Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Bağımsızlık sonrası Hırvatistan ekonomisi düşük enflasyon oranı, istikrarlı para birimi ve büyüme oranı gibi istikrar göstergesi verilere karşılık, yüksek cari açık ve dış borç oranı, düşük rekabet gücüyle tanımlanan bir ekonomik yapı görünümü kazanmıştır.
Hırvat ekonomisi devlet mülkiyetindeki işletmelere dayanan sosyalist ekonomiden serbest piyasa ekonomisine geçişin yarattığı yapısal sorunları tam olarak aşabilmiş değildir. Özelleştirme kapsamında ilk olarak bankacılık ve iletişim sektörleri özelleştirilmiştir. Ancak, enerji, demir-çelik, demiryolları, gemi inşa sanayi gibi sektörlerde özelleştirme ve yeniden yapılanma faaliyetleri henüz hedeflenen seviyeye ulaşamamıştır. Özelleştirme programının yavaş ilerlemesinde kamu idaresinin ağır işleyişinin yanı sıra yasal sorunlar, yatırımcıların ö zelleştirme projelerine ilgisizliği, satış koşullarının yatırımcı için uygun olmaması gibi nedenler etkili olmuştur. Hırvatistan, 2017 yılı itibariyle 191 ülke arasında dünyanın 79. büyük ekonomisine sahiptir.
Hırvatistan ekonomisinde küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) payı yıllar itibariyle artış göstermektedir. Toplam kurulu firmaların % 99’u KOBİ niteliğinde olup, toplam istihdamın % 65,5’ini KOBİ’ler sağlamaktadır. Uzun vadeli finansman sorunu yaşayan KOBİ’lere destek sağlanması hükümetin orta vadeli ekonomi politikasının önemli bir unsuru olarak görülmektedir.
Üretimde KOBİ’lerin payının artmasına paralel olarak özel sektörün üretimdeki payı da yıllar itibariyle artış göstermektedir. Ancak gemi inşa sanayi ve demir-çelik gibi önemli sektörlerde devlet mülkiyetinin devam etmesi nedeniyle kamuda çalışanların oranı anılan sektörler itibariyle yüksek bulunmaktadır.
Ülkenin genel ekonomik politikaları içerisinde dikkat çeken bir husus da üretim sürecinde sağlanan devlet yardımlarıdır. Konuya ilişkin mevcut düzenlemeleri AB mevzuatına uyumlu hale getirmek üzere hazırlanan Devlet Yardımları Kanunu 2005 yılı sonunda yürürlüğe konulmuştur. Bu yardımların çoğunluğu gemi inşa sanayi, çelik, alüminyum sanayi ile demiryollarına sağlanmıştır. 2005 yılında uygulamaya konulan Katılım Öncesi Ekonomik Program çerçevesinde devlet yardımlarının GSYİH içerisindeki payının düşürülmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda özellikle demir-çelik ve gemi inşa sanayiine sağlanan devlet yardımlarının azaltılmasını teminen anılan sektörlerde yeniden yapılandırma projeleri hazırlanmıştır.
Kaynak: The Economist Intelligence Unit | ||||||||||
a: Gerçekleşen b: EIU tahmini c: EIU beklentisi *PPP: Purchasing Power Parity | ||||||||||
2008a | 2009a | 2010a | 2011a | 2012 b | 2013 c | 2014 c | 2015c | 2016c | 2017c | |
Tarım | 5,0 | 5,1 | 5,0 | 5,1 | 5,1 | 5,0 | 4,9 | 4,8 | 4,6 | 4,4 |
Sanayi | 28,2 | 26,8 | 26,3 | 26,1 | 24,9 | 24,2 | 23,8 | 23,9 | 24,2 | 24,7 |
Hizmetler | 66,8 | 68,1 | 68,7 | 68,7 | 70,0 | 70,8 | 71,3 | 71,4 | 71,2 | 70,9 |
Ekonomik Performans
Bağımsızlık sonrası dönemden 2008 yılına kadar Hırvatistan ekonomisi düşük enflasyon oranı, istikrarlı kur politikası ve makul yıllık büyüme seviyesine sahip olmuş, ancak, yüksek cari açık ve dış borç oranının yanı sıra, düşük rekabet gücüyle tanımlanan bir ekonomik görünüm arz etmiştir.
2017 yılında Cari Fiyatlara göre, 54,5 milyar $ olacağı tahmin edilen GSYH’nın 2018 yılında 61,1 ve 2023 yılında 73,9 milyar $ olması beklenmektedir.2017 yılında Cari Fiyatlara göre, 54,5 milyar $ olacağı tahmin edilen GSYH’nın 2018 yılında 61,1 ve 2023 yılında 73,9 milyar $ olması beklenmekte olup, yine 2017 yılında %0,5 oranında artarak 4,1 milyon kişi ile dünyada 123. sırada yer alan Hırvatistan nüfusunun 2023 yılında 4 milyon kişi olacağı tahmin edilmektedir.
Cari Fiyatlara göre Hırvatistan, 2017 yılında 13. 138 $'lık kişi başına düşen milli gelir ile dünyada 60. sırada yer almaktadır. 2017 yılında sabit fiyatlara göre %2,8 oranında artan GSYH’nin, 2018 yılında %2,8 oranında artarak 61,1 milyar $ olması beklenmektedir. Ülkedeki işsiz sayısının toplam işgücüne oranı 2017 yılında %11,5 olup dünyada işsizliğin yüksek olduğu ülkeler arasında 43. sıradadır. 2017 yılında 100 milyon varil kanıtlanmış ham petrol rezervine sahiptir.2017 yılında %1,1 olan tüketici fiyatlarındaki yıllık ortalama enflasyon oranının 2018 yılında %1,5 olacağı tahmin edilmektedir.
Reel GSYİH Büyüme Projeksiyonu
|
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
GSYİH (milyar ABD$) |
57 8 |
57 2 |
48 8 |
49 9 |
52 |
54 7 |
Büyüme(%) |
-0 9 |
-0 4 |
0 5 |
1 |
1 6 |
2 |
Nüfus (milyon) |
4 2 |
4 2 |
4 2 |
4 2 |
4 2 |
4 2 |
Kişi Başına Gelir (ABD$ Satın Alma Gücü Paritesine Göre) |
20 574 |
20 888 |
21 169 |
21 701 |
22 517 |
23 474 |
Enflasyon (yılsonu %) |
0 2 |
0 1 |
-0 6 |
1 2 |
1 6 |
1 9 |
Cari İşlemler dengesi (%) |
0 7 |
0 6 |
2 2 |
2 |
1 5 |
0 6 |