Dış Ticaret
Dünyanın en fakir ülkelerinden birisi olan Moritanya’nın dış ticaret verileri de oldukça düşük düzeylerde seyretmektedir. Ülkede bugüne kadar ihracatın artırılması yönünde gösterilen çabalar ihracatta belirli miktarlarda artışları beraberinde getirmiş olsa da ülkenin ihracat kapasitesinin oldukça düşük olması ve birkaç temel ürün dışında özellikle ihracata yönelik sanayinin gelişme göstermemiş olması nedeniyle de ihracat artış hızı sınırlı kalmaktadır. 2011 yılında özellikle demir madeni ihracatında önemli sıçrama kaydedilmiş olmakla beraber Moritanya’nın ihracat düzeyi halen oldukça düşük düzeylerde seyretmektedir. Uluslararası Ticaret Merkezinin verilerine göre Moritanya’nın 2014 yılında ihracatı 2,139 milyar dolar iken 2015 yılında da 1,832 milyar dolara 2016 yılında da 1,723 milyar dolara gerilemiştir. 2017 yılında ise 2 milyar doların üzerine çıkmıştır. İthalatı ise 2015 yılına kadar genel olarak gittikçe artış göstermiş olup 3,703 milyar dolara yükselmiş, 2016 yılında ise 2,282 milyar dolara gerilemiş, 2017 yılında ise 3,5 milyar doların üzerine çıkmıştır. Moritanya’nın dış ticareti 2015 yılında 1,9 milyar dolar civarında açık vermiş iken bu açık 2016 yılı geçici verilerine göre 559 milyon dolara gerilemiş, ancak 2017 yılında 1,4 milyar doların üzerine çıkmıştır.
Moritanya’nın Dış Ticaretinin Gelişimi
2010 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
İhracat (Milyon Dolar) | 725,370 | 2,139,811 | 1,831,727 | 1,722,938 | 2,057,069 |
İthalat (Milyon Dolar) | 1,726,532 | 3,641,758 | 3,703,430 | 2,282,363 | 3,528,620 |
Denge | -1,001,162 | -1,501,947 | -1,871,703 | -559,425 | -1,471,351 |
Hacim | 2.451.903 | 5.781.569 | 5,535,157 | 4,005,301 | 5,585,689 |
Kaynak:ITC Trademap
İhracat
Uluslararası Ticaret Merkezinin (ITC) verilerine göre Moritanya’nın 2010 yılı ihracatı 725 milyon dolar iken, 2013 yılında 2,463 milyon dolar ile maksimum değere ulaşmış bu tarihten sonra ise 2017 yılına kadar düşmeye başlamıştır. 2017 yılı ihracatı 2 milyar doların biraz üzerinde gerçekleşmiştir. Moritanya ihracatı dörtlü bazda 60 civarında farklı üründe gerçekleşmiştir. Bu ihracatın da %34’ünü su ürünleri ihracatı, %30’unu demir cevheri ihracatı, %15’ini altın ihracatı, %9,4’ünü bakır cevheri %6,8’ini de et ve sakadat ihracatı oluşturmuştur., Bu beş ürün grubu toplam ihracatın %95’inden fazlasını oluşturmuştur.
Moritanya’nın Başlıca Ürünler İtibariyle İhracatı (1000$)
GTİP | ÜRÜNLER | 2015 | 2016 | 2017 |
TOPLAM | 1,831,727 | 1,722,938 | 2,057,069 | |
'2601 | Demir cevherleri ve konsantreleri | 445,631 | 503,682 | 620,162 |
'0307 | Yumuşakçalar (canlı, taze, soğutulmuş, dondurulmuş, kurutulmuş, tuzlanmış vs.) | 267,277 | 252,802 | 380,428 |
'7108 | Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde) | 296,360 | 235,858 | 311,906 |
'0303 | Balıklar (dondurulmuş) | 216,227 | 291,687 | 247,126 |
'2603 | Bakır cevherleri ve konsantreleri | 298,756 | 206,222 | 195,036 |
'2301 | Et, sakatat, deniz hayvanı vs. (yemeye uygun olmayan) unu, pelleti, kıkırdakları (donyağı tortusu) | 103,417 | 94,472 | 139,374 |
'2709 | Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) | 80,121 | 39,166 | 68,986 |
'1504 | Balıkların veya deniz memelilerinin katı ve sıvı yağları | 36,428 | 25,399 | 34,658 |
'0302 | Balıklar (taze veya soğutulmuş) | 53,652 | 39,851 | 23,629 |
'0306 | Kabuklu hayvanlar (canlı, taze, soğutulmuş, dondurulmuş, kurutulmuş, tuzlanmış veya benzer işlem görmüş) | 12,609 | 14,915 | 13,834 |
'2821 | Demir oksit ve hidroksitleri (ağırlık: % >= 70 fe2o3 olan toprak boyalar) | 0 | 0 | 4,992 |
'0304 | Balık filetoları ve diğer balık etleri (taze, soğutulmuş veya dondurulmuş) | 0 | 7,400 | 4,508 |
'1604 | Hazırlanmış/konserve edilmiş balıklar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızların hülasa ve suları | 2,489 | 4,019 | 3,861 |
'2506 | Kuvars (tabii kumlar hariç), kuvarzit | 141 | 369 | 1,117 |
'3101 | Hayvansal veya bitkisel gübreler | 0 | 0 | 1,075 |
'7304 | Demir (dökme demir hariç) ve çelikten ince ve kalın borular ve içi boş profiller (dikişsiz) | 0 | 0 | 1,037 |
'1605 | Hazırlanmış/konserve edilmiş kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve diğer su omurgasızları | 795 | 1,049 | 1,023 |
'0204 | Koyun ve keçi etleri (taze, soğutulmuş veya donduruImuş) | 0 | 463 | 855 |
'2520 | Alçı taşı, anhidrit ve alçılar | 1,211 | 771 | 799 |
'0305 | Balıklar (kurutulmuş, tuzlanmış, salamura edilmiş veya tütsülenmiş) | 9,849 | 619 | 644 |
'4103 | Diğer ham post ve deriler | 273 | 259 | 581 |
'3915 | Plastikten döküntü, kalıntı ve hurdalar | 0 | 36 | 199 |
'4106 | Diğer hayvanların dabaklanmış veya crust (ara kurutmalı) post ve derileri | 0 | 40 | 184 |
'1301 | Lak, tabii sakızlar, reçineler ve sakız reçineler ve yağ reçineler (pelesenkler gibi) | 0 | 81 | 164 |
'2309 | Hayvan gıdası olarak kullanılan müstahzarlar | 0 | 0 | 151 |
'4104 | Sığır (buffalo dahil) ve at cinsi hayvanların dabaklanmış veya crust (arakurutmalı) post ve derileri | 0 | 0 | 100 |
'7309 | Demir veya çelikten depo, sarnıç, küvler vb kaplar (hacmi > 300 lt ve mekanik veya termik tertibatı olmayan) | 0 | 0 | 91 |
'4101 | Sığır (bufalo dahil) ve at cinsi hayvanların ham post ve derileri | 0 | 66 | 91 |
'4418 | Ağaçtan bina ve inşaat için marangozluk, mamülleri, doğrama parçaları | 0 | 0 | 68 |
'0206 | Sığır, domuz, koyun, keçi, at, eşek, katır ve bardoların lerin yenilen sakatatı (taze,soğutulmuş veya dondurulmuş) | 0 | 0 | 49 |
'3924 | Plastikten sofra, mutfak, ev, sağlık veya tuvalet eşyası | 0 | 90 | 49 |
'2523 | Çimento | 0 | 58 | 37 |
'6811 | Amyantlı çimentodan, selülozlu çimentodan ve benzerlerinden eşya | 0 | 0 | 35 |
'9706 | Eskiliği yüzyılı aşan antika eşya | 0 | 130 | 30 |
'3825 | Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen kimya sanayi ve kimya sanayine bağlı sanayilere mahsus artık ürünler | 0 | 6 | 29 |
'0709 | Diğer sebzeler (taze/soğutulmuş) | 0 | 0 | 28 |
'6210 | Plastik, kauçuk sıvanmış, emdirilmiş elyaftan hazır giyim eşyası | 0 | 7 | 19 |
'4107 | Sığır (buffalo dahil) ve atların dabaklanmış ve ileri derecede hazırlanmış post ve deri ve köselesi | 0 | 0 | 17 |
'7204 | Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları veya bunların eritilmesi ile elde dilmiş külçeler | 4,928 | 869 | 14 |
'2804 | Hidrojen, asal gazlar ve diğer ametaller | 0 | 0 | 14 |
'0807 | Kavunlar (karpuzlar dahil) ve papaya (taze) | 748 | 202 | 12 |
'2505 | Her nevi tabii kum | 5 | 4 | 7 |
'3926 | Plastikten diğer eşya | 0 | 13 | 7 |
Kaynak:ITC Trademap
Moritanya’nın ülkeler itibariyle ihracatında en önemli ülke Çin halk Cumhuriyeti olup, Çin’in Moritanya’nın ihracatındaki payı %33,9’dur.. Çin’i İsviçre, İspanya, Japonya ve İtalya takip etmektedir. Türkiye’nin ise Moritanya’nın ihracatındaki payı %1,7 civarında olup, 11. sırada yer almaktadır.
Moritanya’nın Başlıca Ülkeler İtibariyle İhracatı (1000$)
ÜLKELER | 2015 | 2016 | 2017 |
TOPLAM | 1,831,727 | 1,722,938 | 2,057,069 |
Çin | 579,708 | 619,033 | 697,523 |
İsviçre | 296,668 | 250,140 | 306,242 |
İspanya | 168,970 | 150,384 | 230,885 |
Japonya | 102,971 | 126,019 | 142,503 |
İtalya | 150,854 | 84,930 | 115,945 |
Almanya | 77,939 | 57,518 | 98,728 |
Rusya Federasyonu | 39,369 | 81,666 | 95,667 |
Fildişi Sahili | 37,240 | 56,181 | 60,515 |
ABD | 514 | 302 | 55,160 |
Nijerya | 91,353 | 71,675 | 38,486 |
Türkiye | 11,414 | 16,196 | 35,899 |
Vietnam | 29,402 | 17,955 | 28,255 |
Portekiz | 21,597 | 18,631 | 27,112 |
Fransa | 37,364 | 28,349 | 24,672 |
G. Kore | 30,429 | 26,921 | 17,620 |
Yunanistan | 4,887 | 4,675 | 9,255 |
Mali | 9,126 | 9,930 | 8,751 |
Kaynak:ITC Trademap
İthalat
ITC verilerine göre Moritanya’nın 2017 yılı ithalatı 3,528 milyar dolardır. İthalatta su taşıtları, petrol yağları, römorkörler ve itici gemiler, makine aksam ve parçaları ve buğday en önemli yeri tutmaktadırç
Moritanya’nın Başlıca Ürünler İtibariyle İthalatı (1000$)
GTİP | ÜRÜN ADI | 2015 | 2016 | 2017 |
TOPLAM | 3,703,430 | 2,282,363 | 3,528,620 | |
'8905 | Fener, yangın söndürme, tarak gemileri, yüzer vinçler vb; yüzer havuzlar; yüzer-dalabilen sondaj ve üretim platformları | 747,131 | 66,825 | 1,034,332 |
'2710 | Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar | 539,848 | 408,759 | 608,551 |
'8904 | Römorkörler ve itici gemiler | 333,762 | 243,265 | 213,606 |
'8431 | Özellikle 84.25 ila 84.30 pozisyonlarındaki makina ve cihazlar ile birlikte kullanılmaya elverişli aksam ve parçalar | 233,974 | 144,965 | 116,980 |
'1001 | Buğday ve mahlut | 135,544 | 88,923 | 109,101 |
'8474 | Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma, öğütme, yoğurma, kalıplama vb. Makinaları | 29,605 | 56,301 | 70,192 |
'0402 | Süt, krema (konsantre edilmiş, ilave şeker veya diğer tatlandırıcı madde içerenler) | 74,988 | 48,886 | 61,032 |
'8703 | Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil) | 57,878 | 52,998 | 57,915 |
'1701 | Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde) | 29,305 | 35,270 | 57,504 |
'1507 | Soya yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) | 41,381 | 42,094 | 49,278 |
'8802 | Helikopterler, uçaklar vb; uzay araçları (uydular dahil), uzay araçlarını fırlatıcı araçlar ve yörünge-altı araçları | 65,015 | 46,703 | 42,947 |
'7215 | Demir veya alaşımsız çelikten diğer çubukIar | 31,326 | 35,331 | 40,462 |
'2523 | Çimento | 60,571 | 43,603 | 40,278 |
'8708 | Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar | 29,107 | 20,591 | 35,648 |
'8704 | Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar | 27,715 | 16,512 | 33,826 |
'2711 | Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar | 38,617 | 28,580 | 31,386 |
'8541 | Diyodlar, transistörler vb yarı iletken tertibat; ışık yayan diyodlar; monte edilmiş piezo elektrik kristaller | 9,389 | 9,137 | 28,625 |
'7308 | Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb. | 20,513 | 18,035 | 28,342 |
'1006 | Pirinç | 60,279 | 31,557 | 26,168 |
'3004 | Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) | 18,102 | 20,717 | 26,036 |
'2402 | Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar | 24,428 | 24,069 | 21,422 |
'8517 | Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar | 18,597 | 16,118 | 19,905 |
'0207 | Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı (taze, soğutulmuş veya dondurulmuş) | 19,534 | 18,784 | 18,868 |
'0902 | Çay | 15,157 | 19,701 | 18,686 |
'0709 | Diğer sebzeler (taze/soğutulmuş) | 9,323 | 9,227 | 17,459 |
'8479 | kendine özgü bir fonksiyonu olan diğer makinalar ve mekanik cihazlar | 23,217 | 19,486 | 17,457 |
'0401 | Süt ve krema (konsantre edilmemiş, ilave şeker veya diğer tatlandırıcı madde içermeyen) | 16,933 | 14,583 | 14,733 |
'4011 | Kauçuktan yeni dış lastikler | 22,959 | 12,661 | 14,345 |
'8537 | Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları | 10,322 | 11,770 | 14,008 |
'0703 | Soğan, şalot, sarımsak, pırasa ve diğer soğanımsı sebzeler (taze/soğutulmuş) | 6,982 | 7,026 | 14,008 |
'8501 | Elektrik motorları ve jeneratörler [elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları hariç] | 10,090 | 9,043 | 13,396 |
'8544 | İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar | 13,915 | 7,582 | 12,967 |
'5212 | Diğer pamuklu mensucat: | 9,629 | 12,999 | 12,944 |
'8409 | Sadece veya esas itibariyle 84.07 veya 84.08 pozisyonlarındaki motorların aksam ve parçaları | 13,330 | 5,955 | 11,808 |
'8504 | Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler | 3,529 | 4,209 | 11,150 |
'3402 | Yıkama, temizleme müstahzarları (sabunlar hariç) | 12,837 | 12,979 | 11,142 |
'6907 | Cilasız veya sırsız seramikten döşeme veya kaplama karoları ve kaldırım taşları, mozaik küpler vb. | 6,407 | 8,528 | 11,052 |
'1902 | Makarnalar ve kuskus | 11,124 | 11,151 | 10,977 |
'6210 | Plastik, kauçuk sıvanmış, emdirilmiş elyaftan hazır giyim eşyası | 6,604 | 7,959 | 9,687 |
'2837 | Siyanürler, oksisiyanürler ve kompleks siyanürler | 14,370 | 4,232 | 9,553 |
'6305 | Eşya ambalajında kullanılan torba ve çuval | 6,347 | 10,248 | 9,282 |
'8607 | Demiryolu taşıtlarının veya tramvayların aksam ve parçaları | 13,635 | 8,564 | 8,904 |
'8413 | Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ve sıvı elevatörleri | 6,619 | 4,710 | 7,982 |
'0701 | Potatoes, fresh or chilled | 7,954 | 5,039 | 7,954 |
Kaynak:ITC Trademap
2017 yılının verilerine göre Güney Kore Moritanya’nın ithalatında en önemli yeri tutmaktadır. G.Kore’nin in Moritanya’nın ithalatındaki payı yaklaşık %18’dir. Güney Kore’yi BAE, Norveç, Belçika ve Hollanda takip etmektedir. Moritanya’nın ithalatında Türkiye %1,7’lik payı ile 15. sırada yer almaktadır.
Moritanya’nın Başlıca Ülkeler İtibariyle İthalatı (1000$)
ÜLKELER | 2015 | 2016 | 2017 |
TOPLAM | 3,703,430 | 2,282,363 | 3,528,620 |
G. Kore | 1,986 | 1,125 | 635,154 |
B.A.E. | 448,168 | 267,088 | 314,628 |
Norveç | 5,423 | 3,842 | 278,767 |
Belçika | 337,313 | 210,173 | 230,084 |
Hollanda | 113,271 | 162,032 | 216,509 |
İspanya | 129,080 | 85,329 | 178,033 |
Fransa | 197,021 | 150,070 | 173,494 |
Çin | 191,730 | 202,466 | 162,236 |
ABD | 872,109 | 315,182 | 151,432 |
Gibraltar | 0 | 0 | 109,909 |
Fas | 498,070 | 147,346 | 108,210 |
Rusya Federasyonu | 23,093 | 22,918 | 95,959 |
Japonya | 73,168 | 63,664 | 71,869 |
Vanuatu | 125,215 | 118,863 | 70,196 |
İtalya | 54,850 | 61,893 | 63,301 |
Türkiye | 93,856 | 51,531 | 61,627 |
Singapur | 28,028 | 26,668 | 55,849 |
Ukrayna | 9,359 | 15,033 | 50,251 |
Brezilya | 42,733 | 34,649 | 37,147 |
Kaynak:ITC Trademap