Firmalar - Ireland

Genel Ekonomik Durum

GENEL EKONOMİK DURUM

Temel Ekonomik Göstergeler

a: Tahmin

Kaynak: IMF

Ekonomik Yapı

İrlanda, 1995-2006 döneminde ortalama %6 oranında bir ekonomik büyüme hızı yakalamıştır. 2006 yılındaki güçlü ekonomik performans ile 86.700 net istihdam artışı gerçekleşmiş, 2007 yılında %5,6’lık bir büyüme ile 1990’lı yıllardan itibaren tarım ve geleneksel imalat sanayine dayalı ekonomiden yüksek teknolojik ürünlerin ve uluslararası hizmet ticaretinin artan bir şekilde gerçekleştirildiği bir ekonomiye geçilmiştir. Ancak, 2008 yılında ABD ve Avrupa’da başlayan  ekonomik krizle beraber İrlanda’nın ekonomik büyümesi 2009 yılında % 5.5 oranında düşmüştür. 2013 yılından itibaren büyüme başlamış 2013 yılında %1,1 büyüme kaydetmiştir. 2014 ve 2015 yıllarında sırasıyla %8,5 ve %26,3 oranında büyüme gerçekleşmiştir. 2016 yılı büyüme oranı%5,1, 2017 yılı oranı ise %7,8'dir.

Bir  dönem ekonominin en önemli sektörü olan tarımın payı halihazırda çok azalmış olup, mevcut durumda sanayi GSYİH’nın yaklaşık %30’unu (yapı ve inşaat dahil) teşkil etmektedir. İhracat ve yabancı yatırımlardaki yükseliş ekonomik büyümede rol oynamaya devam etmektedir. Hizmet sektörü GSYİH’nın %67’sini oluştururken, tarım % 3’ünü oluşturmaktadır.

İrlanda’nın toplam bilgi yatırımı (Ar-Ge harcamaları, yazılım yatırımı ve üst düzey eğitim), geçtiğimiz 10 yılda %10 oranında artış göstermiş, aynı dönemde OECD ve AB ülkelerindeki artış düzeyi ise yaklaşık %3 seviyesinde gerçekleşmiştir.

IMD, İrlanda ekonomisinin güçlü yönleri olarak Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, ülkeye gelen ve ülkeden çıkan yatırımların oranı, kurumlar vergisi ve yatırım teşvikleri unsurlarını vurgulamıştır.

Ancak, kriz öncesinde ekonominin büyük ölçüde inşaat sektöründeki büyümeye bağlı olması ve İrlanda’nın rekabet gücünün giderek azalması, ekonominin karşı karşıya olduğu ulusal riskler olarak ortaya çıkmış, giderek artan global dengesizlikler, mali piyasalardaki olumsuzluklar gibi uluslararası ortamdan kaynaklanan riskler de eklenerek İrlanda’da 2008 yılında yaşanan ekonomik krizin etkisini oldukça artırmıştır.

İrlanda’nın önemli ihraç pazarlarında (özellikle Euro alanı dışındaki ülkeler) talep daralmasının yaşandığı dönemlerde, büyüme ağırlıklı olarak ihracat performansına bağlı olmaktadır.

Ekonomi Politikaları

Ekonomi politikaları önceki hükümetle AB, IMF ve Avrupa Merkez Bankası’nın arasında yapılan 85 milyar Avroluk kurtarma kredisi paketi çerçevesinde şekillenmektedir. Mevcut hükümet tasarruf tedbirlerini ve çeşitli yapısal ve finansal reformları içeren bir program uygulamaktadır. Söz konusu kredi paketinin temel hedefleri 2010 yılında %32,1 olan bütçe açığının GSYİH’ye oranı 2015 yılında %1,9’a çekilerek, rekabeti canlandırılmış ve bankacılık sistemi sağlamlaştırılmıştır. Bütçe açığının GSYİH’ye oranının %3’ün altına düşürülerek hedeflere ulaşılması sonucunda, Haziran 2016’da Komisyon resmen aşırı bütçe açığı prosedürlerini kapatmıştır. 2017 yılı sonunda da bütçe açığının %3’lük limit civarında kalacağı öngörülmektedir.  

Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler

2011 yılının ilk yarısındaki ihracat odaklı ekonomik canlanma, üçüncü çeyrekte iç talebin düşmesi ve ihracat artışının yavaşlaması nedeniyle negatife dönmüştür. İhraç mallarına yönelik talebin iç talepteki gerilemeyi telafi edecek düzeyde olmasının beklenmediği öngörülmektedir. 2012 yılında % 0,9’luk büyüme gerçekleşirken 2013 yılında büyüme (Gayri Safi Yurt içi Hasıla) %1,1 oranında gerçekleşmiştir. Ancak, büyümenin 2016 yılında çok büyük bir sıçrayış gerçekleştirerek %26,3 olmuştur. Büyümede yabancı çok uluslu şirketlerin merkezlerinin İrlanda’da bulunması (vergi açısından) etkilidir. Bu durum Merkez İstatistik Ofisi’nin 2015 yılı reel GSYİH büyüme oranını %7,8’den %26,3’e revize etmesine neden olmuştur. Sözkonusu revizyon İrlanda’nın gayrisafi hasılasına etki etmiştir ancak İrlanda’da gerçekleşen aktiviteler sonucu oluşmamıştır. Örneğin, vergi mükellefiyetlerini değiştirmek ve azaltmak için yabancı bir şirketin çokuluslu bir şirket tarafından satınalınması, uçak kiralanması ve varlık transferi gibi faktörler ülke GSYH büyümesi üzerinde etkili olmuştur. Bu tarz durumların bir kerelik olacağı düşünüldüğünden 2018 yılındaki büyümenin nispeten yavaş olması ve %4,5 olması öngörülmektedir. Gelecek dönemde belirsiz dış ekonomik koşulların da etkisiyle özellikle İngiltere’nin AB’den çıkma yönünde referandum sonucu ve Çin ekonomisindeki düşüşün 2018 ve 2019 yıllarında büyümeyi etkileceği tahmin edilmektedir. 2018-22 döneminde yıllık %3,6 oranında büyüme kaydedileceği öngörülmektedir.

Enflasyon

Küresel petrol fiyatlarındaki 2014 yılı ortalarındaki düşüş nedeniyle tüketici fiyat enflasyonu düşüş göstermiştir. Avronun sterlin karşısında değer kazanmasıyla tüketici fiyatlarındaki düşüş 2015 yılında da devam etmiştir. Dolayısıyla 2014 yılındaki %0,3 olan tüketici fiyat enflasyonu 2015 yılında %0 olarak gerçekleşmiş ve 2016 yılı oranı ise -%0,2’dir. Uluslararası ürün fiyatlarının şu anki düşük seviyesinden toparlanması ve sterlinin de dengeye gelmesini takiben tüketici fiyat enflasyonunun 2019-21 döneminde yıllık %1,8 artış göstermesi öngörülmektedir.