Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Filipinler 880’inde yerleşim bulunan 7107 ada ve adacıktan oluşmaktadır. Ülkenin kuzeyde Manila’nın da bulunduğu Luzon, orta kesimde Visayas ve güneyinde Mindanao olmak üzere başlıca üç ada grubu bulunmaktadır.
17 Bölge, 79 İl ve 1495 Belediye’den oluşmaktadır.
İklim tropikaldır. Sıcaklık 21-32 C arasında değişmektedir. Nemli (Haziran-Ekim) ve Kuru (Kasım-Mayıs) olmak üzere iki mevsim vardır.
Tarihçesi
Filipinler, Negritolar, Proto-Endonezyalılar, Malaylar ve Çinlilerle meskun toplam 7.100 ada ve adacıktan oluşmaktadır. 15. yüzyıl sonlarında Hint Okyanusu’ndan ve Endonezya’dan bölgeye gelen Müslüman tacirler, Filipin adalarına İslamiyet’i yaymışlardır.
Takımadalar 1521 yılında Macellan tarafından keşfedilmiş ve 1565 yılında Meksika’dan gelen Legazpi tarafından adalar üzerinde İspanyol hakimiyeti kurulmuştur. İspanyol hakimiyeti ile takımadalarda politik olarak birlik sağlanmıştır. Bu dönemde, misyonerler yoluyla Hristiyanlık yayılmıştır.
Sırasıyla Portekizliler, Çinliler ve Hollandalılar, İspanyolların bölgedeki hakimiyetini yıkmaya çalışmışlardır. İngilizler, 1762 ve 1763 tarihlerinde Manila’yı iki kez işgal etmişlerdir. Bu yıllardan başlayarak, Süveyş kanalının açılmasına bağlı olarak Avrupa’dan ulaşım süresinin kısalmasının da etkisiyle Filipinler’de milliyetçi görüşler gelişmeye başlamıştır.
Nisan 1898’de İspanyollarla savaşa giren Amerikalılar, Mayıs 1898’de Manila’yı ele geçirmişlerdir. 10 Aralık 1898’de imzalanan Paris Anlaşması ile Filipinler ABD’ye bağlanmıştır. ABD ülkede sivil bir yönetim kurmuş, 1916 yılında çıkarılan Filipinler Özerklik Yasası, Amerikan tipi iki meclisli bir yasama sistemi oluşturmuştur.
24 Mart 1934 tarihinde ABD’ye bağlı “Filipinler Milletler Topluluğu”nun kurulduğu ilan edilmiş, bu 14 Mayıs 1935’de yapılan plebisitle onaylanmış ve 10 yıllık bir geçiş döneminin ardından, 4 Temmuz 1946 tarihinde Filipinler tam bağımsızlığını kazanmış, Roxas Cumhurbaşkanı olmuştur.
Siyasi ve İdari Durum
Filipinler, ABD yönetim modeline dayalı, Başkanlık sistemiyle yönetilen çoğulcu bir demokrasidir. Yasama görevi, Temsilciler Meclisi ve Senato’dan oluşan iki meclisli Kongre, yürütme görevi ise, doğrudan halkoyuyla seçilen Başkan tarafından yürütülmektedir. Yasama organı, seçim bölgesi esasına göre seçilen 268 üyeli Temsilciler Meclisi ve ulusal oyla seçilen 24 üyeli Senato’dan oluşmaktadır.
1987 yılında yürürlüğe giren Anayasaya göre, yürütmenin başı, Devlet Başkanı ve Silahlı Kuvvetlerin Başkomutanı olan Başkan, 6 yıllık tek bir dönem için doğrudan halkoyuyla seçilmektedir. Anayasaya göre, Başkanın Temsilciler Meclisi’nin onayına bağlı olarak, azami 60 gün süreli sıkıyönetim ilan etme hakkı bulunmaktadır. Başkanın Meclis’i feshetme yetkisi bulunmamaktadır. Ayrıca, Başkanın yasalara ilişkin olarak kullanabileceği veto hakkı, yasama organının 2/3 çoğunluğuyla ilga edilebilmektedir.
Öte yandan, Başkan tarafından atanan ve Temsilciler Meclisi tarafından atamaları onaylanan Bakanlar Kurulu üyelerinin, “kuvvetler ayrılığı” ilkesi çerçevesinde Meclis üyesi olmamaları Anayasanın amir hükmüdür. Yasama organının alt kanadını oluşturan Temsilciler Meclisi üyeleri, üç yılda bir yapılan genel seçimlerle belirlenmektedir.
Nüfus ve İşgücü
2017 yılı tahminlerine göre Filipinlerin nüfusu 104,3 milyondur. Ülkenin nüfusunun 2019 yılında 108,4 milyona ulaşacağı öngörülmektedir. 2015-19 yılları arasında nüfus artış oranının ortalama % 1,6 olacağı tahmin edilmektedir. Ülkede nüfus artış oranının yüksek olmasının başlıca nedenleri arasında Katolik Kilisesinin doğum kontrolüne karşı olmasının yanısıra kültürel olarak büyük ailelerin tercih edilmesi de bulunmaktadır. Diğer taraftan gelir seviyesindeki artış ve kadınların çalışma hayatında daha çok yer almaya başlamasının nüfus artışını sınırlandırabişeceği öngörülmektedir.
Filipinlerin nüfusu oldukça gençtir. Nüfusun yaklaşık olarak % 33,8’inin 15 yaşın altında olduğu tahmin edilmektedir.
Nüfus, başkent Manila ve komşu bölgesi olan merkezi Luzon’da yoğunlaşmış olup, Mindanao, Negros ve diğer güney adalarında nüfus dağınık, seyrek yerleşiktir. Nüfusun % 44,4’ü kentlerde yaşamaktadır. İşçilerin büyük bir kısmı ise sürekli ya da geçici olarak yurt dışında çalışmaya gitmektedirler.
İşgücü ve istihdam kuralları Filipinler İşgücü Kodu’na göre belirlenmiştir. Bir işçinin en fazla çalışma süresi günde 8 saat veya haftada 48 saat olarak belirlenmiştir. 6 çalışma gününün ardından 24 saatlik dinlenme hakkına sahiptirler.
Çalışma saatleri değişebilmekle birlikte 8 saati aşan süre fazla mesaiye girmektedir.
Doğal Kaynaklar
Filipinler dünyanın en fazla maden kaynaklarına sahip ülkeleri arasındadır. Dünyanın en fazla bakır, altın ve krom rezervlerine sahiptir. Diğer önemli madenler arasında nikel, gümüş, kömür, alçıtaşı ve sülfür gelmektedir. Ayrıca kil, kireçtaşı, mermer, silikat ve fosfat açısından da zengindir. Palawan bölgesinde doğal gaz rezerveleri bulunmaktadır.
Filipinler 1970 ve 80’lerde dünyanın ilk 10 altın ve bakır üretici ülkesi arasında olmasına rağmen, bugün düşük maden fiyatları, yüksek üretim maliyetleri ve altyapı yatırımlarındaki yetersizlikler nedeniyle anılan kaynaklarından yararlanamamaktadır. Hükümet madencilik alanına yabancı yatırımları çekmek amacıyla 2004 yılı Aralık ayında % 100 yabancı sermayeli firmaların geniş çaplı madencilik yatırımlarına izin veren bir kanun çıkartmıştır.
Ülkenin doğal kaynakları, ada boyunca dağınık olarak yer almaktadır. Ancak, adanın üçte birinde daha araştırma yapılmamıştır. Bakır, nikel, kromit, altın, demir ülkedeki başlıca madenlerdir. Geniş ölçüde kömür ve linyit yatakları mevcuttur. Ayrıca Malampaya arazilerindeki gaz rezervleri oldukça zengindir.
Alt Yapı
Ulaşım
Ulaşım altyapısı yetersizdir. Bu durum, gelişmemiş altyapıdan kaynaklanmaktadır. Ayrıca, 1997-1998 Asya Krizi nedeniyle yatırımlarda görülen azalma da altyapı yetersizliğini devam ettirmiştir. 1990’lı yıllardan beri, pek çok ciddi eksikliklerle mücadele edilmektedir. Birçok alt yapı projesi şu anda yapım aşamasındadır. Sistem temel olarak çift yönlü olup, kara yollarında % 40 oranında yük, % 10 oranında yolcu, deniz yollarında % 40 oranında yük, % 10 oranında yolcu taşınmaktadır. Hava yollarında ise, yolcu taşımacılığı adalar arasında yolcu taşımacılığına yöneliktir. Demir yolu taşımacılığı minimum düzeydedir.
Ülkeyi zayıf ulaşım ağından kurtarmak amacıyla bir dizi proje devam etmektedir. Bunlar arasında, stratejik noktalara uluslararası hava alanlarının yapımı ve var olanların yenilenmesi, yeni otoyol, liman ve kitle ulaşım araçlarının yapımı yer almaktadır.
Hükümet yabancı yatırımcıları çekmek amacıyla “yap-işlet-devret” modelini yürürlüğe koymuştur.
Daha önce yapılan harap olmuş yıkık dökük demiryolu ağı iyileştirilmekte ve genişletilmektedir.
Ara karayolların durumu son derece zayıftır. Karayollarının gelişimi için yatırımlara önemli ölçüde ağırlık verilmiştir. Kuzey Luzon otobanı iyileştirilmiş olup, güney Luzon otobanı ile birleştirilme çalışmaları devam etmektedir.
Filipinlerin coğrafi konumu itibarıyla, gemi ile taşımacılık hizmetlerinin ve liman olanaklarının önemi büyüktür. Birbirine yakın 1500 liman faaliyettedir. Ancak, bunların altısı, Manila, Cebu, İloilo, Cagayan de Oro, Zamboanga ve Davao kamu liman trafiğinin % 80’ini yerine getirmektedir.
Ülkede 85 tane ulusal havaalanı vardır. Manila, Cebu, Davao, Subic, Clarck, Laoag, Zamboanga ve General Santos olmak üzere altı tane de uluslararası havaalanı mevcuttur. Yerel hizmetlerin şartları iyileştirilmektedir. Havacılık sektörü özelleştirilmiştir. Yeni havayolları faaliyete geçmiştir.
İletişim
Telekomünikasyon sistemi serbestleştirilmiş, bir dizi yabancı yatırımcı yerli şirketlerle ortaklıklar kurmuştur. Telekomünikasyon sektöründe faaliyet gösteren şirketler özel sermayeye ait olup, mobil telefon sistemleri işleticilerinin çoğu tüm ülkeyi kapsam alanına almaktadır.
Ülkede birçok günlük İngilizce gazete ve dergi yayımlanmaktadır. 300 televizyon istasyonu ve 1,000 radyo istasyonu yayın yapmaktadır.
Dahil Olduğu Uluslararası Anlaşmalar
Filipinler’in Dünya Ticaret Örgütü üyeliğinin yanı sıra, bölgesel ekonomik işbirliği üyelikleri arasında, Güney Doğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN), Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) ve Japonya ile Ekonomik İşbirliği Anlaşması bulunmaktadır.
Filipinler ASEAN üyesi olarak, ASEAN Serbest ticari alanı tesisi için yükümlülükleri doğrultusunda birlik üyesi menşeli mallarda gümrük vergilerini ve tarife dışı engelleri kaldırmaktadır. ASEAN Ülkeleri 2015 yılına kadar ASEAN Ekonomik Topluluğunu gerçekleştirmekte mutabakat sağlamışlardır. Bu doğrultuda, Filipinler Harmonize Tarife Cetvelindeki ürünlerin % 99’unda gümrük vergilerini ASEAN ülkeleri için 0 ‘a indirmiştir.
Filipinler diğer taraftan, ASEAN’ın Çin, G. Kore ve Avustralya-Yeni Zelanda ile yapmış olduğu serbest ticaret anlaşmalarında bu ülkeler menşeli mallar için öngörülen tercihli gümrük vergi oranlarını uygulamaktadır.
