Firmalar - Argentina

Dış Ticaret Politikası ve Vergiler

Dış ticaret politikasının ithalat ayağını bir taraftan “ithal ikamesi” yoluyla yerli üretimin korunarak ülkenin sanayileşmesinin sağlanması diğer taraftan aynı zamanda ithalatın mümkün olduğunca düşük tutulmak suretiyle dış ticaret fazlasının belli bir seviyede korunması şeklinde özetlemek mümkündür.
 
Dış ticaret politikasının ihracat ayağında ise bir taraftan ihracatın artırılması suretiyle dış ticaret fazlası sağlanması diğer taraftan ihracatın az sayıda emtia ürününe dayalı bir şekilde gelişmesinin önlenmesi yer almaktadır. Bu anlamda, ülkenin dünya piyasalarında hakim olduğu başta soya ihracatında en yüksek olmak üzere ihracat üzerinde vergi uygulanmakta ve bu vergiler ürünün ülkedeki işlenme seviyesi artıkça azalan bir yapı göstermektedir.
 
Dış Ticaret Mevzuatı
 
Ülkemizin Arjantin’e ihracatı bakımından önem taşıyan ithalat izin sistemi (DJAI), Dünya Ticaret Örgütü’nün ilgili Panel kararları uyarınca 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla kaldırılmıştır. Yerli üretimin korunabilmesini teminen 22 Aralık 2015 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 5/2015 sayılı  Karar ile Kapsamlı İthalat Gözetim Sistemi (SIMI) ihdas edilmiştir. Otomatik  ve Otomatik Olmayan Lisans şeklinde uygulamanın olduğu yeni sistem 7 Ocak 2016 tarihli resmi Gazetede yayınlanan 2/2016 sayılı karar ile revize edilmiştir.
 
Dünya Bankası tarafından hazırlanan “Doing Business 2019” raporuna göre Arjantin, dünya genelinde 189 ülke arasında iş yapma kolaylığı açısından 119. sırada yer almıştır.
 
İthalatta istenen belgeler; Akreditif mektubu, menşe şahadetnamesi, fatura, gümrük beyannamesi, otomatik olmayan lisans belgesi, koli listesi, İç Ticaret Sekretaryası formu, teknik standart/sağlık sertifikası, liman makbuzudur.
 
Deniz nakliyesinde değeri ne olursa olsun gerekli belgeler şunlardır:

• Ticari Fatura (orijinal ve 3 kopya/İspanyolca)
• Konşimento (minimum 1 ciro edilebilir kopya)
• Koli Listesi (Büyük hacimli mallar ve cins, bileşim, ağırlık vs. yönlerden birbirine benzeyen mallar için genelde gerekmemektedir.)
• Sigorta Sertifikası (Eğer sigorta bedeli ihracatçı tarafından karşılanmışsa bir tane gereklidir.)

 
Hava kargo nakliyesinde değeri ne olursa olsun gerekli belgeler şunlardır:

• Ticari Fatura (orijinal ve 3 kopya)
• Hava taşıma senedi (Kopya sayısı ithalatçının ihtiyacına ve kullanılan havayoluna göre değişmektedir.)
• Koli Listesi

Ticari faturalar (İspanyolca), yasal olarak 1 adet orijinal ve 3 kopya olmak üzere hazırlanmalıdır. Karbon, basılmış veya fotokopi faturalar, orijinali yerine geçmemektedir. Ayrıca, faturaların her bir kopyası (aslı ve üç kopyası) şirketin yetkili bir çalışanı tarafından mürekkeple imzalanmış olmalıdır. Söz konusu yetkili imzasının altına tam ismini ve şirketteki unvanını yazmak zorundadır. Faturaların nakliyeciler veya aracılar tarafından kullanılması halinde yetkili bir temsilci aynı işlemleri ihracatçı ya da imalatçı adına yapar. Fatura eğer İngilizce ise İspanyolca tercümesi mutlaka yapılmalıdır. Faturada ayrıca bir “yemin” beyanı da bulunması zorunlu olup bu yeminle faturadaki bilgilerin (ürünün fiyatı, kalitesi, miktarı vb.) doğru olduğu belirtilir. Arjantin’e yapılan ihracatta, menşe şahadetnamesi ve faturaların Arjantin’in Ankara’daki Büyükelçiliği’ne onaylatılması gerekmektedir.
 
İhracatçı veya imalatçı için faturaları ayrıca imzalayan bütün temsilciler ve nakliyeciler, şirketin isminden sonra kendi telefon numaralarını yazmak zorundadırlar. Fatura aşağıdaki unsurları içermelidir:
 

• Fatura Numarası
• Teslimatın yapılacağı yer ve tarih
• İhracatçının tam ismi ve adresi
• Konsinye ve taşıma aracısının tam ismi ve adresi
• Ürünün adı ve açıklaması (İspanyolca)
• Birim fiyat ve toplam
• Kullanılan döviz cinsi
• Ödeme koşulları ve teslimat şekli (INCOTERMS)
• İhraç yeri veya limanı (Menşei)
• Taşıma aracı (deniz, hava veya parsiyel posta ile)
• Arjantin’e giriş limanı veya yeri

 

Konşimento en az bir ciro edilebilir kopyadan oluşmalıdır. İlave ciro edilebilir kopyalar ithalatçının, bankanın, ya da ilgili başka birinin ihtiyacı üzerine daha fazla hazırlanabilir. Konşimento aşağıdaki unsurları içermelidir:
 

• Geminin adı
• Gemi kaptanının ismi
• Tescil limanı ve tonajı
• Nakliyecinin ismi
• Konsinyenin ismi
• Koli adedi, içeriği, miktarı, kalitesi
• Yükleme ve boşaltma limanı
• Navlun miktarı
• Ödemenin tarihi, şekli ve yeri
• Belgenin hazırlanış tarihi, kaptan ve nakliyecinin imzaları
• Fatura Numarası’nın yazılması da önerilir.

 
Koli listeleri, Arjantin’de gümrük muayenesi için gereklidirler ve her paketin içeriğini tanımlamak zorundadırlar. Aynı parti içinde bulunan koliler birbirlerinin aynı ise, ambalajın üzerindeki bir tek tanımlama yeterlidir. Koli listesi tercihen İspanyolca olmalıdır. Kömür, petrol, kum vs. gibi büyük hacimli ithal mallar ve aynı bileşimi, ağırlığı ve özelliği taşıyan ürünler için Koli listesine gerek yoktur.
 
İhracat Politikaları
 
MERCOSUR gümrük birliği kapsamında ticaretteki liberalizasyon hızla gerçekleştirilmiş, ihracatta uygulanan bütün vergi ve kısıtlamalar kaldırılmış, ihracat prosedürleri kolaylaştırılmış, vergi iadesi ile ihracat teşvik edilmiştir.. Öte yandan otomotiv sanayi yabancı ülkelerin rekabetine karşı ithal yasakları ile korunmaktadır. Benzer şekilde tekstil sektörü de rakip ülkelere karşı dampingli ürünler için bir önlem olarak özel vergilerle korunmaktadır.
 
İthalat Politikaları
 
Ocak 1995’te Arjantin MERCOSUR’daki diğer ortakları ile birlikte Ortak Gümrük Tarifeleri belirlemiştir. Tarife oranları % 0-20 arasında değişen 11 tarife oranından oluşmaktadır. Ortalama tarife oranı % 17‘dir. Her ne kadar bazı hassas ürünler geçici olarak gümrük tarifeleri ve ithalat lisansları ile korunmaya alınmışsa da, hükümetin ticaret politikasının yönetimi konusunda müdahalesi azalmıştır.  İthalatta referans fiyat uygulanmakta, referans fiyatın %80’inden az değerle ithalat yapıldığında KDV artırılmakta, fiyat farkı için kamu borçlanma senedi garantisi istenmektedir. Referans fiyat listesi sürekli güncellenmekte, referans fiyatın altındaki faturaların menşe ülkedeki Arjantin Büyükelçiliği’nce onaylanması istenmektedir.
 
Arjantin Gümrük Ofisi, belirli ürünlerin ithalatında (ev eşyaları, elektronik parçalar, motosikletler, hazır giyim, ayakkabı ve oyuncak gibi korunması amaçlanan) belirli gümrük noktalarında kontrolüne izin vermektedir.

Mevcut tarife rejimi çerçevesinde Arjantin’in uyguladığı ağırlıksız ortalama gümrük vergisi oranı %12,6 düzeyinde bulunmaktadır. Tarifeler tarım ve tarım dışı ürünlerde birbirine yakındır. Ortalama tarife tarım ürünlerinde %10,3 iken, sanayi ürünlerinde %12,9 düzeyindedir. Gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında tarım ürünlerindeki tarifelerin daha düşük, sanayi ürünlerindeki tarifelerin ise daha yüksek olduğu dikkati çekmektedir. Başta tekstil, ayakkabılar ve otomotiv olmak üzere bazı sanayi dallarının diğer ülkelerle karşılaştırıldığında oldukça yüksek gümrük vergileriyle korunduğu görülmektedir.
 
Arjantin’de CIF değerine uygulanan tarifelerin yapısı aşağıdaki gibidir:
-Çoğu sermaye malında %10 tarife
-Tarım ürünlerinde %2-%14
-Çoğu sanayi malı girdilerinde ve hammaddelerde %12-%16
-Çoğu tüketim malında, tekstil ve giyimde %16-20
 
Yukarıda sayılan tarifeler dışında aşağıda belirtilen ücret ve vergiler de uygulanmaktadır:
 
-Sermaye malları hariç olmak üzere, CIF değeri üzerinden uygulanan %0,5 istatistik ücreti.
-CIF değeri, tarife ve istatistik ücretinin toplamından oluşan değere uygulanan %21 ya da %10 oranındaki KDV.
-İthalat yapılma sıklığına göre, CIF artı tarifeler üzerine uygulanan %10 ya da % 5,5 oranında KDV (Kullanıcı tarafından doğrudan ithal edilen mallar hariç olmak üzere).
- Kullanıcı tarafından doğrudan ithal edilen mallar hariç olmak üzere, bütün tüketim malları üzerinden %3 oranında ek vergi alınmaktadır.

Geçici kabul rejimi temel ve ara malların ithalatında kullanılmaktadır. İthal girdilerin girişinden 180 gün sonra ihracatın yapılması gereklidir.
 
Vergi Mevzuatı
 
Gümrük vergisi dışında ithalat sırasında KDV de tahsil edilmektedir. Genel KDV oranı %21 düzeyinde olup, bazı mal ve hizmetlerde %27 ve bazılarında %10,5 olarak uygulanmaktadır. Gümrük vergisinden istisna tutulan (turistler, bilim adamları ve diplomatlara tanınan istisnalar; dini gruplar yada kar amacı gütmeyen kuruluşların bazı faaliyetleri sırasında yaptıkları ithalata tanınan istisnalar) ithalat ile örnek (sample) niteliğindeki ürünlerin ithalatı ve federal, il ya da yerel yönetimlerin yaptıkları ithalat KDV’ye tabi değildir. Ayrıca, ihracat da KDV’den istisna tutulmuştur. Canlı hayvanlar ve bunların et ve türevleri, meyve ve sebze ithalatı sırasında yurt içi satışta olduğu gibi %10,5’lik düşük oran uygulanmaktadır.
 
Arjantin’de Ulusal Vergi Bürosu (http://www.mecon.gov.ar/sip/basehome/dir1.htm) ve Gümrük Bürosundan (http://www.afip.gob.ar/english/) fiyatlandırma ve vergiler konusunda detaylı bilgi alınması mümkün olup, aşağıda fiyat belirleme açısından yol gösterici olabilecek iki örnek uygulama sunulmaktadır.
 
Tablo: Doğrudan İthalat Maliyetlerine İlişkin Örnek Bir Uygulama, Ruj İthalatı (GTİP No: 3304.10.00)

* Nakliye aracısı ile maliyetler detaylı görüşülmelidir ** Bu oranlar, bazı hizmetler için %21 KDV olarak belirlenmiştir. *** Bankanın kesintileri, akreditif koşullarına göre uygulanır.
 
Tablo: Doğrudan İthalat Maliyetlerine İlişkin Örnek Bir Uygulama, Plastik Mobilya İthalatı (GTİP No: 9403.70.00)

* Nakliye aracısı ile maliyetler detaylı görüşülmelidir
** Bu oranlar, bazı hizmetler için %21 KDV olarak belirlenmiştir.
*** Bankanın kesintileri, akreditif koşullarına göre uygulanır.
 
Tarife Dışı Engeller
 
Otomatik Olmayan Lisans Uygulaması
OOL uygulaması, Hükümetin lisans verme süresini konjonktüre, yerli üretimin ihtiyaçlarına, ürünün niteliğine, toplam ve sektörel dış ticaret dengesine ve firma bazındaki sübjektif kararlara göre belirlemek suretiyle Arjantin’e olan ihracatı olumsuz etkilemektedir. İthalat yapan firmalar ve sektör temsilcileri lisans alma sürelerinin dönem dönem 6 aya kadar uzayabildiğini açıklamaktadır. Uygulamanın her ürün ve firma bazında objektif kriterlere dayanmaması nedeniyle etkilenen sektörler ve firmalar farklılıklar göstermektedir.
 
Diğer kısıtlamaların yanında özellikle OOL engelini aşmak isteyen birçok yabancı firma Arjantin’de yerli bazı firmalarla da ortaklık yaparak başta elektrikli ve elektronik eşya sektörleri olmak üzere birçok üründe montaj tesisi kurmuştur. Beyaz ve kahverengi eşya ile bilgisayar ve cep telefonu gibi ev ve kişisel tüketim ürünlerinde çok bariz olan söz konusu gelişmelerin bir sonucu olarak bu sektörlerde piyasadaki pazar hakimiyeti belli başlı çokuluslu şirketler tarafından muhafaza edilmiştir.
 
Net İhracatçı Olma Şartı
İthalat yapan firmalara ithalat izinleri verilirken yaptıkları ithalattan fazla ihracat yapmaları şart koşulmaktadır. Bu uygulamadan geçtiğimiz yıllarda özellikle büyük otomotiv firmaları ile büyük süpermarket zincirleri başta olmak üzere genellikle büyük ithalatçılar etkilendiği halde, 2012 yılının Şubat ayından itibaren yürürlüğe giren ithalat izin zorunluluğu sistemiyle birlikte bütün ithalatçılar etkilenmeye başlamıştır. Otomotiv firmalarından Arjantin’de üretimi olanlar genellikle bir şekilde Hükümetle pazarlık yapabildikleri halde sadece ithalat ağırlıklı firmalar büyük güçlüklerle karşılaşmaktadır.
 
Ürün Standartları ve İlgili Uygulamalar
 
Teknik düzenlemeler ürün grubuna göre farklı kuruluşlar tarafından belirlenmekte ve uygulanmaktadır. Ulusal kalite standartları ve sertifikasyona ilişkin genel kurallar 1474/94 sayılı Karar’la düzenlenmiş bulunmaktadır. Standardizasyondan sorumlu Instituto Argentino de Normalización (IRAM) ve akreditasyondan sorumlu Organısmo Argentıno de Acredıtacıón (OAA) bahse konu kararla verilen yetkileri yerine getiren başlıca kuruluşlardır. Bu çerçevede, IRAM ulusal kalite sisteminin kurulmasında gerekli olan teknik düzenlemelerin onaylanması ve gözden geçirilmesinden sorumluyken, OAA sertifikasyon kuruluşlarının, ölçüm ve test labaratuarlarının akreditasyonunu yapmaktadır.
 
Arjantin’de gıda üretim ve ticaretine ilişkin düzenlemelerin ana kaynağını 18284 sayılı Gıda Yasası belirlemektedir. Yasanın öngördüğü kuralların hayata geçirilmesi açısından sağlık ve kalite standartlarının belirlenmesi ve uygulanmasına yönelik olarak üç temel kuruluş bulunmaktadır. Bunlardan Tarımsal Gıda Sağlık ve Kalite Ulusal İdaresi (Servicio Nacional de Sanidad y Calidad Agroalimentaria - SENASA) taze ve dondurulmuş hayvansal ve bitkisel ürünlerle ilgili görevleri yerine getiriken,  Ulusal Gıda Enstitüsü (Instituto Nacional de Alimentos – INAL) işlenmiş gıda ile şarap dışındaki içeceklere ilişkin düzenlemelerde bulunmakta, şarapla ilgili konular ise Ulusal Şarap Enstitüsünün  (Instituto Nacional de Vitivinicultura - INV) görev alanına girmektedir. Ayrıca, Tarım Bakanlığı da spesifik konularda düzenlemeler getirme yetkisine sahip bulunmaktadır. Diğer taraftan, kurumların aradığı standart ve düzenlemelerin gümrük işlemleri açısından uygulamalarına ilişkin olarak Federal Kamu Gelirleri İdaresi (AFIP) de kararlar çıkarmaktadır.