Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
El Salvador dış ticaretinde büyük ölçüde ABD’ye bağımlı bir ülkedir. Bununla birlikte pazar çeşitlendirme ve serbestleşme politikaları ile ticaret ortaklarının sayısını ve mevcut ortaklarla olan ticaret hacmini geliştirmeyi hedeflemektedir. Dünya Ticaret Örgütü üyesi olan ülkenin Şili, Meksika, Dominik Cumhuriyeti, Panama, Tayvan, Kolombiya, Avrupa Birliği ve Orta Amerika ülkeleri ile serbest ticaret anlaşmaları bulunmaktadır. Kanada, Peru ve Belize ile bu tür bir anlaşma imzalamaya yönelik müzakereler devam etmektedir.
El Salvador 2006 yılında Dominik Cumhuriyeti, Orta Amerika Serbest Ticaret Anlaşması’nı (DR-CAFTA) onaylayan ilk ülke olmuştur. ABD, Kosta Rika, Guatemala, Honduras, Nikaragua, Dominik Cumhuriyeti ve El Salvador arasında imzalanan bu anlaşma sayesinde El Salvador Asya ülkelerinin artan rekabeti karşısında işlenmiş gıda, şeker, etanol ihracatının ve hazır giyim sektöründeki yatırım düzeyinin iyileştirilmesini amaçlamaktadır. Haziran 2012’de Avrupa Birliği ile de benzer bir anlaşma imzalanmıştır. Bu anlaşmayla da ABD’ye ticari bağımlılığın azaltılması, ülkenin ihracat pazarlarını çeşitlendirip artırarak cari dengenin iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Serbest ticaret politikaları çerçevesinde Çin ve diğer Asya ülkeleri ile ilişkilerin geliştirilmesi de ülkenin önem verdiği konulardan biridir.
İthalat Rejimi
Birçok durumda El Salvador gümrükleri ithalat izin belgesi talep etmemekte olup, ithalat işlemleri için ticari fatura ve konşimento yeterlidir. Aralık 2008’den bu yana El Salvador gümrüklerine bağlı “Tariff Online Query” web sitesinden http://appm.aduana.gob.sv/sacelectronico/ web adresinden belirli bir ürün için ithalat vergisi oranı, ithalat izni gerekip gerekmediği, ithalat kısıtlaması olup olmadığı ve hangi kamu kuruluşunun gereken izni verdiği gibi bilgilere ulaşılabilmektedir.
Tüm taze gıda, tarım ürünleri, canlı hayvan ithalatı için Tarım Bakanlığı’ndan ve Sağlık Bakanlığı’ndan sağlık sertifikası; temel tahılların ithalatı için Tarım Bakanlığı’ndan; süt ve süt ürünleri için Sağlık Bakanlığı’ndan ithalat izin belgesi alınması gerekmektedir. Tıbbi ürünlerin Ulasal İlaç Konseyi’ne (Direccion Nacional de Medicamentos–DNM) kayıt edilmesi gerekmektedir. Gıda ürünlerinde satış sertifikası da istenebilmektedir.
2011 yılında El Salvador Hükümeti ithalat ve ihracat işlemlerinin tek merkezden yürütülmesini sağlamak amacıyla Merkez Bankası (BCR) bünyesinde İthalat ve İhracat İşlem Merkezi’ni (CIEX) kurmuştur. İthalat prosedürlerine ilişkin bakanlık ve kuruluşların tümünün CIEX’te temsilcileri bulunmaktadır. Bu sistem ile ithalat işlemlerinin süresi kısalarak ortalama 45 dakikaya inmiştir. www.centrex.gob.sv
İthalatı Yasak Olan Mallar
El Salvador’a yüksek kalibreli belirli silahların ithalatı yasaktır. Kişisel savunma veya avcılık için kullanılan silahların ithalatı yapılabilmektedir. Ancak bunlar da polis ve Savunma Bakanlığı’nın sıkı kontrollerine tabidir. Kokain, afyon ve barbitüratlar Kamu Sağlığı Yüksek Konseyi’nin (National Directorate of Medicines, NDM) izni ile yalnızca tıbbi kullanıma mahsus olmak üzere ithal edilebilmekte olup, bu ürünlerin satışı da yine bu kurumun kontrolündedir. Sakinleştiriciler, sedatifler, antidepresanlar ve bazı antibiyotikler de yakın zamanda reçeteli ilaçlar listesine eklenmiştir. Kumar makineleri ve tabloları, rulet tekerlekleri vb kumar için kullanılan eşyaların ithalatı yasak olmamakla birlikte, Maliye Bakanlığı’nın ve yerel yönetimlerin iznine tabidir. Aaskeri uçak ve gemiler, askeri kullanım amaçlı gaz maskeleri, potasyum nitrat, sigara bandrolü, mali/yerel/posta pulu, nikel bozuk paralar gibi birtakım ürünlerin ithalatı “sınırlı ithalat yasağı”na tabi olup, bu ürünleri yalnızca devlet ithal edebilmektedir.
İthalatı yasak veya kısıtlı olan diğer mallar şu şekilde listelenmektedir: http://appm.aduana.gob.sv/sacelectronico/GUIL/PermisosInstituciones.aspx
- Kurulu politik, ekonomik ve sosyal düzeni tehdit edici karakteri olan kitap, kitapçık, amblem, afiş vb.
- Müstehcen içerikli kitap, kitapçık, almanak, dergi, gazete, pul fotoğraf, kart vb.
- Genel ahlaka aykırı filmler.
- Kürtaj için kullanılan ilaç ve cihazlar.
- %9’dan az morfin içeren afyon, hurda ve afyon külü ile bu ürünlerin içilmesinde kullanılan ürünler
- Bandrolsüz sigara kağıtları, beyaz ya da renkli rulo, makaralar, kitapçık ya da küçük tüpler
- Para basma makina ve cihazları
- Sahte para ve banknotlar
- Saflık derecesi 0.90’ın altında olan gümüş paralar
- Yasal kullanımda olan bozuk para ve jetonların yerine kullanılabilecek metal veya alaşım jeton/paralar
- Kahve ağaç ve (ekim için kullanılan) tohumları
- 8 yıldan daha uzun süre kullanılmış hafif taşıtlar ve ağır motorlu taşıtlar ile 15 yıldan daha uzun süre kullanılmış ağır motorlu taşıtlar
Tarifeler ve Diğer Vergiler
Türkiye gibi El Salvador’la bir serbest ticaret anlaşması olmayan ülkeler için gümrük vergi oranlarının çoğu El Salvador’un da üyesi olduğu Orta Amerika Ortak Pazarı tarafından belirlenen maksimum ortak gümrük vergisi olan %15’i geçmemektedir. Orta Amerika Ortak Pazarı üyesi olmayan ülkelere uygulanan gümrük vergileri, hammaddeler için %0-5 arasında, ara malları için %5-10 arasında, nihai ürünler için ise en yüksek %15’tir. Tekstil, tarım ürünleri, moorlu taşıtlar gibi ürünler %15-30 gümrük vergisine tabidir.
Yeni ve kullanılmış giyim eşyaları genel olarak %25 oranında, kumaşlar %20 ve daha yüksek oranlarda vergilendirilmektedir. Motorlu taşıtlar %25-30 oranında gümrük vergisine tabidir. Tarım ürünleri ithalatta en yüksek oranlarla vergilendirilen ürünlerdir. Bazı süt ürünleri, pirinç, domuz eti ve kümes hayvanlarının eti %40 gümrük vergisine tabiidir. Alkollü içecekler için %20-40 arasında değişen gümrük vergilerine ek olarak alkol içeriğine göre belirlenen tüketim vergileri ve fiyat üzerinden %8 vergi ödenmektedir. Tüm bunlara ek olarak iç piyasada satılan tüm mal ve hizmetler %13 oranında KDV’ye tabidir. Orta Amerika Ortak Pazarı tarafından 3. ülkelere uygulanan gümrük vergileri karşılaştırmalı olarak http://www.sieca.int/site internet sayfasında yer almaktadır.
Tarife Dışı Engeller
El Salvador’da mamul malların ithalatını etkileyen tarife dışı engel olarak nitelendirilebilecek fazla uygulama bulunmamaktadır ancak hizmetler sektöründe birtakım kısıtlamalar getirilmiştir. Pirinç ve domuz eti %40 gümrük vergisine ek olarak ithalat kotasına tabiidir. Bunlar dışında kümes hayvanları eti ve yumurta ithalatında gözetilen bazı sağlık standartları mevcuttur.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Ticarette Teknik Engeller Anlaşması’nı imzalayan ülkelerden biri olan El Salvador’da; zorunlu (NSO) ve zorunlu olmayan (NSR) şeklinde iki tip standart bulunmaktadır. Zorunlu standartlar; insan sağlığı, güvenlik, diğer canlıların bütünlüğü, çevrenin korunması ve ekonomik gereklilikler gibi amaçlara yönelik olarak hükümet tarafından yaratılmıştır. Zorunlu olmayan standartlar olarak ise ISO, COPANT, CODEX Alimentarius gibi kuruluşların standartları takip edilmektedir. Son zamanlarda Kolombiya ve Meksika standartlarına başvurulabilmektedir.
Standartlar Kurumu (OSN) ve Teknik Düzenlemeler Kurumu (OSARTEC) standartlarla ilgili yetkili kurumlardır. Bu iki kurum da Temmuz 2011’de kurulan Ulusal Kalite Konseyi’ne bağlıdır. El Salvador Kalite Sistemi (Quality Salvadoran System) de bu kurum tarafından yürütülmektedir.
