Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Balkan Yarımadasının kuzeybatısında yer alan Hırvatistan’ın, kuzeyinde Macaristan, güneyinde Bosna-Hersek ve Karadağ, batısında Adriyatik Denizi, kuzeybatısında Slovenya, kuzeydoğusunda ise Sırbistan Cumhuriyeti bulunmaktadır.
En uzun sınırı 932 km ile Bosna-Hersek sınırıdır. Bunu 501 km. ile Slovenya sınırı izlemektedir. Macaristan sınırı 329 km., Karadağ ile sınırı ise 25 km.’dir. Başlıca nehirleri Sava (562 km.), Drava (505 km.), Kupa (296 km.), Tuna (188 km.)’dır.
Ülke 20 idari bölge ve Zagreb şehrinden oluşmaktadır
Hırvatistan’da genel olarak iki ayrı iklim hüküm sürmektedir. Dinar sıra dağları nedeniyle kara ikliminin etkisinden korunan Adriyatik kıyılarında Akdeniz iklimi hâkimdir. Dinar dağlarının kuzey ve doğu bölgelerinden itibaren ise karasal iklim görülmektedir.
Hırvatistan’ın nüfusu 2013 yılı verilerine göre 4,256 milyon kişidir.
Ülkenin başlıca doğal kaynakları az miktarda petrol, doğalgaz ve kömür, düşük kaliteli demir cevheri, boksit, alçıtaşı, silis, kil, tuz, orman ve su kaynaklarından oluşmaktadır.
Kısa Tarihçe, Siyasi ve İdari Durum
Hırvatistan, 1102-1918 yılları arasında önce Macaristan, sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun yönetimi altında bulunmuştur. 1493'ten 1687’ye kadar bazı bölgeleri Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliği altında kalmış ve 29 Ekim 1918'de Belgrad'da kurulan Sırp-Hırvat-Sloven Krallığına (adı 1929 yılında Yugoslavya Krallığı olarak değişmiştir) katılmıştır.
II. Dünya Savaşı sırasında, Nazi Almanya’sının işgaline uğrayan Yugoslavya Krallığı'nda özellikle Sırbistan'a bağlı güçler Nazi işgaline karşı savaş vermişlerdir. Bu savaşta, 1941 yılı Nisan ayı ve 1945 yılı Mayıs ayı arasında Pavelic öncülüğünde şimdiki Hırvatistan topraklarının bir bölümü ile Bosna Hersek’i kapsayan alan üzerinde Nazi yanlısı, sözde bağımsız ilk Hırvatistan Devleti (NDH) kurulmuştur. Bu Devlet, partizanların Zagreb'e girişi ile yıkılmıştır. II. Dünya Savaşı sonunda, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuş ve Cumhuriyet, Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Sırbistan-Karadağ ve Makedonya Cumhuriyetleri ile Voyvodina ve Kosova özerk bölgelerinden oluşmuştur.
Sırp milliyetçiliği ve saldırılarına karşı ilk resmi Hırvat direnişi, 1989'da Hırvat siyasal partilerinin kurulmasıyla başlamıştır. Hırvatistan'da 1990 yılı Mayıs ayında yapılan ilk serbest ve çok partili seçimler Hırvatistan Demokratik Birliği’nin (HDZ) galibiyeti ile sonuçlanmıştır. Ayrıca, düzenlenen referandum, halkın % 94'ünün bağımsız ve egemen bir Hırvat Devleti istediği sonucunu vermiştir.
08/10/1991 tarihinde Hırvatistan Parlamentosu, bağımsız ve egemen Hırvatistan Cumhuriyeti Devleti’ni ilan etmiştir. Bu gelişmeyi 1992 yılı Ocak ayında Hırvatistan'ın uluslararası alanda tanınması ve 22/05/1992 tarihinde Birleşmiş Milletler üyesi olması izlemiştir. Hırvatistan, 06/11/1996 tarihinde Avrupa Konseyi'ne ve 01/07/2013 tarihinde de Avrupa Birliği’ne (AB) katılmıştır.
Hırvatistan Cumhuriyeti parlamenter demokrasidir. Cumhurbaşkanı, doğrudan halk tarafından beş yıl için seçilmektedir. Yürütme yetkisi Hükümet’e ait olmakla birlikte, iç ve dış politikaların tespitinde Cumhurbaşkanı’nın siyasi etkisi devam etmektedir (2000 yılına kadar Cumhurbaşkanına oldukça geniş yetkiler tanıyan yarı-başkanlık sistemi bulunmaktaydı). Cumhurbaşkanlığı üst üste en fazla iki dönem yapılabilmektedir.
Ülke 20 idari bölge ve Zagreb şehrinden oluşmaktadır. Her idari bölge ve altındaki belediyeler, yerel seçimlerde doğrudan halk tarafından, siyasi parti veya bağımsız adaylar arasından seçilen üyelerden oluşan bir genel meclise sahip bulunmaktadır.
Yasama yetkisini kullanan Hırvatistan Parlamentosu (Sabor) tek kanatlı olup, 1990 Anayasasına göre en az 100, en fazla 160 üyeden oluşabilmektedir. Hali hazırdaki Parlamento 151 üyeden oluşmaktadır. Ülke dışında yaşayan ve çifte vatandaşlığı bulunan Hırvatlar da (diaspora) genel seçimlerde oy kullanmaktadırlar. Ayrıca, ülkede yaşayan azınlıklara Parlamento’da toplam 8 sandalyelik kontenjan ayrılmıştır.
Genel Seçimler dört yılda bir yapılmakta, siyasi partilerin Parlamento’ya girebilmeleri için ülke genelinde en az % 5 oy almaları gerekmektedir. Küçük ölçekli siyasi partiler bu engeli aşabilmek için seçim koalisyonları oluşturmaktadırlar. 2015 yılı içinde parlamento seçimleri yapılacaktır.
Ülkenin bağımsızlığını kazanmasının ardından Cumhurbaşkanlığı görevini devralan Franjo Tudjman'ın 10/12/1999 tarihinde ölümünün ardından 07/02/2000 tarihinde yapılan seçimleri kazanan Stipe Mesić 2005 yılı Ocak ayında ikinci kez Cumhurbaşkanı seçilmiştir. 10/01/2010 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda ise, Ivo Josipović Cumhurbaşkanı seçilmiş ve 28/02/2010 tarihinde göreve başlamıştır. Ivo Josipović’in beş yıllık süresinin dolması nedeniyle 28 Ocak 2014 tarihinde yeni Cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacaktır.
Ülke, 1991-2000 tarihleri arasında merkez sağ eğilimli Hırvatistan Demokratik Birliği (HDZ) önderliğindeki koalisyon hükümetlerince idare edilmiştir. 2000-2003 tarihleri arasında ise iktidarda bulunan Sosyal Demokrat Parti (SDP) liderliğindeki 6 partiden oluşan Ivica Racan’ın Başbakan olduğu koalisyon hükümeti yerini 23/11/2003 tarihinde yapılan erken genel seçimlerden sonra tekrar HDZ önderliğindeki merkez sağ koalisyona bırakmıştır.
Son olarak 25/11/2007 tarihinde yapılan seçimlerden yine HDZ birinci parti olarak çıkmış, HDZ önderliğinde kurulan merkez sağ koalisyon hükümetine HDZ lideri Ivo Sanader Başbakanlık yapmıştır.
Başbakan Ivo Sanader’in 01/07/2009 tarihinde kişisel nedenlerle siyaseti bıraktığını ve Başbakanlık ve parti başkanlığı görevlerinden istifa ettiğini açıklamasının ardından mevcut hükümette Başbakan Yardımcısı ve Aile, Savaş Gazileri ve Nesillerarası Dayanışma Bakanı görevini sürdürmekte olan Bayan Jadranka Kosor 05/07/2009 tarihinde HDZ Başkanlığı’na seçilmiş ve 06/07/2009 tarihinde yeni hükümeti açıklamıştır. Yeni hükümette koalisyon ortağı partiler değişmezken, kabine üyeleri ve görev dağılımında bazı değişiklikler yapılmış ve bilahare 2011 yılı başında Hükümetin mevcut kabine üyeleri arasında kapsamlı ikinci bir değişiklik daha gerçekleştirilmiştir.
04/12/2011 tarihinde yapılan Parlamento Seçimleri sonrasında 22/12/2011 tarihinde toplam 151 üyeli Hırvat Parlamentosu’nun %80’inini oluşturan 4 partili “Kukuriku” Koalisyonu iktidara gelmiş ve 23/12/2011 tarihinde yeni Hükümet kurulmuştur. Kurulan Hükümette Başbakanlık görevini Zoran Milanović (SDP) yürütmekte olup, ayrıca hükümette 20 Bakan görev yapmaktadır.
