Pazar ile İlgili Bilgiler
Fikri, Sınai Mülkiyet Hakları
Fikri Mülkiyet Hakları ile ilgili yasal düzenlemeler geliştirilmektedir. Ancak, bu yasalar hala yetersizdir. Özellikle kozmetik, tekstil, ayakkabı, elektrikli ürünler, otomotiv yan sanayii, bilgisayar parçaları, ilaç ve gıda ürünlerinde taklitçilik yaygındır.
Patentler, 7 Aralık 1993 yılında çıkarılan ve “Institut Algérien de Normalisation et de Propriete Industrielle” (INAPI) tarafından hazırlanmış olan bir kanunla korunmaktadır. Söz konusu kanun, Cezayir’in Paris Konvansiyonu’nu ve onun sonradan ortaya çıkan değişikliklerini onaylamaktadır. INAPI, patent talebinin işleme konmasını takiben ve tüm teknolojiler için geçerli olmak suretiyle 20 yıl için patent vermektedir.
Dağıtım Kanalları
İthal edilerek piyasaya arz edilen malların pazarlanması, malların çeşidine göre farklı kanallardan gerçekleşmektedir. Cezayir hükümetinin, merkezi bir satın alma ofisi ya da ihaleler konusunda yetkili bir kurumu yoktur. Devlete ait toptan pazarlama şirketleri ithal gıda maddeleri, tıbbi ve endüstriyel malzeme ve ekipman satmaktadır. Bu ürünler için özel sektör toptancıları da oldukça etkilidir. Hükümet, kamuya bağlı dağıtım kanallarını özelleştirmektedir. Cezayir’in ithalatı serbestleştirmesiyle özel sektöre bağlı birçok mağaza açılmaya başlamıştır. Özel perakende satış birimleri genelde küçük aile işletmeleridir. Söz konusu mağazalar, özellikle gıda ürünleri ve ev aletleri satışı gerçekleştirmektedirler. Perakende satışların tamamına yakını özel sektörün elinde bulunmaktadır. Özel sektör firmaları, ithalatçı-toptancı, ithalatçı-komisyoncu olarak faaliyet göstermektedirler.
Cezayir pazarına, acente, distribütör aracılığı ve ortak yatırım kanallarıyla girilebilir. 1993 yılı yatırım kanununa göre; yabancı tedarikçilerin dağıtım faaliyeti için Cezayir’de yatırım yapma zorunluluğu kaldırılmıştır. Firmalar, yerel acente ve dağıtım şirketlerinden yararlanabilir veya kendi dağıtım şirketlerini kurabilirler. Cezayir yasaları, yabancı şirketlerin ticari acenteler yoluyla kamu ihalelerine teklif vermesini yasaklamıştır.
Cezayir’e doğrudan, sürekli ve büyük miktarlarda satış amacı güden ihracatçılarımız için acenteler iyi bir yoldur. Acenteler, gerek müşteri bulunmasına, gerek Türk ve Cezayirli firmalar arasındaki bağlantıların yürütülmesine önemli katkılar sağlayabilmektedir.
Tüketici Tercihleri
Cezayir, uzun yıllar dışa kapalı kaldıktan sonra son yıllarda sosyal ve ekonomik alanda yaşanan açıklık politikaları sayesinde büyük bir tüketim toplumu olma eğilimine girmiştir. Bu gelişmeler sonucunda, yeni bir kimlik kazanma mücadelesine giren Cezayir’in, sosyal adaletin ve gelir dağılımındaki dengesizliğin giderilmesine yönelik politikalarla, önümüzdeki yıllarda alım gücü artan ve tüketimde de ilerleme kaydeden bir toplum olması beklenmektedir.
Cezayir, refah düzeyi düşük bir ülke olarak gözükmektedir. Ayrıca, işsizlik oranın yüksekliği tüketicinin yapısı ve davranışlarına olumsuz etkileri bulunmaktadır. Ülkenin, uzun yıllar kapalı bir ekonomide yaşamasının da tüketiciler üzerinde birçok etkisi olmuştur. Bütün bu faktörler, Cezayir halkının tercihlerini etkilemiştir. Bu tür bir yapı içerisinde, halk bir malın kalitesi ve fiyatı arasında tercih yapmayı düşünmemekte, doğrudan fiyatı göz önüne almaktadır.
Cezayirli tüketiciler, fiyata karşı hassas, kalite beklentisi nispeten daha az, ülke ve marka tercihi ve bağımlılığı bulunmayan bir tüketici topluluğudur. Bu bağlamda, makul fiyat ve ambalaj koşullarını da sağlamak koşuluyla, Cezayir piyasasında, orta kalite ihraç ürünlerinin şansı fazladır.
Bunların yanı sıra, son yıllarda gerçekleştirilmeye çalışılan dışa açılma neticesinde tüketim isteklerinde büyük artış gözlenmektedir. Halkın, başta Fransız malları olmak üzere Avrupa mallarına ilgisi çok fazladır. Özellikle, nüfusun genç kesimi Batılı tarzda yaşamaya, giyinmeye özen göstermektedir. Bu nedenle, hazır giyim-konfeksiyon, ayakkabı gibi sektörlerde gençler hedef kitle olarak seçilmelidir. Ancak, tüketicilerin bütün bu batılılaşma, dışa açılma çabalarına rağmen halkın alım gücü hala çok düşüktür.
Bütün bu olumsuzluklara rağmen, Cezayir’de hidrokarbon fiyatlarındaki artışa paralel olarak ekonomik ve sosyal yaşamda görülen iyileşmelerin gelir dağılımını dolayısıyla tüketici profilini olumlu yönde etkileyeceği ve önümüzdeki on yıllık dönemde farklı bir tüketici grubunun oluşacağı tahmin edilmektedir.
Cezayir’de yerleşim bölgeleri itibarıyla piyasanın durumuna bakıldığında ise gerek üretim gerekse tüketim bakımından piyasa faktörlerinin ülkenin kuzeyinde toplandığı görülmektedir. Bunun en önemli nedeni, ülkenin coğrafi yapısıdır. Büyük bir bölümü çöllerle kaplı ülkenin, Cezayir, Oran, Constantine, Annaba gibi şehirleri ve çevreleri ekonomik faaliyetlerin ve büyük tüketici pazarlarının yer aldığı bölgelerdir.
Reklam ve Promosyon
Reklamların ve tanıtım kampanyalarının kamu firmaları üzerinde pek etkisi yoktur. Çünkü bu firmalar, alımlarını daha çok ihale yöntemiyle yapmaktadırlar. Ayrıca, makine ve teçhizat gibi ürünlerin nihai tüketiciye reklam yoluyla tanıtımı fazla etkili olmamaktadır. Fakat, pazar ekonomisini benimseyen Cezayirli tüketiciler üzerinde reklamlar etkili olmaktadır.
Cezayir’de radyo, televizyon ve gazetelerde yayınlanan reklamlar piyasaya yeni giren bir malın tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır. Bu nedenle özellikle tüketim maddeleri için reklam etkili bir yöntemdir.
Firmalarımızın Cezayir pazarına açılmasında en etkili yöntemlerden biri de fuar katılımlarıdır. Ekonomik ve ticari ilişkilerde kaydedilen gelişmelerin en önemli göstergelerinden birisi Türk işadamlarının Cezayir’de düzenlenen Fuarlara gösterdikleri ilgidir. Son yıllarda, artan ölçüde Cezayir’deki fuarlara katılan firmalarımız önemli iş bağlantıları gerçekleştirmektedirler.
Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme
Hükümet ithal ürünlere, özellikle tüketim mallarına Arapça etiket konulmasını şart koşmaktadır. Fransızca etiket konulması ise faydalı olacaktır.
Ayrıca, gerek gıda maddelerinde, gerek gıda maddeleri dışındaki mallarda etiketlemeye ilişkin özel kurallar uygulanmaktadır.
Tehlikeli maddeler için etikette toksit madde, yanıcı madde, paslanma, tahriş riskleri vb’leri gösteren semboller bulunmalıdır.
Satış Sonrası Hizmetler
Cezayir’e yatırım malı satan tedarikçilerin bünyesinde satış servisi ve müşteri desteği bulundurması gerekmektedir. Ürünün alımını takip eden bir yıl içinde satış servisi ücretsiz olup, bunu takip eden süreler için firma ve müşteri arasında teknik yardım anlaşması yapılması gerekmektedir. Yabancı firmalar Cezayir’deki müşterilerine Cezayir’deki irtibat büroları kanalıyla müşteri destek hizmetleri verebilmektedirler. Söz konusu bürolar herhangi bir ticari faaliyette bulunamamakta, ayrıca ekipman ya da yedek parça ithalatı ve dağıtımı konusunda faaliyet gösterememektedir. Bu tür yan ürünler ancak doğrudan kullanıcının kendisi veya distribütörler kanalıyla ithal edilebilmektedir.
Tüketim ürünlerine yönelik satış servisi Cezayir’de henüz yeni bir kavramdır. Yürürlükteki mevzuata göre ürünün cinsine göre, distribütörler ithal ürünler için 6 aydan 18 aya kadar garanti, yedek parça stoku ve müşterilere satış sonrası hizmet vermek zorundadır.
Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri
İstanbul’dan Cezayir’e doğrudan nakliye seferleri bulunmaktadır. İzmir, Mersin gibi limanlardan ise İstanbul aktarmalı olarak Cezayir’e sevkiyat yapılabilmektedir.
Cezayir Limanı, ülkenin ticaret merkezi konumunda olup konteynır trafiğinin yüzde 70'ini karşılamaktadır.
Cezayir'e yapılan doğrudan seferler, İstanbul'dan 6, İzmir'den 4, Mersin’den ise 15 günlük transit sürelerle gerçekleşebilmektedir.
İstanbul’dan deniz yolu ile nakliye, 20’lik konteynır için 1000-1200 ABD Doları, 40’lık konteynır için ise 2000-2400 ABD Doları civarındadır.
Finansal Kiralama (Leasing) ve Franchising
Cezayir Hükümeti, Ocak 1996’da Cezayirli şirketlerin yurt dışında üretilen ekipmanı kiralamalarına olanak tanıyan bir yasa çıkarmıştır. Özel şirketler inşaat makinaları konusunda finansal kiralamayla son derece ilgilidir.
Franchising uygulaması pek fazla bilinmemesine rağmen, bu yönteme duyulan ilgi giderek artmaktadır. Coca Cola’nın Cezayirli bir gıda işleme şirketiyle birlikte kurduğu şişeleme ünitesi başarılı bir franchising örneği olarak gösterilebilir.
Akreditif Kullanımı
2009 Bütçe Kanunu’na ek olarak ve 2014 Ek Bütçe Kanunu'nun 81'inci maddesi çerçevesinde çıkarılan bir kanunlar ile Cezayir’e ithalatta önemli değişiklikler yapılmıştır.
Buna göre:
1- Cezayir’e akreditif ödeme yanı sıra vesaik mukabili ödeme ile de ithalat yapmak mümkündür.
2- Gıda ve tarım ürünleri dışında kalan tüm ürünler için talep edilen kalite kontrol belgesi için örneği Cezayir Ticaret Müşavirliğimizde (www.musavirlikler.gov.tr) bulunan matbu, örnek bir form belirtilmiştir.
3- İthalatçı, malın ithalatından çok önce, iki taraf arasında anlaşıldığını gösteren proforma fatura ile bankaya başvurmak ve ön onay almak zorundadır.
Maliye Bakanlığı kanalı ile bankalara ulaştırılan bir direktifte birinci ve üçüncü maddelerde belirtilen değişikliklerin ancak 3 Ağustos 2009 tarihinden itibaren gerçekleşecek ithalatlarda geçerli olacağı belirtilmektedir.
Kamu İhaleleri
Devlete bağlı kuruluşlar (bakanlıklar, yerel yönetim birimleri ve diğer kamu kuruluşları) herkese açık ihaleler yoluyla yabancı ürünler satın almaktadır. Teklifler doğrudan ihaleyi açan kurum ya da kuruluşa verilmektedir.
İhale ilanlarının takip edilebileceği adresler:
- BOMOP bülteni: Fransızca ve Arapça olarak yayınlanan bu haftalık bültende ulusal ve uluslararası ihaleler, süre uzatımları, ön seçim duyuruları gibi tüm duyurulara yer verilmektedir. İnternet üzerinden de erişim sağlanabilmektedir.
http://www.anep.com.dz ( BOMOP)
- Algeria Tenders : İngilizce ve Fransızca olarak düzenlenmiş bir web sitesidir.
http:// www.algeriatenders.com
- El- Moudjahid Gazetesi: Fransızca yayın yapan ve Hükümete yakınlığı ile bilinen bu gazetede kamuya ait tüm ihaleler yayınlanmaktadır.Ücretsiz olarak erişim sağlanmaktadır.
http://www.elmoudjahid.com ( Appels d’offres)
