Pazar ile İlgili Bilgiler
Fikri, Sınai ve Ticari Mülkiyet Hakları
Pakistan’daki kanunlar genel olarak fikri mülkiyet haklarını korumaktadır. Buna rağmen, Pakistan’da mülkiyet hakları korsanlığı yaygındır. Son dönemde, Pakistan hükümeti telif, patent ve ticari marka alanlardaki yasaları yenilemeyi gündeme almıştır. Pakistan’ın şu andaki telif hakkı kanununun uygulamasının yetersiz ve cezaların zayıf olduğu görülmektedir.
Dağıtım Kanalları
Pakistan’da ürünlerini pazarlamak isteyen yabancı şirketler yerel dağıtım servislerini kullanabilecekleri gibi kendi dağıtım zincirlerini de kurabilirler. Karaçi, ülkenin ana dağıtım merkezidir ve toptancılar burada bulunur. Pakistan’da toptan satış piyasası oldukça gelişmiştir. Dağıtım ağını oluşturan çok sayıda toptancı bulunmaktadır. Endüstri veya sermaye malları satan yabancı şirketler doğrudan tüketiciye ulaşabilirler. Pazarın büyük olduğu durumlarda bir tane ana dağıtımcı tayin edilebilir. Ana dağıtımcı yan dağıtımcılara ulaşarak, ya da doğrudan tüketiciyle irtibat kurarak mal satışını gerçekleştirir.
Reklam ve Promosyon
Pakistan’da bir kısmı yabancı ortaklı bir düzineden fazla büyük reklam firması vardır. Genellikle reklam firmasının komisyonu reklam masrafının %15’i seviyesinde olmaktadır. Reklam firmaları hakkındaki bilgilere Pakistan Reklamcılık Birliği internet sayfasından ulaşılabilir. ( www.pakistanadvertising.com )
En çok kullanılan reklam metodu televizyon ve gazeteler aracılığıyla yapılan reklamlardır. Diğer kullanılan reklam araçları ise radyo, billboard, periyodik ve ticari yayınlar, film öncesi ve arası sinemalar ve internettir.
Pakistan’da günlük gazete sayısı 120’nin üzerindedir. Urdu dilinde yayın yapan “Jang” gazetesi en büyük gazetedir ve 750.000’e varan bir tiraja sahiptir. İngilizce yayın yapan 11 tane gazetenin toplam tirajları 200.000 civarındadır. İngilizce yayın yapan başlıca gazeteler “Dawn” (Karaçi, Lahor ve İslamabad’da basılmaktadır), “The News” (İslamabad, Lahor ve Karaçi), “The Nation” (Lahor ve İslamabad) ve “The Business Recorder” (Karaçi) olarak sayılabilir. İngilizce yayın yapan gazeteler nüfusun küçük bir kesimine hitap etse de politika, iş, akademik ve profesyonel çevrelerde oldukça etkilidir.
Televizyon yayınları devlet televizyonu Pakistan Televizyonu ve birkaç yerel televizyon şirketinden oluşmaktadır.
Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme
Genellikle Pakistan’da paketler bina dışında depolandığı için sıcağa ve neme maruz kalmaktadır. Paketleme yapılırken bu duruma dikkat edilmelidir. Ayrıca paketlerin ülkedeki kötü yükleme şartlarına da dayanıklı olması gerekmektedir. Hasır, saman gibi paketleme malzemeleri Pakistan gümrük otoriteleri tarafından sağlık gerekçesi ile reddedilebilmektedir. Etiketlerin açık ve okunaklı harflerle İngilizce yazılması gerekmektedir. Paketlerde aşağıdaki detayların yer alması gerekir:
-Üreticinin adı ve adresi
-Ürünün adı ve cinsi
-Taşıma ve yükleme sürecindeki uluslararası detay ve işaretler
-Menşe şahadetnamesi
-Üretim tarihi
-Son kullanma tarihi
İthal edilen tüm tohumların paket etiketlerinin tür, çeşit, miktar, parti numarası, saflık, filizlenme, üretim ay ve yılı ve son kullanma bilgilerini içermesi gerekir.
Eczacılık ürünlerinin perakende satışa ya da hastane, dispanser gibi sağlık kurumlarına yönelik olacak şekilde paketlenmesi gerekir. Paketleme aşağıdaki bilgileri içermelidir:
-Genel ve marka ismi
-İçindeki aktif maddelerin listesi
-Uygulama yöntemi
-Uyarı ve önlemler
-Gereken özel depolama şartları
-İmalatçı tarafından verilen parça ve parti numarası
Bunun yanında haşere ilaçlarının paketlenmesi haşere ilaçları kanununa uygun olarak yapılmalıdır.Bu ürünlerde aşağıdaki bilgilerin okunaklı ve silinmez bir şekilde konteynırlardaki her etiketin üzerinde olması gerekir:
-Ürünün adı
-Üründen sorumlu imalatçının adı ve adresi
-Net içerik
-Ürün tescil numarası
-Üretim tarihi
-Test tarihi
-Normal şartlardaki depolama koşulları
-Tüm aktif içeriğin adı ve ağırlık yüzdesi
-Diğer içeriklerin adı ve ağırlık yüzdesi
-“Sadece zirai kullanıma yöneliktir” ibaresinin yer alması
-Uygun, uyarı ibareleri (örn: tehlikeli, çocuklardan uzak tutunuz)
-Kullanım talimatı
-Boş kutunun ortadan kaldırma talimatı
Satış Teknikleri ve Satışı Etkileyen Faktörler
Pakistan’da satış yapmak için tüm ülkedeki perakendecilerle bağlantısı olan büyük bir toptancı ile kişisel iletişime geçmek geleneksel bir yaklaşımdır. Buna karşın bu eğilim değişmektedir. Reklamcılık son dönemde hızla büyüyen bir sektördür. Bazı büyük tüketim malı üreticileri basılı ve elektronik medya aracılığı ile kendi ürünlerinin reklamını yaygın bir şekilde yapmaktadır. Bazı bankalar doğrudan pazarlama yöntemi ile potansiyel müşterileri ile düzenli olarak temasa geçmektedirler. Bununla beraber özellikle hükümete veya büyük şirketlere tüketim ürünleri dışındaki satışlarda kişisel ilişkiler çok önemlidir. Kişisel ilişkilerin zamanla gelişeceği göz önüne alınırsa, yatırım yapacak şirketlere Pakistan pazarını sık sık ziyaret etmesi hatta ülkede ikamet edilmesi tavsiye edilmektedir. Pakistan’da verimli olmayan uzaktan iletişim yerine, ülkede Türklere duyulan sempatiden de yararlanılarak, yüzyüze iletişim çok faydalı olacaktır.
Özel ilişkilerin yanı sıra genellikle fiyat satınalmada baskın faktör olmaktadır. Kamu alımlarında da teknik özellikler ve sanayi deneyimi sağlandığı müddetçe düşük fiyat çoğunlukla tercih edilmektedir.
Satış Sonrası Hizmetler
Pakistan’da nihai kullanıcılar genel olarak tüm dayanıklı tüketim mallarında ve diğer ürünlerde geniş ve güvenilir bir satış sonrası desteğin olmasını beklemektedir. Bu ürünlerin montajı, işleyişi ve tamiri hakkında yeterli belge ve açıklamaların olması kullanıcılar tarafından beklenmektedir. Birçok alıcı çalışanların eğitimini de içeren anahtar teslim projeleri tercih etmektedir.
Yabancı satıcılar yedek parçaların asgari stoğunu tutmak için yerel acente veya distribütöre ihtiyaç duymaktadırlar. Birçok acente bir yıllık bakım ücretlerini de garanti kapsamına almakta ve bunu toplam fiyatın içine dahil etmektedirler.
ULAŞIM
Deniz Ulaşımı
Pakistan’da başlıca iki tane liman bulunmaktadır: Karaçi Limanı ve Quasim Limanı. Özellikle Karaçi Limanı uluslararası taşımacılıkta yoğun olarak kullanılmaktadır.
Hava Ulaşımı
Pakistan’da 34 adet havaalanı bulunmaktadır. Bunlardan beş tanesi uluslararası niteliktedir. Uluslararası nitelikte olanlar; Karaçi, Lahor, İslamabad, Peşavar ve Quetta havaalanlarıdır. Türkiye ile Pakistan arasındaki havayolu ulaştırması ilişkileri 13 Temmuz 1973 tarihinde imzalanan “İkili Hava Ulaştırma Anlaşması” ile 24 Ekim 1986 tarihinde trafik haklarını yenileyen “Agreed Minutes” çerçevesinde yürütülmektedir.
Türk Hava Yolları Karaçi’ye sefer düzenlemektedir. Pakistan Havayolları da Karaçi’den İstanbul’a sefer düzenlemektedir.
Taşımacılık Maliyetleri
Türkiye’den Pakistan’a ürün taşıma maliyetleri şu şekildedir: Karayolu için bir kamyon ortalama 9000-11000 $ arasında, denizyolu ile taşımacılıkta ise bir konteyner ortalama 4500-5000$ arasında değişmektedir.
