Pazar ile İlgili Bilgiler
İthalat Rejimi
Şeker ve bazı lüks ürünler hariç olmak üzere tüm ürünlerde, gümrük vergisi ve KDV dışında herhangi bir ithalat vergisi uygulanmamaktadır. Ülkedeki tüm ithalatçılar Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı Milli Ticaret Müdürlüğü tarafından lisans verilmiş olmalıdır.
Tüm ithalatta sevkiyat öncesi kontrol zorunludur. Canlı hayvanların ithalatında veteriner sertifikası gerekmektedir. Tıbbi ürünler, ateşli silahlar ve patlayıcıların ithalatında özel izinler ve lisanslar gerekmektedir.
Maputo’da Beluluane Endüstriyel Serbest Bölgesi ve Nampula’da Nacala Özel Ekonomik Bölgesi’nde yapılan üretim için kullanılacak olan hammadde ve makine ithalatında gümrük vergisi ve KDV istisnaları söz konusudur. Ayrıca daha düşük kurumlar vergisi ve SGK primi avantajları bulunmaktadır.
Gümrük Tarifeleri
Mozambik’in uyguladığı gümrük vergisi oranları %0 ila %20 arasında değişmektedir. Ortalamada ise %4-5 civarındadır. KDV oranı %17’dir.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Mozambik’deki ürün standartları uygulamaları başta INNOQ (Standartlar ve Kalite Milli Enstitüsü) olmak üzere, Sağlık Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın sorumluluğu altındadır. Ülkedeki laboratuar eksikliğinden dolayı pek çok ürün sertifikasyon için Güney Afrika’daki özel tesislere gönderilmektedir.
Etiketleme
Gıda ürünleri ve tıbbi ürünlerin etiketlenmesine ilişkin gereklilikler INNOQ (Standartlar Milli Enstitüsü) tarafından belirlenmektedir. Tüm ürünler için spesifik normlar bulunmakta olup bu normların uygulanması Sağlık Bakanlığı’nın sorumluluğundadır.
Mozambik’in Ticari Anlaşmaları
Mozambik, Afrika’nın güneyinde bölgesel ekonomik işbirliğini geliştirme amacıyla Nisan 1980’de kurulan Güney Afrika Kalkınma Topluluğu’nun (SADC - Southern African Development Community) üyesidir. SADC kapsamında üye ülkeler arasında pek çok üründe gümrük vergileri kaldırılmıştır. Söz konusu indirimler üye 15 ülke tarafından tam anlamıyla uygulandığında, Mozambik ürünlerinin 230 milyondan fazla nüfusa ve toplamda 735 milyar dolar GSYİH’ye (satın alma gücü paritesine göre) sahip bir bölgeye gümrüksüz girişine imkân verecektir.
Afrika Büyüme ve Fırsat Akdi (African Growth and Opportunity Act – AGOA) ve Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GSP- Generalized System of Preferences) gereğince Mozambik’den ihraç edilen pek çok ürün ABD’ye gümrüksüz olarak girebilmektedir.
Mozambik’in Malavi ile Serbest Ticaret Anlaşması bulunmaktadır. Söz konusu anlaşma kapsamında, bira, alkolsüz içecekler, tütün, şeker, bitkisel yağlar, tavuklar ve yumurtaları, ofis gereçleri, petrol ürünleri, silahlar ve patlayıcılar hariç olmak üzere diğer ürünlerin ticareti gümrüksüz olarak gerçekleştirilebilmektedir. Mozambik aynı zamanda Zambiya ile STA imzalama aşamasındadır.
Avrupa Birliği (AB) ile Mozambik arasındaki ilişkiler, AB ile Güney Afrika ülkelerini içine alan SADC
(Southern African Development Community) ile 10 Haziran 2016 tarihinde imzalanan Ekonomik
Ortaklık Anlaşması yürürlüğe girene kadar AB ile Afrika Karayip Pasifik ülkeleri ile 2000 yılında
imzalanan Cotonou Anlaşması çerçevesinde yürütülmektedir.
Ayrıca, Mozambik’in Portekiz, İtalya, Mauritius, BAE, Macau, GAC, Hindistan, Vietnam ve Botsvana ile Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşmaları mevcuttur.
