Tanzanya, 883.749 km² yüzölçümü ve 56 milyona yaklaşan nüfusu ile Doğu Afrika bölgesinin en büyük ülkelerinden birisidir. Tanzanya’nın doğusunda Hint Okyanusu yer almakta olup, güneyde Mozambik (756 km), Malavi (475 km), Zambiya (338 km); batıda Kongo (459 km), Brundi (451 km), Ruanda (217 km); kuzeyde Uganda (396 km) ve Kenya (769 km) ile sınırı bulunmaktadır. Tanzanya’nın, Hint Okyanusu ile 1.424 km. kıyısı bulunmaktadır.
Tanzanya’nın kuzeydoğusundaki dağlık bölgede Afrika’nın en yüksek noktasını oluşturan Klimanjaro Dağı (5.895 m.) ve Meru Dağı (4.566 m.) bulunmaktadır. Kıtadaki en büyük göllerin üçü (Victoria, Tanganyika ve Nyasa gölleri) Tanzanya’da yer almaktadır. Ülkenin sahile yakın bölgelerinde ovalar, orta bölgelerde platolar, kuzey ve güneyde dağlık alanlar bulunmaktadır. Sahil bölgelerinde tropik, yüksek bölgelerde ılıman iklim hâkimdir.
Tanzanya, Tanganyika anakarası ile Zanzibar adalar grubu federe devletlerinden oluşan birleşik bir cumhuriyettir. Tanganyika önce Almanya (1891) tarafından işgal edilmiş, daha sonra İngiltere himayesine (1920) verilmiş ve 1961’de bağımsızlığını kazanmıştır. Zanzibar adasında 19. yüzyılda hüküm süren Zanzibar Sultanlığı 1890 yılında İngiltere himayesine girmiş, 1963’de bağımsızlığını kazanmıştır. 26 Nisan 1964’de her iki tarafın meclisinin birleşme kararını onaylamasının ardından, Temmuz 1965’de kabul edilen Geçici Anayasa ile de Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti kurulmuştur. Zanzibar’ın ayrı bir Devlet Başkanı ve Parlamentosu bulunmakta olup, merkezi otoritenin yetki alanına girmeyen konularda tam yetkiye sahiptir.
Yaklaşık 56 milyon nüfusu ve yıllık % 7 ortalama büyüme oranıyla Tanzanya, ülkemiz ihracatı için potansiyel olan ve büyüyen bir pazardır.
Darüsselam 4 milyonluk nüfusuyla ülkedeki en büyük ticaret ve liman şehridir. Ülkenin dış ticaretinin % 75’inde bu liman kullanılmaktadır. Ülkedeki diğer büyük limanlar Mtwara, Tanga ve Zanzibar’da yer almaktadır. Tanzanya’da üç uluslararası hava limanı (Dar es Salaam, Klimanjaro va Zanzibar) ve 21 küçük havaalanı bulunmaktadır.
Ülkenin diğer önemli şehirleri olan Arusha ile Zanzibar turizm, Mwanza is madencilik yönünden önemli şehirlerdir. Ülkenin güneyindeki nispeten yüksek kesimlerdeki Mbeya ve Iringa tarım için uygun şehirlerdir.
Siyasi ve İdari Yapı
Dünyanın en fakir ülkelerinden birisi olan Birleşik Tanzanya Cumhuriyeti, ana karadaki Tanganyika ile Zanzibar adasının 1964 yılında birleşmesiyle oluşmuştur. Zanzibar iç işlerinde bağımsızdır ve kendine ait bir hükümet tarafından yönetilmektedir. Kurulduktan sonra tek partili sosyalist sistem ile yönetilmeye başlanmıştır. Bahse konu sistem 90’lı yılların ortalarında terk edilmiştir. Parlamento 295 üyeden oluşmaktadır. 232 üye anakaradan seçilmekte, 5 üye Zanzibar parlamentosundan iştirak etmekte, diğer üyeler atanmaktadır. 1995 yılında ilk çok partili seçim yapılmıştır. Devlet Başkanı her beş yılda bir halkoyu ile seçilmektedir. Milli Hükümet Başkan, Başkan Yardımcısı, Başbakan ve Bakanlar Kurulu üyelerinden oluşur.
Belli Başlı Siyasi Partiler:
Chama Cha Mapinduzi (CCM)
Civic United Front (CUF)
National Convention for Construction and Reform (NCCR-Mageuzi)
United Democratic Party (UDP)
Chama Cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema)
Tanzania Labour Party (TLP)
31 Ekim 2010 tarihinde Tanzanya’da gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçimini % 62 oyla Jakaya Kikwete’nin başında olduğu CCM kazanmıştır. Halen ülkenin Başkanı Jakaya Kikwete'dir ve CCM partisinin başındadır. Bir sonraki genel seçimler 2015 yılında yapılacaktır.
Nüfus ve İşgücü Yapısı
Tanzanya İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre 2018 yılında ülkenin nüfusu 56 milyondur. Toplam nüfusun içinde 54,6 milyon kişi ana karada yaşarken yaklaşık 1,3 milyon kişi Zanzibar adasında yaşamaktadır. Zanzibar adasında nüfus artış hızı yıllık % 3,1 ile ana karadan daha yüksek oranda gerçekleşmiştir. Son nüfus sayımına göre ortalama hane halkı sayısı ana karada 4,9 kişi iken Zanzibar’da 5,3 kişidir. Nüfusun % 30-35’inin şehirlerde yaşadığı tahmin edilmektedir. Her yıl yaklaşık 700.000 kişi işgücü piyasasına dahil olmaktadır. Aynı araştırmaya göre ülkede çoğu şehirlerde olmak üzere 2,3 milyon işsiz bulunmaktadır. İşsizlik en çok 15-34 yaş grubu arasında ve özellikle genç kadınlar arasında yaygındır. Kayıt dışı ekonomi ülkede ciddi bir problemdir.
Doğal Kaynaklar ve Çevre
Tanzanya’da büyük miktarda ve ticari olarak kullanılabilir maden kaynakları mevcuttur. Maden kaynaklarının belli başlıları içinde altın, elmas ve tanzanit yer almaktadır. Toplam ihracatının yaklaşık % 45’ini oluşturan altın ile elmas üretimi hızla sürdürülmektedir. Malavi sınırında uranyum yatakları bulunmaktadır. Bu bölgede hali hazırda bir miktar kömür üretimi yapılmaktadır. Son yıllarda önemli miktarda nikel yatakları bulunmuş ve ayrıca araştırmalarda büyük miktarda platinyum yatakları olabileceği tespit edilmiştir. Tanzanya’da yapılan araştırmalar neticesinde büyük miktarda doğal gaz bulunmuş ve önemli miktarda petrol bulunduğu yönünde kanaat oluşmuştur.
Ülkede 12 milli park ve 15 av sahası bulunmaktadır. Bu sahalardan Kenya sınırındaki hariç diğerleri işletilmemektedir. Ülkede bu konularda gelişme için büyük bir potansiyel mevcuttur. Ngogoro koruma alanı, Serengeti milli parkı ve Seleous av alanı UNESCO dünya mirası listesinde yer almıştır.
