Firmalar - Namibia

Dış Ticaret Politikası ve Vergiler

Namibya, yabancı yatırımları çekerek ekonomik büyümeyi ve istihdamı artırmaya yönelik bir politika izlemektedir. 1990’da yürürlüğe giren yabancı yatırımlara ilişkin kanun doğrudan yabancı yatırımlara dair mevzuatın temelini oluşturmaktadır. Ticaret ve Sanayi Bakanlığı bu mevzuatı yürütmekle sorumludur.

Bakanlık mevcut yasaya dayanarak Namibya Yatırım Merkezi’ni kurmuştur. Bu merkez yabancı yatırımlara ilişkin tanıtım ve rehberlik faaliyetleri yürütmekte; yatırım fırsatları, teşvikler ve süreç hakkında tavsiyelerde bulunmakta ve genel bilgiler vermektedir. Dolayısı ile potansiyel yatırımcılar için çoğu kez ilk başvuru noktası işlevi görmektedir. Merkez aynı zamanda potansiyel yabancı yatırımlar hakkında görüş oluşturmakta ve bu görüşünü Ticaret ve Sanayi Bakanlığı ile paylaşmaktadır. Ticaret ve Sanayi Bakanlığı başvuruda bulunulan yatırımın reddi veya kabulünde mezkezin görüşünü de dikkate almaktadır.

Namibya Rekabet Kurulu, Namibya pazarında rekabeti korumak ve geliştirmek adına yerli veya yabancı şirket satın alma ve birleşmelerini karara bağlamakla yetkilidir.

Yabancı yatırım kanunu, Namibya firmaları ile yabancı yatırımcılar arasında ayrım yapmama garantisi vermektedir. Hükumet ile yatırımcılar arasındaki anlaşmazlıkların uluslararası tahkime götürülebilmesi, kamulaştırmada adil tazminat ödenmesi, kar transferi ve döviz edinebilmeye ilişkin haklar vb. uygulamalara yasada yer verilmiştir.

Yacancı yatırımlar kanununda her ne kadar yerli firmalar ile yabancı sermayeli firmalar arasında bir ayrım yapılmayacağı yer alsa da aynı yasada hükumetin kısıtlama hakkına sahip olduğu da vurgulanmaktadır. Çoğu kısıtlama toprak ve doğal kaynakların kullanımı ile kamu ihalalerine girişte görülmektedir. Örneğin doğal kaynakların işletilmesine dair lisanslar verilirken yerli ortak katılımı aranmaktadır. Toprak reformu kanunu yabancıların tarım toprakları edinebilmesine ilişkin hükümleri de içermektedir. Toprak ve İskan Bakanlığı’nın ön izni olmaksızın yabancılar tarım toprağı edinememektedir.      

Namibya, 20124 yılı itibarıyla 3,7 milyar dolarlık doğrudan yabancı sermaye stoğuna sahiptir. 10 ülkeyi içine alan Güney Afrika bölgesinde yabancı sermaye stoğunun 195 milyar doları aştığı dikkate alındığında, Namibya’nın sahip olduğu payın çok düşük kaldığı söylenebilir.

Namibya’da Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları (milyon dolar)

Kaynak: World Investment Report 2015, UNCTAD