Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
Polonya, 1 Mayıs 2004 tarihinde gerçekleşen AB üyeliği ile birlikte, AB Gümrük Birliğinin bir parçası haline gelmiştir. Polonya, bu tarihten itibaren AB’nin Ortak Ticaret Politikası kapsamında üçüncü ülkelere yönelik ticaret rejimini uygulamaya başlamıştır. Bu çerçevede, Polonya’nın mevcut gümrük mevzuatının yerini, Topluluk Gümrük Kodu, Uygulama Yönetmeliği ve Ortak Gümrük Tarifesi almıştır.
Ülkede halen gümrük vergisi ve kota seviyeleri, gümrük vergilerinin askıya alınması, üçüncü ülkelere tanınan tercihli rejimler ve anti-damping vergi uygulamaları, yani tüm ticaret politikası tedbirleri AB seviyesinde kararlaştırılmaktadır. Ürün bazındaki AB uygulamalarına, Topluluk Entegre Tarifesi (TARIC)’e ait http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds/tarhome_en.htm sayfasından ulaşılabilmektedir.
Tarifeler ve Diğer Vergiler
Polonya’nın vergi sistemi, 1990’lı yılların başından itibaren, bir yandan AB mevzuatına uyum sağlanması, diğer yandan da yabancı yatırımların cazip hale getirilmesi amacına yönelik olarak reforma tabi tutulmuştur.
Polonya’da halen 2 ana vergi grubu uygulanmaktadır: Doğrudan ve Dolaylı vergiler. Doğrudan Vergiler, kurumlar vergisi, gelir vergisi, medeni kanun işlemlerinden alınan vergi, emlak vergisi, motorlu taşıt vergisi, veraset ve intikal vergisi, tarım vergisi, orman vergisi ve köpeklerden alınan vergi kalemlerinden oluşmaktadır. Dolaylı vergiler ise Katma Değer Vergisi (KDV), özel tüketim vergisi ve şans oyunlarından alınan vergidir.
Kurumlar Vergisi oranı %19’dur. Gelir Vergisi ise gelirin büyüklüğüne göre %18 ile %32 arasında değişen oranlarda uygulanmaktadır.
KDV’de genel oran %23 olup, ilaç ve sağlık hizmetleri, temel gıda ürünleri, çocuk temel ihtiyaçları, inşaat, konaklama hizmetleri, su ve gübreye, azaltılmış %8; kitap, dergi, gemi ve uçak ekipmanı için % 5; AB dışı ülkelere ihracat ve AB ülkelerine yapılan satışlarda ise KDV uygulanmamaktadır.
Özel Tüketim Vergisi, ürünün birimine ya da fiyatına göre belirlenmektedir. AB mevzuatı çerçevesinde mineral yağlar, tütün, alkol ve alkollü içeceklere, Polonya mevzuatı çerçevesinde de binek otomobilleri, parfüm ve kozmetik ürünlerine Özel Tüketim Vergisi uygulanmaktadır.
Teknik Düzenlemeler ve Standartlar
Polonya mevzuatında başta oyuncaklar, gıda ve kozmetik ürünleri olmak üzere birçok ürün için güvenlik gerekliliklerini içeren düzenlemeler bulunmaktadır. Söz konusu ürünlerin dışında kalan çakmak, mobilya, mum gibi ürünler ise 12 Aralık 2003 tarihli “Genel Ürün Güvenliği mevzuatına tabidir. Söz konusu kanuna göre, ürünü piyasaya arz eden her müessese söz konusu ürünün güvenli olduğunu garanti etmek zorundadır.
Ayrıca ürünlerini Polonya piyasasına arz eden imalatçılar, tüketicilere ürünlere ilişkin bilgileri Lehçe sunmak zorundadır. Üreticiler, isim ve adres bilgilerini ürünlerinin ve test numunelerinin üzerine iliştirmek, aynı zamanda tüketici şikayetlerini analiz edip, gerektiğinde ürüne ilişkin şikayetler ve sorunları ortadan kaldırmak için yapılan işlemler hakkında distribütörleri bilgilendirmek zorundadır.
Tarife Dışı Engeller
Polonya’nın 1 Mayıs 2004 tarihinde Avrupa Birliği’ne üye olmasıyla birlikte, dış ticarete ilişkin olarak AB mevzuatı uygulanmaya başlanmıştır. Bu çerçevede, Polonya’nın ithalatında münferit bir kısıtlamaya gitmesi söz konusu değildir. Ancak, zaman zaman karşılaşılan sorunlar mevzuatın farklı veya yanlış yorumlanmasından kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla, ilgili AB mevzuatının gerektirdiği belgelere sahip olan ülkemiz ürünlerine yönelik, genel veya sektörel bir tarife dışı engel uygulanmamaktadır.
İhracatta Zorunlu Belgeler
Gümrük beyannamesi, ticari fatura, menşe şahadetnamesi, bitki sağlığı sertifikası, A.TR ve EUR 1 dolaşım belgeleri gibi belgelerin gümrük idaresine ibrazı zorunludur.
Piyasaya arz edilecek bazı stratejik ürünlerin(askeri amaçlı ürünler, radyoaktif elementler, silahlar, ulaştırma ekipmanı, kimyasllar vs.) ithalatı lisansa veya bir ayrıcalığa bağlı olabilmektedir. İthalat izinlerini ve ayrıcalıkları Kalkınma Bakanlığı vermektedir. Ayrıca ithalat kontenjanlarını da Kalkınma Bakanlığı düzenlemektedir. Tütün ürünlerinden(Tarım Bakanlığı), hava, deniz ve karayolu ulaştırmasına ilişkin izinler için(Ulaştırma Bakanlığı) ve Doğal Kaynaklara(Çevrenin Korunması Bakanlığı) ilişkin ürünlerin ithalatından sorumludur.
