Dış Ticaret
DIŞ TİCARET
Genel Durum
Tanzanya’nın yapısal bir dış ticaret açığı bulunmaktadır. Dış ticaret açığı, 2016 yılında 3,1 milyar dolar, 2017 yılında 3,6 milyar dolar, 2018 yılında ise 4,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
ITC verilerine göre 2018 yılında Tanzanya’nın ihracatı bir önceki yıla göre % 9 oranında azalarak 3,8 milyar dolar, ithalatı ise bir önceki yıla göre % 9,6 oranında artarak 8,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Tanzanya Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon Dolar)
| 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
| İhracat | 5.704 | 5.854 | 4.741 | 4.178 | 3.796 |
| İthalat | 12.691 | 14.705 | 7.876 | 7.765 | 8.511 |
| Denge | -6.986 | -8.851 | -3.135 | -3.587 | -4.715 |
| Hacim | 18.395 | 20.559 | 12.617 | 11.943 | 12.307 |
Kaynak: Trademap
Tanzanya’nın İhracatında Başlıca Ürünler
Tanzanya’da son yıllarda alınan tedbirlerle ihracat teşvik edilmeye çalışılmaktadır. Ülkenin ihracatı büyük ölçüde maden ve geleneksel tarım ürünleri ihracatına dayanmaktadır. Bu ürünlerden özellikle tarım ürünlerinin ihracatında, dünya fiyatlarına bağımlılık nedeniyle, dalgalanma riski mevcuttur. Tanzanya’nın ihracatındaki başlıca ürünler sırasıyla; ham altın, tütün, kahve, kaju, kuru baklagiller, balık, elmaslar, ve diğer yağlı tohumlar ve meyvelerdir.
Tanzanya’nın İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)
| GTİP | GTİP Madde Tanımı | 2016 | 2017 | 2018 |
| '7108 | Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde) | 1.654.548 | 1.538.874 | 1.508.983 |
| '2401 | Yaprak tütün ve tütün döküntüleri | 360.159 | 195.805 | 268.999 |
| '0901 | Kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, içinde herhangi bir oranda kahve bulunup kahve yerine kullanılan ürünler | 151.984 | 127.183 | 148.392 |
| '0801 | Hindistan cevizi, brezilya ve kaju cevizi (taze/kurutulmuş) | 347.792 | 541.157 | 125.079 |
| '0713 | Kuru baklagiller (kabuksuz) (taneleri ikiye ayrılmış) | 158.984 | 92.773 | 100.128 |
| '0304 | Balık filetoları ve diğer balık etleri (taze, soğutulmuş veya dondurulmuş) | 113.637 | 143.432 | 99.103 |
| '7102 | Elmaslar (işlenmiş olsun olmasın, fakat mıhlanmamış veya takılmamış) | 26.679 | 64.440 | 80.962 |
| '1207 | Diğer yağlı tohumlar ve meyveler | 130.206 | 74.200 | 80.682 |
| '3304 | Güzellik, makyaj ve cilt bakımı için müstahzarlar (güneşlenme kremleri ve müst. dahil), manikür ve pedikür müstahzarları | 8.014 | 16.325 | 58.058 |
| '0902 | Çay | 44.538 | 48.946 | 45.486 |
| '1005 | Mısır | 19.826 | 3.918 | 42.803 |
| '5201 | Pamuk (karde edilmemiş veya penyelenmemiş) | 32.824 | 17.356 | 40.881 |
| '0305 | Balıklar (kurutulmuş, tuzlanmış, salamura edilmiş veya tütsülenmiş) | 10.175 | 28.415 | 38.080 |
| '4804 | Birincil elyaf (kraft) kağıt ve kartonları (kuşe edilmemiş, sıvanmamış, rulo veya tabaka halinde) | 25.007 | 29.209 | 36.494 |
| Toplam | 4.741.925 | 4.178.109 | 3.795.725 |
Kaynak: Trademap
Tanzanya’nın İthalatında Başlıca Ürünler
Tanzanya’nın ithalatında geleneksel olarak işlenmiş petrol ürünleri ilk sırayı almaktadır. 2018 yılı itibari ile ithal edilen en önemli ürünler arasında palm yağı, ilaçlar, binek otomobilleri, demir çelik ürünleri, traktörler, iş ve maden makineleri ile bunların yedek parçaları, kauçuk lastikler, ayakkabı, izole edilmiş tel, kablo ve pirinç yer almaktadır.
Tanzanya’nın ithalat yapısına bakıldığında, ülkenin daha çok tüketim ürünleri ve sermaye malları ithal ettiği görülmektedir. Birçok sektörde, ülkede üretim düzeyi düşük olup iç piyasanın ihtiyacını karşılamaktan uzaktır. Türk ürünleri, Tanzanya pazarında olumlu bir imaja sahiptir. Tanzanya’nın dış ticaret yapısı ile ülkemizin dış ticaret yapısı birbirini tamamlamaktadır.
Tanzanya’nın İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)
| GTİP | GTİP Madde Tanımı | 2016 | 2017 | 2018 |
| '2710 | Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar | 1.335.911 | 1.405.490 | 1.625.780 |
| '1511 | Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) | 271.380 | 252.771 | 218.618 |
| '3004 | Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) | 265.502 | 337.811 | 205.009 |
| '8704 | Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar | 140.854 | 123.922 | 195.406 |
| '7208 | Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde ürünleri (genişlik >= 600 mm) (sıcak haddelenmiş) (kaplanmamış) | 99.771 | 120.030 | 191.637 |
| '8701 | Traktörler | 113.212 | 99.145 | 179.085 |
| '8703 | Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil) | 208.216 | 155.489 | 177.669 |
| '8429 | Buldozerler, greyderler, toprak tesviye makinaları, skreyperler, mekanik küreyiciler, ekskavatörler, yol silindirleri vb | 67.393 | 71.885 | 141.849 |
| '4011 | Kauçuktan yeni dış lastikler | 114.729 | 114.572 | 126.934 |
| '3808 | Haşarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici,sürgünleri önleyici, bitkilerin büyümesini düzenleyici ürünler | 62.066 | 67.005 | 124.673 |
| '1701 | Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde) | 129.712 | 108.194 | 123.833 |
| '3901 | Etilen polimerleri (ilk şekillerde) | 104.573 | 103.591 | 121.892 |
| '8411 | Turbojetler, turbopropellerler ve diğer gaz türbinleri | 31.799 | 93.539 | 118.474 |
| '3902 | Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk şekillerde) | 87.470 | 88.954 | 107.740 |
| '7210 | Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, genişliği 600 mm veya daha fazla olanlar (kaplanmış olanlar) | 72.652 | 67.911 | 106.630 |
| '3102 | Azotlu mineral veya kimyasal gübreler | 62.230 | 68.851 | 101.337 |
| '2711 | Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar | 53.954 | 57.225 | 99.795 |
| '3907 | Poliasetaller, diğer polieterler, epoksi reçineler, polikarbonatlar, alkit reçineler, polialiesterler, vb. (ilk şekilde) | 62.633 | 56.318 | 91.950 |
| '8517 | Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar | 135.747 | 130.776 | 90.770 |
| '3105 | Azot, fosfor ve potasyumun ikisini veya üçünü içeren mineral veya kimyasal gübreler | 65.336 | 73.788 | 88.164 |
| '6309 | Kullanılmış giyim eşyası ve kullanılmış diğer eşya | 61.809 | 47.954 | 81.443 |
| '3302 | Sanayide ve içecek imalinde hammadde veya koku verici maddeler ve karışımlar | 71.084 | 71.703 | 70.933 |
| '9018 | Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet ve cihazlar | 56.527 | 72.270 | 65.366 |
| '8431 | Özellikle 84.25 ila 84.30 pozisyonlarındaki makina ve cihazlar ile birlikte kullanılmaya elverişli aksam ve parçalar | 105.855 | 80.768 | 61.504 |
| '8711 | Motosikletler (mopedler dahil) ve bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar (sepetli olsun olmasın); sepetler | 82.927 | 67.417 | 58.969 |
| '8702 | 10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus (sürücü dahil) motorlu taşıtlar | 62.164 | 49.673 | 58.091 |
| '7308 | Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb. | 64.691 | 40.473 | 57.795 |
| '3002 | İnsan kanı, hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. Ürünler | 46.415 | 68.629 | 57.684 |
| '7305 | Demir veya çelikten diğer ince ve kalın borular (dikişli, perçinli) (kesitleri daire şeklinde, dış çapı > 406,4 mm) | 2.349 | 10.199 | 57.669 |
| '8507 | Elektrik akümülatörleri (bunIarın separatörleri dahil) | 43.626 | 40.646 | 56.129 |
| Toplam | 7.876.087 | 7.765.411 | 8.510.629 |
Kaynak: Trademap
Tanzanya’nın İhracat Yaptığı Belli Başlı Ülkeler
2018 yılı itibari ile Tanzanya’nın en fazla ihracat yaptığı ülkeler, Hindistan, İsviçre, Belçika, Kenya, Demokratik Kongo, Çin, Uganda, Ruanda ve Birleşik Arap Emirlikleri’dir. Türkiye, Tanzanya’nın ihracat yaptığı ülkeler arasında 51. sıradadır.
Tanzanya’nın Başlıca İhraç Pazarları (1.000 $)
| 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
| Güney Afrika | 675.380 | 631.421 | 699.791 | 743.020 |
| Hindistan | 1.149.437 | 702.992 | 982.927 | 727.622 |
| İsviçre | 153.933 | 767.937 | 262.393 | 257.166 |
| Belçika | 149.206 | 283.116 | 193.527 | 240.367 |
| Kenya | 793.894 | 313.886 | 291.541 | 221.933 |
| Demokratik Kongo | 198.290 | 291.712 | 153.627 | 144.822 |
| Çin | 562.322 | 354.226 | 142.214 | 143.504 |
| Uganda | 50.469 | 58.235 | 27.516 | 117.200 |
| Ruanda | 41.301 | 6.519 | 60.490 | 102.654 |
| Birleşik Arap Emirlikleri | 157.555 | 63.480 | 87.879 | 89.017 |
| Hollanda | 76.525 | 63.889 | 71.961 | 80.190 |
| Vietnam | 70.254 | 149.245 | 314.808 | 69.112 |
| Japonya | 230.444 | 138.528 | 74.691 | 66.090 |
| ABD | 50.773 | 56.877 | 62.139 | 64.438 |
| Zambiya | 44.220 | 32.538 | 46.014 | 63.153 |
| Burundi | 39.247 | 52.132 | 50.787 | 58.380 |
| Malawi | 56.132 | 30.788 | 69.142 | 50.573 |
| Toplam | 5.854.231 | 4.741.925 | 4.178.109 | 3.795.725 |
Kaynak: Trademap
Tanzanya’nın İthalat Yaptığı Belli Başlı Ülkeler
Tanzanya’nın en fazla ithalat gerçekleştirdiği ülkeler; Çin (%20,7), Hindistan (%14,3), BAE (% 10,2), Suudi Arabistan (% 6,7), Güney Afrika (% 5,2), Japonya (% 4,7)’dır. Türkiye, Tanzanya’nın ithalat yaptığı ülkeler arasında 10. sıradadır ve pazar payı % 2’dir.
Tanzanya’nın İthalat Yaptığı Belli Başlı Ülkeler (1.000 $)
| 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
| Çin | 1.853.932 | 1.638.488 | 1.504.301 | 1.761.353 |
| Hindistan | 1.258.872 | 1.428.795 | 1.167.465 | 1.217.777 |
| Birleşik Arap Emirlikleri | 838.810 | 592.312 | 596.046 | 870.897 |
| Suudi Arabistan | 5.976.236 | 220.352 | 469.105 | 567.423 |
| Güney Afrika | 511.348 | 472.210 | 415.152 | 437.230 |
| Japonya | 395.895 | 371.008 | 412.381 | 397.906 |
| Kenya | 237.319 | 267.744 | 201.322 | 247.451 |
| ABD | 321.534 | 252.023 | 202.893 | 237.999 |
| Almanya | 160.399 | 191.675 | 231.745 | 220.104 |
| Türkiye | 78.560 | 65.381 | 77.852 | 170.502 |
| İngiltere | 181.094 | 155.044 | 160.353 | 169.824 |
| Malezya | 168.923 | 260.466 | 185.886 | 149.431 |
| Endonezya | 142.109 | 64.643 | 144.011 | 132.492 |
| İsviçre | 429.073 | 129.785 | 205.372 | 124.029 |
| Tayland | 92.058 | 78.586 | 91.797 | 118.056 |
| Güney Kore | 225.595 | 165.314 | 140.693 | 107.468 |
| Fransa | 95.471 | 67.933 | 67.654 | 102.921 |
| İtalya | 79.048 | 87.662 | 90.020 | 96.122 |
| Hollanda | 94.945 | 105.462 | 85.013 | 85.190 |
| Norveç | 4.726 | 7.022 | 11.773 | 82.885 |
| TOPLAM | 14.705.969 | 7.876.087 | 7.765.411 | 8.510.629 |
Kaynak: Trademap
