Firmalar - Bolivia

Dış Ticaret Politikası ve Vergiler

Dış Ticaret Politikası

1990 yılında GATT üyeliğine kabul edilen Bolivya, 1995 yılında da Dünya Ticaret Örgütü’ne üye olmuştur. Kolombiya, Ekvator ve Peru ile birlikte AND Topluluğu (Comunidad Andina de Naciones, CAN) üyesi olan ülke, bu ülkeler ile ticarette gümrük birliğinden faydalanmaktadır.

Bolivya aynı zamanda Şili, Kolombiya, Ekvator ve Peru ile birlikte MERCOSUR’un ortak üyesidir. Tam üye ülkeler olan Arjantin, Brezilya, Paraguay, Uruguay ve Venezüella kendi aralarında gerçekleştirdikleri ticaretin büyük kısmı için gümrük tarifelerini ve tarife dışı engelleri kaldırmış ve üçüncü ülkelere Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) uygulamaktadır. Bolivya’nın da aralarında yer aldığı ortak üyeler ise OGT sistemine dahil olmayıp, tarife indirimlerinden yararlanmaktadır.

1993 yılından bu yana Şili ile Ekonomik İşbirliği Anlaşması yürürlükte olan Bolivya, 2010 yılında Meksika ile de Serbest Ticaret Anlaşması imzalamıştır. Bolivya ayrıca 2006 yılında Venezuela ve Küba ile birlikte ALBA (Latin Amerika için Bolivarcı İttifak) oluşumuna katılmış, daha sonra Nikaragua, Ekvator ve Honduras da üyeliğe kabul edilmiş, ancak Honduras 2010 yılında birlikten ayrılmıştır. ALBA üyesi ülkeler birbirlerine spesifik sektörlerde tercihli ticaret hakkı tanımış, ancak uygulamada bürokratik engeller nedeniyle bu ALBA ülkeleri arasındaki ticaretin çok küçük bir kısmı bu anlaşma kapsamında gerçekleşmiştir.

Avrupa Birliği, Japonya, İsviçre, Rusya, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Norveç ve ABD gibi gelişmiş ülkeler, Bolivya’ya GSP’den (Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi) yararlanma hakkı tanımış olup, Bolivya’nın bu ülkelere ihracatının bir kısmı gümrüksüz olarak gerçekleşmekte veya indirimli gümrük tarifelerinden yararlanmaktadır.

İthalat Rejimi

Bolivya’ya ithalatta gerekli belgeler; gümrük dokümanlarını açıklayıcı form (form 135), fatura (değeri 25 Dolar’ın altındaki ticari numuneler hariç), sigorta belgesi, nakliye sigortası, çeki listesi ve uygulanabilir ise konşimento, sevkiyat öncesi kontrol sertifikası, liman masrafları ödendi belgesi, menşe şahadetnamesi ve gerekli ise diğer belgelerdir. Değeri 1000 ABD Doları’nın üstünde olan malların teslim işlemleri, yetkili gümrük komisyoncuları tarafından yapılmaktadır.

İthalat Yasakları

1. Bolivya sınırlarına girişi yasaklanmış mallar (572 nolu Kararname ile),
2. Çevreye insan sağlığına ve yaşamına zararlı veya hayvan veya bitki sağlığının korunmasına zararlı mallar (bozulmuş veya zehirli gıda maddeleri, hastalıklı veya salgın hastalığa yakalanmış hayvan veya bitkiler, redyoaktif maddelerin kalıntıları veya diğer tehlikeli atıklar, ozon tabakasına zararlı maddeler)
3. Tarım ve Beslenme Sağlığı kaydı yapılmamış yenilebilir gıda maddeleri veya tarım ürünleri (pestisit ve veterinerlik ilaçları dahil)
4. Sağlık ve Spor Bakanlığı kaydı yapılmamış eczacılık ürünleri veya formülleri
5. Bolivya Devleti’nin ve/veya finansal-ekonomik sistemin güvenliğini tehdit eden mallar (yabancı piyango biletleri, silahlar, harp malzemeleri ve patlayıcılar, hijyenik olmayan ikinci el tekstil, aksesuarları ve ayakkabılar). Bu maddenin istisnası, ilgili otorite tarafından ithalat izni verilen mallardır.
6. Diğer düzenlemelerle ithalatı yasaklamış ikinci el veya yeni taşıtlar, aksam ve aksesuarları

Gümrük Düzenlemeleri

Bolivya’da ithalat masrafları, yerel vergiler ve özel işlem vergileri (%30-45 arası) nedeniyle, %0-20 arasında belirtilen gümrük vergileri uygulamada çok daha yüksek olabilmektedir.

Malın teslim maliyeti; sınırdaki cif bedelini; %0, 5, 10, 20 ya da 35 oranlarındaki gümrük vergisini; mal hacmine göre değişebilen oranlarda depo masraflarını; yerel vergileri (ek gümrük işlem masrafları ile birlikte %13,3’ten %14,94’e yükselen KDV); otomobil, parfüm, kozmetik, likör, sigara ve bira gibi lüks mallar üzerinden alınan ÖTV’yi (ICE) ve aşağıda belirtildiği üzere cif bedeli üzerinden değişen oranlarda uygulanan gümrük komisyoncusu masraflarını içermektedir. Ayrıca gümrük komisyoncuları, vergi sorumluluklarını da içerek şekilde toplam fatura bedelinin %17,65 oranında ilave ücretler alabilmektedir.

Arjantin, Brezilya, Şili, Paraguay, Peru ve Uruguay limanları ile serbest ulaşım anlaşması bulunan Bolivya’ya girişte maliyet ve lojistik bakımından en çok tercih edilen liman Arica Limanı’dır (Şili). Diğer limanlar ise Antofagasta ve Iquique (Şili), Matarani ve Ilo (Peru); Santos (Brezilya) ve Rosario (Arjantin) Limanları’dır.

Bolivya gümrük yetkililerinin her limanda depoları bulunmakta ve malların depoda kaldığı her 30 günlük dönem veya 30 günden artan toplam gün için %0,5 gümrük işlem vergisi uygulanarak malların 90 güne kadar depolanmasına izin vermektedir. Malları gümrükten çekme belgeleri imzalanınca, CIF bedelinin %2’si oranında ek ücretten kaçınmak için mallar 8 gün içinde depodan çekilmelidir. 90 gün içinde depodan çekilmeyen mallar terkedilmiş sayılmakta ve müzayede ile satışa çıkarılmaktadır. 90 günden sonra ve müzayededen önce ithalatçı malı gümrükten çekmek isterse gümrük vergisine ilave %5 vergi ve CIF bedelinin %2’si oranında masraf ödemek zorundadır. Nakliye masrafları ve süresi nedeniyle bu malların Bolivya piyasasında satılması daha karlı olabilmektedir.

Gümrük Vergileri ve Diğer Vergiler

İthalat prosedürlerine ve ürün standartlarına ilişkin detaylı bilgilerin, Avrupa Birliği Pazara Giriş veritabanının (Market Access Database, http://madb.europa.eu) “Import Formalities” bölümünden, ülke adı ve ürün GTİP’i ile arama yapılarak öğrenilmesi mümkündür.

Bolivya’da gümrük vergileri %0, 5, 10, 20 veya 35 oranında uygulanmaktadır. Kasım 2007’den itibaren endüstriyel gelişime katkı sağlayan sermaye malları gümrüksüz olarak ithal edilebilmektedir. Ancak diğer sermaye malları %5 gümrük vergisine tabidir. Ayrıca Mayıs 2009’dan bu yana (125 nolu Kararname ile) tekstil ürünleri ve ahşap mobilya ithalatında %35 gümrük vergisi uygulanmaktadır.

Numune ve tanıtım materyalleri, özel olarak numune şeklinde hazırlanmadığı takdirde (örneğin ikiye kesilmiş ayakkabı, küçük kumaş parçaları ve “ücretsiz numune” şeklinde işaretlenmiş eczacılık ürünleri ve likör şişeleri), normal gümrük vergisine tabidir. Kitap ve yayınlar, mücevherat harici altın, değeri 1000 Dolar’ın altındaki kişisel eşya, diplomatik ve konsüler heyetlere ait eşyalar, kamu sözleşmesi kapsamındaki veya bölgesel anlaşmalarla gümrük vergisi muafiyeti sağlanmış malların ithalatında gümrük vergisi uygulanmamaktadır.

Diğer Vergiler

Bolivya vergi sistemi 843 sayılı Vergi Kanunu ile düzenlenmektedir. Bolivya sınırları içindeki tüm mal ve hizmet işlemleri ve ithalat, %14,94 (nominal %13,3) oranında Katma Değer Vergisine tabidir. Tütün ve tütün mamulleri gibi lüks mallar ise Özel Tüketim Vergisine (Impuesto al Consumo Especifico) ve %50 ad valorem ek ithalat vergisine tabidir. Bolivya’da ithalata uygulanan ek yerel vergilerin ve ücretlerin değeri %30-45’i bulabilmektedr.

Tarife Dışı Engeller

Bolivya ticaret politikası, serbest piyasa modeline dayanmakta ve genel olarak ithalat izni veya ön-izin gibi spesifik kısıtlamalar içermemektedir. Bunun istisnası ise, Ocak 2008’den bu yana tüm ithalatçıların Bolivya Gümrük Ofisine kayıt yaptırması zorunluluğudur. İnsan, hayvan ve bitki sağlığının ve ülkenin sanatsal ve kültürel mirasının korunması, devletin güvenliğinin sağlanması amacıyla bazı malların ithalatında ek belgeler istenebilmektedir. Tarım ürünleri, ikinci el tekstil ürünleri, ikinci el taşıt ve silah ithalatında uygulanan ek önlemler ise aşağıda belirtilmektedir.

Tarım ürünleri

İç piyasanın korunması ve fiyatların kontrolü açısından, Bolivya’ya canlı hayvan, hayvan eti, taze ya da dondurulmuş tavuk eti, buğday ve buğday unu, mısır ve pirinç ithalatı kota ve belgelendirme ile sınırlandırılmaktadır.

İkinci el tekstil

Ocak 2004’ten itibaren Bolivya Hükümeti, ikinci el tekstillerin belirli çeşitlerinin (eski veya zarar görmüş giysiler, kullanılmış nevresim ve iç çamaşırı, ikinci el ayakkabı, zarar görmüş paçavra, şerit, ip ve halat gibi tekstil eşyaları) ithalatını yasaklamıştır. Haziran 2006’da ise yeni bir düzenleme ile bu yasaklar genişletilmiş ve 20 Nisan 2007’den itibaren ikinci el tüm giysilerin ithalatı yasaklanmıştır. 

İkinci el taşıt

Aralık 2008 tarihli ve 28963 sayılı Kararname ile ithal edilebilir ikinci el taşıtların yaşı kademeli olarak azaltılmıştır. Ocak 2011’den itibaren maksimum üç yaşındaki ikinci el taşıtlar ithal edilebilmektedir. Ayrıca, motor hacmi 4000 cm3’ten düşük olan dizel taşıtların, likit petrol gazı ile çalışan taşıtların ve sürücü koltuğu sağ tarafta olan taşıtların ithalatı da yasaktır.

Silah ve mühimmat

15 Ekim 2008 tarihli ve 29747 sayılı Kararname ile sivil amaçlı silah ve mühimmat ithalatı yasaklanmıştır. Bu ürünlerin ithalatı yalnızca Bolivya polisi ve silahlı kuvvetleri tarafından ve hükümetin ön-izni ile gerçekleştirilebilmektedir.

Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar

1997 yılında kurulan özel ve kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan IBNORCA; Bolivya’da gönüllü standartların yayınlanmasından ve özel/kamu kuruluşlarının standartlar ile ilgili bilgilendirilmesinden, teknik standartların geliştirilmesi ve belgelendirmeden sorumludur. Zorunlu standartlar ise kararnameler şeklinde resmi gazetede yayınlanmaktadır (www.gacetaoficialdebolivia.gob.bo).

24.498 sayılı 17.02.1997 tarihli kararname ile Bolivya Standartlar, Metroloji, Akreditasyon ve Sertifikasyon Sistemi (NMAC Sistemi) oluşturulmuştur. İmalatçı, ithalatçı ve hizmet sağlayıcılar, bir ürünü/hizmeti piyasaya sürmeden önce ilgili teknik düzenlemeleri sağlamalıdır. NMAC sistemi ile yetkilendirilmiş akreditasyon kuruluşları tarafından verilen uygunluk belgesi ile bu düzenmelere uygunluk denetlenmektedir.

Teknik standartların onay, ölçüm ve akreditasyonundan sorumlu dört kuruluş; Ulusal Kalite Konseyi, Bolivya Standardizasyon ve Kalite Enstitüsü (IBNORCA), Bolivya Metroloji Enstitüsü (IBMETRO) ve Bolivya Akreditasyon Direktörlüğü’dür (DTA).