu kimyasallar kontrolü kapsamında, gerek Hollanda gümrük teşkilatı laboratuvarlarında, gerekse ithalatçı firmanın isteği veya talebi üzerine bağımsız laboratuvarlarda analizler yapılmaktadır. Bu laboratuvarlardan birisi, ‘Gıda ve Tüketici Ürünleri Güvenlik Otoritesi -VWA (Voedsel en Waren Autoriteit) isimli devlet kuruluşuna aittir.
Hollanda’da Standardlar konusunda çalışan akreditasyon kuruluşu, Hollanda Standardizasyon Kuruluşu-‘Nederlands Normalisatie Instituut – NEN’ isimli kuruluş olup, çeşitli standard ve normlar konusunda bilgi, ücret karşılığında web sayfasından (http://www2.nen.nl) ya da posta yolu ile alınabilmektedir.
