Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
AB üyeliğinin yanı sıra Slovakya, 1995 yılından beri DTÖ üyeliğini sürdürmektedir.
Ülkenin ekonomik faaliyetleri ve milli gelirinde sahip olduğu önem bakımından dış ticaret giderek daha da önem kazanan bir ekonomik gösterge olmaya başlamıştır. Özellikle giderek büyüyen otomotiv sektörü ve bu alandaki yatırımların artmasının yanı sıra enerji sektörü, makine ve elektronik sektörlerine yönelik hamleler bu alanlardaki ithalat rakamlarına yansımış ve genel olarak sanayide yaşanan gelişmelerin etkisiyle de başta Rusya olmak üzere enerji ithalatı hızlı bir büyüme göstermiştir. Bununla birlikte üçüncül sektörlerdeki dinamikler ve otomobil ihracatındaki potansiyel bu dış ticaret açığı için önemli dengeleyici unsurlardır.
Yaşanan finansal kriz özellikle dış ticaret bakımından Avrupa ülkelerine yüksek oranda bağımlı olan Slovakya’yı ciddi biçimde etkilemiş ve azalan dış talebin etkisiyle başta otomobil olmak üzere diğer endüstriyel sektörlerde daralma gözlenmiştir. Bununla birlikte 2010 yılı itibariyle bu sektörlerde yeniden düzelme belirtileri ortaya çıkmaya başlamış 2011 yılına gelindiğinde ise başta Almanya olmak üzere dış talep oranlarında artışlar görülmeye başlanmıştır.
AB sınırları dahilinde üye ülkeler menşeili ürünlere yönelik gümrük tarifesi uygulanmamakla birlikte Slovakya’da EFTA ve CEFTA üyesi ülkelerle olan serbest ticaret hükümleri gereğince de daha düşük gümrük tarifeleri uygulanmaktadır.
Ülkede uygulanan başlıca vergiler gümrük vergileri, katma değer vergisi ve tüketim vergileridir. DTÖ üyeliği doğrultusunda Slovakya Brüksel Tarife ve Nomenklatura uygulamalarını kabul etmiştir. Buna göre AB ülkeleriyle serbest dolaşım hükümlerinin geçerli olmasının yanı sıra bazı tarımsal ürünler özel bir rejime tabidirler. İndirilmiş gümrük tarifelerinden yararlanan bazı ürünler için ayrı olarak özel kota rejimleri de uygulanmaktadır.
Slovakya’da geçerli olan tüketim vergileri ise AB üyesi ülkelerinin tamamında geçerli olan ve mineral yakıtlar, alkol ve alkollü içecekler, işlenmiş tütün gibi ürünlere uygulanan vergileri kapsamaktadır. Slovakya AB üyelik başvurusu sırasında kabul edilen düzenlemelere göre meyve alkolü üretimine uygulanan tüketim vergisi konusunda derogasyonlara sahiptir.
AB ile olan ilişkiler haricinde AB ülkelerinin Norveç, İsveç, İzlanda ve Liechtenstein’dan oluşan EFTA ülkeleri ve Meksika, Fas, Tunus, Türkiye, İsrail ve Ürdün ile serbest ticaret anlaşmaları bulunmaktadır.
Slovakya 1 Ocak 2009 itibariyle Euro Bölgesi’ne dahil olmuş ve Euro’yu resmi para birimi olarak kabul etmiştir. Bu katılım sırasında 1.000 Slovak kronuna (SKK) karşılık 33,19391 Euro sabit paritesi kabul edilmiştir. Bu yeni para biriminin yürürlüğe girişiyle birlikte ülkede mevcut bazı kodlar ve temel olarak vergiz mevzuatı doğrudan değişikliklere uğramıştır.
Slovakya’da yürürlükte olan katma değer vergisi gerek kişisel gelir grupları gerekse kurumlar için sabit bir değer olarak % 19 oranında uygulanmaktadır. Bu oran bazı ürünler için istisnai biçimde % 10, temel gıda maddeleri için ise (bal, süt, et ve balık dahil olmak üzere) % 6 olarak uygulanmaktadır. Bazı hizmet ve ekonomik işlemler ise katma değer vergisinden muaf tutulmaktadır. Bunlar arasında sağlık hizmetleri, insani yardım hizmetleri, sosyal güvenlik, eğitim faaliyetleri, bilim, çocuklar ve gençler için spor faaliyetleri ve çevrenin korunması gibi hizmet türleri sayılabilir.
Customs Directorate of the Slovak Republic
Mierova 23
821 05 Bratislava
Slovakia
Tel: (421-2) 4329 3281
Fax: (421-2) 4329 3281
Slovak Office of Standards, Metrology and Testing (UNMS)
Stefanovicova 3
814 39 Bratislava
Slovakia
Tel: (421-7) 391-147
Fax: (421-7) 391-050
Ministry of Economy
Mierova 19
827 15 Bratislava
Slovakia
Tel: (421-7) 574-1111
Fax: (421-7) 237-827
Tarife Dışı Engeller
1 Mayıs 2004 itibariyle AB üyeliğinin kabul edilmesiyle birlikte Slovakya, diğer tüm ülkeler için geçerli olan üye devletlerin ticareti engelleyici düzenlemelerde bulunamayacağı hükmünü kabul etmiş bulunmaktadır. Buna göre yeni üye olan bir ülkenin halihazırda almış olduğu tüm önlemler ve yürümekte olan incelemeler geçerliliğni yitirmiş olmaktadır.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
AB üyeliği sonrasında mevcut uygulanan mevzuattan yola çıkılarak oluşturulan AB Tek Pazarı dahilinde AB sınırları içinde malların serbest dolaşımına ilişkin düzenlemeler ve standardizasyon hükümleri daha büyük bir önem taşımaya başlamıştır. Bununla ilgili olarak ihracat yapmak isteyen ülkelerin standardizasyon hükümleriyle ilgili dikkat etmeleri gereken temel iki nokta CE işareti ve Yeni Yaklaşım direktifleridir. Endüstriyel ürünlerin AB sınırları dahilinde serbest dolaşımını sağlayan ve ilgili ürünlerin AB sağlık ve güvenlik gerekliliklerine uyduğunu kanıtlayan bir tür pasaport olarak değerlendirilebilecek olan CE işaretinin yanı sıra AB mevzuatı gereği makine, elektrikli ürünler ve tıbbi araç gereçler gibi ürünlerin teknik standartlara uyumunu belirlemeye yönelik direktifler Slovakya’ya ihracat sürecinde dikkate alınmalıdır.
