Genel Ekonomik Durum
Ekonomisi petrole dayalıdır. Petrol sektöründe yabancı (Fransız, Amerika ve Çinli) firmalar faaliyettedir. 2003 yılında petrol ihraç etmeye başlamıştır. Petrol gelirlerine rağmen, Çad dünyanın en fakir ülkelerinden biridir. Petrol rezervi, diğer üretici ülkelerinkine göre çok düşüktür. Çad ekonomisi 2017 yılındaki %3,1 oranında küçülme sonrası 2018 yılında %3 oranında büyümüş olup, 2019 ve 2020 yılında ise sırasıyla %4,4 ve %6 oranında büyüme yakalaması beklenmektedir. Petrole dayalı ihracata rağmen, cari açığın 2024 yılına kadar devam edeceği öngörülmektedir. (IMF) Petrol ağırlıklı ihracat geliri, üretim miktarındaki düşüş ve petrol fiyatının uluslararası piyasada gerilemesinin de etkisiyle düşüş trendi içindedir. Petrol gelirlerinin azalmasından dolayı kamu 4 maliyesi sıkıntı içinde olan Çad Hükümeti tasarruf tedbirleri bağlamında; ücretlerde kesinti yapılması, akaryakıt fiyatlarına zam yapılması ve gelir vergisi oranlarının yükseltilmesi gibi kararları yürürlüğe koymuştur. Para politikası, bölgesel kuruluş olan Orta Afrika Birliği Merkez Bankası (Banque des Etats de l'Afrique centrale-BEAC) tarafından belirlenmekte olup, önceliği enflasyonun kontrol altında tutulması ve Bölgesel Para biriminin (CFA franc) Avro’ya sabit kalmasının devamlılığını sağlamak oluşturmaktadır. Coğrafi uzaklığı, kuraklıklar, altyapı eksikliği, iç politik kargaşalar ve komşu ülkelerden kaynaklanan terör gibi olumsuz gelişmeler denize kıyısı bulunmayan Çad'ın ekonomik kalkınmasını olumsuz etkilemektedir. Sözkonusu olumsuz unsurlara rağmen, petrol dışı sektörlerde orta vadeli gelecekte büyümeye ve bu çerçevede özellikle tarımsal üretimde verimliliğin artırılmasına önem verilmektedir. Ekonomi altyapısının iyileştirilmesi bağlamında; yüksek kamu (dış) borcunun azaltılması, temel eğitim, sağlık, kalifiye eleman, teknolojik hazırlık, verimlilik ve altyapı koşullarının geliştirilmesi ve istihdamın artırılması öncelikli ihtiyaçlar arasında yer almaktadır. Ekonomide petrol haricinde diğer sektörlerde de üretim çeşitliliğin sağlanması, düşük seviyedeki uluslararası rezervin artırılması, ödemeler dengesinin ve kamu borcunun sürdürülebilir sağlıklı bir yapıya kavuşturulması, dış borcun yeniden yapılandırılması ve mali istikrarın temin edilmesi amacıyla 2017 yılı Haziran ayında IMF ile 312 milyon Dolar tutarında ECF (Extended Credit Facility) Anlaşması imzalamıştır. Çad, 1963 yılından beri IMF üyesidir. Dünya Bankasının az gelişmiş ülkelere yönelik (IBRD ve IDA) kredi desteklerinden de yararlanmaktadır. Ayrıca, Afrika Kalkınma Bankası, Avrupa Kalkınma Fonu ve İslam Kalkınma Bankası gibi uluslararası finans kuruluşları da Çad devletinin kamu yatırım projelerine kredi (finans) desteği verebilmektedir. Dünya Bankası 2018 yılı verilerine göre; Çad’ın toplam dış borcu 3,2 milyar Dolar olup, %87,5’i uzun vadelidir. Yüksek dış borç, ekonomi üzerinde baskı oluşturmaktadır. Buna karşın Merkez Bankası toplam rezervi (altın dahil) ise yaklaşık 148 milyon Dolar düzeyindedir. Ülkeye giriş yapan doğrudan yabancı sermaye tutarı 662 milyon Dolar olmuştur. Toplam nüfusun yaklaşık %38’ini oluşturan aktif işgücü (labour force) 2018 yılında 5,8 milyondur. İşsizlik oranı %2,2’dir. İşgücünün yaklaşık %46’sını kadınlar oluşturmaktadır. Aylık asgari ücret 2013 yılı itibarıyla 121 Dolar’dır. (ILO: https://ilostat.ilo.org/topics/wages/) İş yapma kolaylığı sıralamasında 190 ülke içinde 181. sırada yer almaktadır. (Dünya Bankası-2018)
