Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
ABD, Dominik Cumhuriyeti, Kosta Rika, El Salvador, Guatemala, Honduras ve Nikaragua’nın taraf olduğu CAFTA-DR Serbest Ticaret Anlaşması dışında Guatemala’nın; Şili, Meksika, Kolombiya, Tayvan ve Panama ile serbest ticaret anlaşmaları bulunmaktadır. Ayrıca; Belize, Ekvator, Küba ve Venezüella ile ticaret anlaşmaları bulunmaktadır. Kanada ile serbest ticaret anlaşması müzakereleri sürmektedir. Avrupa Birliği ile Haziran 2012 yılında imzalan ticaret anlaşması Avrupa Birliği tarafından onaylanmış olup anlaşmaya taraf olan Orta Amerika Ülkeleri iç onay süreçlerinin tamamlanması ile birlikte Nisan-Haziran 2013 dönemi içerisinde yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Peru ile imzalanan serbest ticaret anlaşması ise onaylanma sürecindedir.
CAFTA-DR anlaşması Orta Amerika ülkeleri, Dominik Cumhuriyeti ve ABD arasındaki serbest ticareti düzenlerken aynı zamanda ülkelerin gümrük idaresi, fikri mülkiyet hakları, yatırım ve finansal hizmetler, pazara giriş ve hükümet ihalelerinde altyapıyı geliştirmeleri ve şeffaflık ve yolsuzluk gibi sorunların önüne geçilmesine yönelik hükümler içermektedir.
1993’te imzalanmış olan, Orta Amerika ülkelerinin ekonomik bütünleşme ve makroekonomik koordinasyonu düzenleyen ve ülkelerin farklı tarife oranları belirlemesine olanak veren anlaşma (SICA) ve Orta Amerika ülkelerinin 1998’de oluşturdukları üçüncü ülkelere karşı ortak tarife uygulaması sonrasında 2009 yılında Kuzey Üçgeni olarak da adlandırılan Guatemala, El Salvador ve Honduras arasında ülkeler arası gümrük birliğinin oluşturulmasına yönelik çerçeve anlaşması imzalanmıştır.
İthalat Rejimi
İthalat şirketlerinin, Mali İdare Kontrol Kurumu’na (Superintendencia de Administración Tributaria, SAT) kayıt olmaları gerekmektedir. Bu süreçte ithalatçıların mali kimlik numaraları (NIT) bulunması gerekmektedir. Gümrükten çekme işlemleri için gereken konşimento, menşe şahadetnamesi, ticari fatura, kıymet beyanı, manifesto, gümrük beyannamesi ve ithalatçı belgesi SAQB'E/e-SAT isimli elektronik sisteme yüklenmesi gerekmektedir.
İthalatta gereken diğer belgeler ise proforma fatura ve sigorta sertifikasıdır. Ayrıca, zorunlu olmamakla beraber gümrükten çekme işlemleri sırasında yükün muhteviyat listesinin sunulmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
Ürünlerin türüne bağlı olarak ilgili kuruluşlarca düzenlenmiş ithalat lisansı, ithalat izinleri ve/veya sertifikaları istenmektedir. Gümrükleme işlemi için gümrük komisyoncusu ile kontrat yapılması zorunludur. İthalatta istenen genel belgelerin çoğunluğunun İspanyolca dilinde hazırlanması gerekmekte olup İngilizce hazırlanabilecek belgelerde de İspanyolca çeviri bulunması zorunluluğu vardır.
Hayvansal ürünler ithalatında gümrükleme sırasında Tarım Bakanlığı’ndan alınmış ithalat izin belgesi, menşei, ülkede kimyasal ve fiziksel testlerin uygun bir laboratuarda yapıldığını kanıtlayan analiz sertifikası ve ürünlerde herhangi bir enfeksiyon veya hastalık bulunmadığını ispat eden veteriner sağlık sertifikası gerekmektedir. Canlı hayvan ithalatında ise Tarım Bakanlığı’ndan alınmış ithalat izin belgesi ve veteriner sağlık sertifikası gerekmektedir. Bitki ve bitki ürünleri ithalatında gereken belgeler ise Tarım Bakanlığı’ndan alınmış tohum, bitki ve bitki ürünleri ithalat gereklilikleri belgesi, ithalat izin belgesi ve bitki sağlığı sertifikası gerekmektedir. Soyu tükenmekte olan bitki ve hayvan ürünleri ile ilgili ithalatta ise Ulusal Korunma Alanları Kurulu (CONAP) tarafından onaylanmış “Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES)” belgesi istenmektedir.
Gıda maddeleri ithalatında ise Kamu Sağlığı ve Sosyal Yardım Bakanlığı’na kayıt olunması gerekmektedir. Kayıt öncesinde ürünün menşei ülkesinde serbest satışının olduğunu belgeleyen serbest satış belgesi alınması gerekmektedir. Kozmetik ve ilaç ürünlerinde ise işlemin Kamu Sağlığı ve Sosyal Yardım Bakanlığı’na kayıt edilmesi, serbest satış sertifikası, malzeme güvenlik bilgi formu ve imalat yeterlilik belgeleri gerekmektedir. Narkotik ürünler ithalatında ise ek olarak ithalat izin belgesi gerekmektedir. Tarım ilaçları ve gübre ithalatında ise Tarım Bakanlığı’na işlemin kaydedilmesi yanı sıra analiz sertifikası, serbest atış sertifikası ve malzeme güvenlik bilgi formu istenmektedir.
Ürün bazında ithalatta istenen belgeler, sertifikalar ve standartlar için;
- http://madb.europa.eu/mkaccdb2/datasetPreviewFormATpubli.htm?datacat_id=AT&from=publi (İngilizce)
Guatemala’nın genel ithalat prosedürleri için;
-http://madb.europa.eu/mkaccdb2/viewPageIFPubli.htm?datasetid=MAIF-GT12-02v001&filename=overview.html&hscode=0203&path=/data/website/madb/egif/prod/MAIF-GT12-02v001/&imagepath=/egif/prod/MAIF-GT12-02v001/&country=Guatemala&page=overview&countryid=GT (İngilizce)
linklerinden bilgi almak ve belgelerin örneklerini incelemek mümkündür.
Orta Amerika Ortak Gümrük Kanunu (CAUCA) kapsamında Onaylanmış Kişi Statüsü (AEO) ile ithalatçılara gümrük prosedürlerinin daha standart ve hızlı uygulanması gibi avantajlar sağlanabilmektedir. Sadece ithalatçıların değil aynı zamanda ihracatçıların, gümrük müşavirlerinin ve 5 yıllık tecrübesi bulunan lojistik firmalarının AEO olarak değerlendirilmesi mümkündür.
Tarifeler ve Diğer Vergiler
Gümrük Tarifeleri
Guatemala’nın; Belize, Şili, Kolombiya, Kosta Rika, Küba, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Honduras, Meksika, Nikaragua, Panama, Tayvan ve ABD’ye serbest ticaret anlaşmaları ve/veya tercihli tarife düzenlemesi kapsamında özel tarife uygulanmaktadır. İthalatta ülkemiz menşeli eşyaya uygulanan tarife oranı en çok kayrılan ülke (MFN) gümrük tarife oranlarıdır.
Temel gıda ürünleri, finansal hizmetler ve düşük kira oranları olan mülk satışları dışında tüketim vergisi %12 düzeyinde olup alkol içeriği olan ürünler ve kullanılmış otomotivde genel tüketim vergisi dışında özel tüketim vergisi de bulunmaktadır.
Tarife Dışı Engeller
Guatemala’nın ithalat rejimi liberal olarak değerlendirilmekte olup standartlar, etiketleme ve ithalat prosedürlerinde çeşitli uygulamalar mevcuttur. Bunlar arasında tüm gıda ürünlerinin Sağlık Bakanlığı’na kayıt ettirilmesi, etiketlemede tüm muhteviyatın, son kullanma tarihinin ve kayıt numarasının açıkça belirtilmesi ve ilaçların ticarileşmesinden önce mutlaka Sağlık Bakanlığı’nın gerekli izin belgelerinin alınması gibi uygulamalar vardır. Bu uygulamalar sırasında bazı problemler yaşanabilmektedir. Aynı zamanda, bürokratik ve idari prosedürlerin uzunluğu da ihracatçılar için problem oluşturabilmektedir.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Tarım, ticari ve endüstriyel faaliyetlere yönelik standartları uygulayan kuruluş Ulusal Standart Komisyonu’dur (COGUANOR). Söz konusu kuruluş tarafından uygulanan tavsiye niteliğinde (NGR) ve zorunlu olan (NGO) iki standart türü bulunmaktadır. Standartların uygunluk değerlendirmesi konusunda faaliyet gösteren kurum ise Tüketici Hizmetleri ve Destek Kurumu (DIACO) olup COGUANOR tarafından yürürlüğe konulan standartları ve uluslar arası anlaşmalarca zorunlu olan standartları denetlemektedir.
Bazı malların ithalatında malın zorunlu standartlara uygun olduğunu kanıtlayan Uygunluk beyanı belgesi gerekmektedir. Bu belgenin akredite olmuş bir laboratuar tarafından herhangi bir dilde hazırlanması yeterlidir. Ancak, İspanyolca çevirinin eklenmesi tavsiye edilmektedir.
Ürün bazında ithalatta istenen belgeler ve standartlar için http://madb.europa.eu/mkaccdb2/datasetPreviewFormATpubli.htm?datacat_id=AT&from=publi linkinden faydalanmak mümkündür. Ayrıca COGUNAR’ın web sitesinden İspanyolca bilgi edinme imkanı mevcuttur (http://www.coguanor.org/normas_decreto_1523.html ).
