Pazar ile İlgili Bilgiler
Pazar ile İlgili Bilgiler
Dağıtım Kanalları
Ülkede üç önemli dağıtım ve satış bölgesi bulunmaktadır. Ticaret merkezi Cidde’nin yer aldığı Batı Bölümü; Başkent Riyad’ın bulunduğu Merkez Bölümü ve petrol ve gaz endüstrisinin geliştiği Doğu Bölümü. Her bölümde farklı iş çevrelerine rastlanmakta olup, birden fazla bölümde etkin olan milli şirket sayısı oldukça sınırlıdır.
İnternet hizmetleri ücretsiz olarak sağlanmaktadır. Önemli şehirlerde pek çok internet kafe bulunmaktadır.
Piyasanın büyük, sermayenin bol, yabancı emeğin ucuz ve yabancı lisan bilenlerin fazlalığı sebebiyle yabancı ülkelerdeki tanınmış firmaların hemen hepsinin Suudi Arabistan’da distribütörleri bulunmaktadır.
Acente ve distribütörlerle ilişkiler Ticaret ve Yatırım Bakanlığı tarafından idare edilmektedir. Suudi işadamları Ticaret ve Yatırım Bakanlığı tarafından tescil edilmeden acenta olarak çalışamazlar.
Frençayz (Franchising) sistemi popülerliğini arttırmaktadır. Frençayz anlaşmalarının Ticaret ve Yatırım Bakanlığı tarafından onaylanması gerekmektedir.
Doğrudan pazarlama çok fazla tercih edilebilen bir yöntem değildir. Doğrudan pazarlamada uygulanan pek çok yöntem cinsiyet ayrımı ve aile hayatının mahremiyeti gibi nedenlerden dolayı kullanılamamaktadır.
Suudi Arabistan’da ofis açma icra edilecek olan işe göre farklı kurallara bağlanmıştır. En fazla kullanılan yöntem kendi ofisini kurabilecek olan ve ticaret sicilini yaptırabilecek bir acenta ya da distribütör tayin edilmesidir. Acente/distribütör anlaşmasının Ticaret ve Yatırım Bakanlığı tarafından tescil edilmesi gerekmektedir.
Başka bir yöntem ise, Suudi Arabistan Yatırım Kurumu (Saudi Arabia General Investment Authority - SAGIA)’dan bir sanayi ya da sanayi dışı proje için lisans alınması yöntemidir.
Suudi firmalarıyla anlaşma imzalama aşamasındaki firmalarımızın dikkat etmesi gereken konu, söz konusu anlaşmaların tamamen Suudi Arabistan yasalarına göre düzenlendiği ve uygulamada doğabilecek görüş ayrılıklarının uluslararası tahkim yerine mahalli mahkemelere sevk edildiğidir.
Tüketici Tercihleri
Suudi Arabistan ekonomisi gelir bakımından güçlü bir devlet varlığına sahip olmasına rağmen petrol ürünleri, petrokimya ürünleri, elektrik, su, haberleşme ve hava taşımacılığı hizmetleri dışında ihtiyaç duyulan mal ve hizmetler özel sektörce üretilmekte veya ithal edilmekte ve yurt içinde satılmaktadır. Oldukça gelişmiş bir perakende piyasası mevcuttur. Çok sayıda hipermarketler zinciri, dünyaca tanınmış markaların yerel mağazaları, dev alışveriş merkezleri ve çok sayıda küçük dükkandan oluşan bir perakende piyasası mevcuttur. Piyasa oldukça zengin, serbest ve vergisiz olduğundan, sermaye bolluğu ve ucuz yabancı emek sebebiyle tüketici fiyatları başka ülkelere göre düşük olup, oldukça az tüketilen malları bile piyasada bulmak mümkündür.
Alışveriş merkezleri ülkede pub, diskotek ve bar gibi yerlerin olmaması nedeniyle gençlerin başlıca uğrak mekanıdır. Suudi Arabistan’ın başlıca alışveriş merkezleri Abraj Al Bait Mall, Aziz Mall, Le Mall, Riyadh Sahara Mall (RSM), Al Othaim Commercial Group, Euromarche Shopping Center, Mall of Dhahran ve Salam Mall’dur. Bir zincir olan Dhahran Alışveriş Merkezlerinden Al Rashid Mall S.Arabistan’ın en büyük alışveriş merkezidir.
Son yıllarda, pazarda çok sayıda yeni alışveriş merkezi açılmıştır. Geant, Carrefour, HyperPanda, eXtra, BEST ve Electro gibi perakendeciler yeni mağazalar açtıkları gibi daha da büyümeyi planlamaktadırlar. Tüm perakendeciler geniş bir ürün grubu ve makul fiyatlarla satış yapmaktadırlar. Orta gelir düzeyinde yer alan tüketiciye yönelik indirim ve promosyonlar dikkat çekmektedir.
Kalabalık nüfusu ve yüksek GSMH ile Suudi Arabistan ekonomisi yatırımcılar için büyük potansiyel taşımaktadır. Yüksek petrol fiyatları, Suudilerin gelir ve tüketimlerini artırmakta, işsizlik oranının yüksek olmasına rağmen tüketici pazarı büyümektedir. Suudiler ortalama harcanabilir gelir düzeyi açısından bölgede 4’üncü sıradadırlar. Yüksek doğum oranları, bebek ve çocuklara yönelik harcamaları artırmaktadır. 2005 yılında DTÖ’ye verilen üyelik taahhütleri neticesinde Mart 2007’de dağıtım sektöründe yabancı yatırımlara da izin verilmiştir.
Reklam ve Promosyon
Resmi kanallar fazla popüler olmayıp, halkın daha ziyade başka ülkelerden yapılan yayınları seyrettiği söylenmektedir. Uydu televizyonları aracılığıyla reklam verilmesi yaygınlaşmaktadır. Ancak, reklamların etik ve dini kurallara uygun olması gerekmektedir.
Gazete reklamları ise gazete okuma oranındaki düşüklüğe paralel olarak etkin değildir. Ticaret fuarları Eylül–Haziran ayları arasında gerçekleşmekte olup, önemli fuarlar Riyad ve Cidde şehirlerinde düzenlenmektedir.
Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme
Paketleme, ambalajlama ve etiketleme uygulaması, gelişmiş ülkelerdeki asgari kurallardan fazla değildir. Etiketleme şartı Suudi Arabistan’a ihraç edilen tüm ürünler için zorunludur. Suudi Arabistan Standardizasyon Kurumu (SASO) etiketleme ile ilgili kuralları oluşturmakla görevlidir. Etiketleme özellikle gıda ürünleri, kişisel bakım ürünleri, sağlık ve eczacılık ürünleri için önem arz etmektedir. Gıda ürünleri için etiketin Arapça olması ve ürünün içeriği, menşei, üreticisi, raf ömrü, kullanma talimatı gibi bilgilerin etikette yer alması gerekmektedir.
Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri
İstanbul-Riyad arası inşaat malzemeleri taşıması için 20 tona kadar nakliye komple TIR fiyatı 4 000 $ -5 000 $ arasında değişim göstermektedir.
