Dış Ticaret
Genel Görünüm:
BAE, dış ticareti fazla veren petrol ve doğalgaz zengini ülkedir.
BAE- Dış Ticareti (1.000 $)
Yıllar | İhracat | İthalat |
2013 | 379,488,768 | 294,966,918 |
2014 | 380,339,616 | 298,611,277 |
2015 | 333,362,350 | 287,024,848 |
2016 | 298,650,942 | 270,882,074 |
2017 | 313,547,597 | 273,710,850 |
2018 | 316,922,502 | 261,510,757 |
Trademap-directdata (2019 ağustos)
BAE dış ticareti (petrol hariç), başta Dubai Emirliği olmak üzere, re-export ağırlıklı bir yapıya da sahiptir. BAE (başta Dubai olmak üzere) bölgenin ticaret ve iş merkezidir. Çeşitli ülkelerden gelen mallar, BAE (serbest bölgeleri ve limanları) üzerinden yakın bölge ülkelerine aktarma yapılmaktadır. Re-eksportta en büyük pazarını Hint Yarımadası ve Körfez ülkeleri (Irak ve İran dahil) oluşturmaktadır. Dubai’deki Jebel Ali Serbest Bölgesi (ve limanı) lojistik, depolama ve ofis imkânlarıyla BAE dış ticaretinde önemli rol oynamaktadır.
BAE piyasasında yabancı rekabet çok yoğundur. Satılacak ürünün kalite ve fiyat açısından rekabet üstünlüğüne sahip olması önemlidir. Ayrıca, satış sonrası hizmet ve standartlara uygunluk gibi faktörlerin önemi de göz ardı edilmemelidir. Piyasada güven kaybetmiş bir marka veya firmanın bu piyasada bir daha tutunabilmesi çok zordur. İthalat yapacak firmanın, ülke içinde yerleşik ve “ticaret lisansı” ve ticaret odası üyelik sertifikası sahibi olması ve çalıştığı bir bankasının olması gerekmektedir.
İTHALATI:
İthalat genel olarak %5 oranında gümrük vergisine tabidir. GV, ürünün CIF bedeli üzerinden tahsil edilmekte olup, GV oranları ayrıca AB Komisyonunun web sayfasında da yayınlanmaktadır. (http://madb.europa.eu/madb/datasetPreviewFormATpubli.htm?datacat_id=AT&from=publi)
İthalatı yasak ürünler listesi Dubai Gümrük İdaresinin web adresinde duyurulmaktadır. (www.dubaicustoms.gov.ae)
BAE’de ürün standartlarından sorumlu kurum ESMA’dır (www.esma.gov.ae). Ancak, Dubai’ye yapılacak ithalatta gıda ve etiket kontrolünden sorumlu kurum Dubai Belediyesi’dir.
BAE’nin ithal ettiği başlıca ürünler (1.000 Dolar)
gtip | Ürünler (ilk 15) | 2016 | 2017 | 2018 |
7108 | Altın (işlenmemiş) | 32,173,042 | 32,995,189 | 27,672,000 |
8517 | Telefon cihazları | 9,895,102 | 30,317,361 | 20,060,001 |
8703 | Binek Otomobiller | 11,697,895 | 15,785,609 | 15,440,678 |
7113 | Mücevher (altın ve pırlanta) | 7,270,929 | 6,211,460 | 13,385,524 |
7102 | Elmaslar | 12,544,472 | 13,983,432 | 11,885,884 |
2710 | Akaryakıt (benzin, motorin, fuel-oil) | 2,349,749 | 8,381,735 | 11,587,675 |
8411 | Turbojetler | 5,248,703 | 5,736,678 | 6,231,157 |
8471 | Otomatik bilgi işlem makineleri | 2,352,419 | 6,732,160 | 6,024,226 |
8802 | Hava taşıtları (uçaklar, helikopter) | 8,501,578 | 4,837,637 | 3,560,282 |
8803 | Hava Taşıtlarının Aksam ve Parçaları | 3,859,605 | 3,602,709 | 3,381,506 |
3004 | Tıbbi İlaçlar (penisilin, insülin, antibiyotik) | 2,038,344 | 3,263,248 | 3,226,234 |
8708 | Motorlu taşıtların aksam ve parçaları | 1,957,513 | 3,138,553 | 2,733,218 |
7403 | İşlenmemiş bakır alaşımları | 1,589,713 | 1,825,925 | 2,571,792 |
2709 | Ham petrol | 414 | 33,145 | 2,498,579 |
7308 | Demir/çelikten inşaat ve aksamı | 944,565 | 1,012,434 | 1,856,699 |
Genel Toplam | 270,882,074 | 273,710,850 | 261,510,757 |
Trademap-directdata (2019 ağustos)
İthalatında önde gelen sektörler; kıymetli taşlar/mücevherat (gtip:71), makinalar (gtip:84), elektrikli/elektronik cihazlar (gtip:85), motorlu kara taşıtları ve yedek parçalarıdır (gtip:87).
BAE’nin İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler (1.000 Dolar)
Ülkeler | 2016 | 2017 | 2018 |
Çin | 22,424,487 | 48,245,536 | 38,012,298 |
Hindistan | 18,669,359 | 20,232,077 | 23,067,077 |
ABD | 20,587,014 | 23,307,859 | 20,919,508 |
Japonya | 9,659,325 | 13,982,827 | 13,807,890 |
Almanya | 12,594,494 | 11,882,139 | 10,940,575 |
İngiltere | 5,196,702 | 6,781,952 | 7,689,634 |
Vietnam | 2,642,225 | 9,754,653 | 7,666,138 |
Suudi Arabistan | 4,473,662 | 6,902,886 | 7,577,102 |
İtalya | 5,414,613 | 6,814,181 | 6,654,181 |
Fransa | 4,454,562 | 6,280,180 | 6,508,627 |
İsviçre | 3,846,405 | 5,061,282 | 5,841,803 |
G. Kore | 4,769,821 | 7,962,505 | 5,562,178 |
Iran | 968,593 | 1,855,077 | 5,035,453 |
Hong Kong | 2,779,493 | 3,498,362 | 3,473,387 |
Türkiye | 4,661,408 | 7,610,983 | 3,448,803 |
Genel Toplam | 270,882,074 | 273,710,850 | 261,510,757 |
Trademap-direct data (2019 ağustos)
BAE’nin (ithalat yaptığı) en büyük tedarikçileri; Çin, ABD ve Hindistan’dır.
İHRACATI:
İhracatında önde gelen sektörler; petrol ve petrol ürünleri (gtip:27), kıymetli taşlar/metaller (gtip:71), elektrik/elektronik ürünler (gtip:85), makinalar (gtip:84) ve motorlu kara taşıtları ve yedek parçalarıdır (gtip:87).
BAE'nin İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1.000 Dolar)
gtip | Ürünler (ilk 10) | 2016 | 2017 | 2018 |
2709 | Hampetrol | 32,999,367 | 46,118,174 | 58,417,410 |
2710 | Akaryakıt | 9,668,120 | 20,544,516 | 32,297,754 |
8517 | Telefon cihazları | 4,042,593 | 16,353,224 | 18,778,228 |
7108 | Altın (işlenmemiş) | 16,471,012 | 16,645,721 | 15,716,649 |
7113 | Mücevherat | 11,821,439 | 14,585,308 | 15,663,916 |
7102 | Elmaslar | 12,812,656 | 13,873,823 | 13,503,202 |
8703 | Otomobil | 5,224,704 | 8,397,069 | 8,662,974 |
7601 | Alüminyum (işlenmemiş) | 4,480,998 | 5,467,746 | 5,081,416 |
8471 | Otomatik Bilgi İşlem Makineleri | 925,433 | 3,402,523 | 4,271,584 |
2402 | Sigaralar, purolar | 838,116 | 4,773,095 | 4,219,759 |
Genel Toplam | 298,650,942 | 313,547,597 | 316,922,502 |
Trademap-directdata (2019 ağustos)
Petrol sektörünün (gtp:27) toplam ihracat içindeki payı %29 olup, sadece hampetrolün (gtip:2709) payı %18’dir. Hampetrol ihracatının toplam ihracat içindeki payı %18’dir.
BAE’nin İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler (1.000 Dolar)
Ülkeler (ilk 15) | 2016 | 2017 | 2018 |
Suudi Arabistan | 4,762,661 | 14,663,901 | 21,672,246 |
Hindistan | 11,255,496 | 14,531,120 | 12,851,586 |
Irak | 5,364,000 | 12,244,720 | 11,313,179 |
Umman | 5,147,875 | 7,574,333 | 10,282,687 |
İran | 8,810,493 | 15,270,369 | 10,234,278 |
İsviçre | 7,424,957 | 3,686,722 | 9,413,861 |
Kuveyt | 2,511,373 | 5,113,350 | 8,386,233 |
Hong Kong | 3,744,675 | 5,357,524 | 6,293,341 |
ABD | 3,458,834 | 7,457,991 | 6,263,075 |
Çin | 3,662,749 | 5,024,816 | 5,115,672 |
Belçika | 4,528,376 | 4,031,400 | 4,474,677 |
Bahreyn | 1,773,147 | 2,348,149 | 4,424,814 |
Turkiye | 2,802,122 | 5,736,470 | 4,269,122 |
İngiltere | 2,720,625 | 3,554,420 | 3,594,744 |
Mısır | 894,254 | 2,722,398 | 3,569,447 |
Genel Toplam | 298,650,942 | 313,547,597 | 316,922,502 |
Trademap-directdata (2019 ağustos)
(BAE’nin ihracat verilerine “trademap-mirrodata” üzerinden bakıldığında ise, ençok ihracat yaptığı ülkelerin Japonya, Hindistan, Çin, S.Arabistan ve Tayland olduğu görülmektedir.)
RE-EXPORT:
BAE (özellikle Dubai) re-export merkezidir. 2014 yılında 124 milyar dolar seviyesindeki re-export tutarı 2016 yılında 58 milyar Dolara düşmüş, ancak 2018 yılında tekrar toparlanarak 109 milyon Dolara yükselmiştir. (trademap-directdata)
2017 yılında re-export satışı yapılan ilk dört sektör; kıymetli metaller (gtp:71), elektrik/elektronik cihazlar (gtp:85), makinalar (gtp:84) ve motorlu kara taşıtları/yedek parçalarıdır (gtp:87). Başlıca pazarları ise İran, S. Arabistan, Irak ve Hindistan olmuştur.
STANDARDİZASYON:
BAE’de ürün standartları, 2001 tarih ve 28 no.lu Kanun kapsamında yürütülmektedir. (Kanun için bakınız) Standartlardan sorumlu kurum ESMA’dır (www.esma.gov.ae). BAE üyesi olduğu KİK Standardizasyon Kuruluşunun (GSO.org.sa) genel kurallarına uygun olarak faaliyetini gerçekleştirmektedir. Bu kapsamda, ESMA tarafından onbinin üzerinde ürün için (GSO’na uyumlu olarak) standart belirlenmiştir. (Bakınız: GCC Standardization Organization)
BAE aynı zamanda ISO (International Organization for Standardization), ILAC (International Laboratory Accreditation Cooperation), OIML (International Organization of Legal Metrology), SMIIC (Standards and Metrology Institute for Islamic Countries) üyesidir.
BAE’de ürün standardizasyonu konusunda dayanak teşkil eden bir diğer mevzuat Tüketicilerin Korunmasına Dair 2007 tarih ve 12 sayılı Federal Hükümet Kararıdır. (Hükümet Kararı için bakınız)
Gıda ürünleri ithalatında gümrük idaresince istenilen başlıca belgeler; ticari fatura, menşe belgesi, paketleme/çeki listesi, sağlık sertifikası, helal kesim sertifikası, ithalat izni veya ticaret lisansıdır.
Gıda ürünleri ithalatında ürünün ambalajı/paketi üzerinde; tek etiket olması, açıklama ve uyarıların mutlaka Arapça olması ve bu çerçevede “ürün adı, markası, adedi, menşei ülke, imalatçı, içindekiler, üretim tarihi ve son kullanım tarihi” bilgilerinin paket üzerinde (Arapça) belirtilmesine bilhassa dikkat edilmektedir. (Arapça beraberinde bilgilerin İngilizcesi de olabilmektedir). BAE’de ölçü birimi olarak metrik sistem kullanılmaktadır.
Gıda güvenliği bağlamında zorunlu olan “Sağlık Sertifasının” yanısıra, ayrıca tüm sığır ve kümes hayvanları ürünleri ithalatında İslami kurallara göre kesilmiş olduğuna dair menşe ülkede düzenlenmiş “helal sertifikası" istenilmektedir. (http://halal.ae/en-us)
Bitki ürünleri ithalatında ise "bitki sağlık sertifikası (phytosanitary certificate)" gümrük idaresince aranılmaktadır.
BAE Sağlık Bakanlığında kayıtlı olmayan tıbbi ilaçların ithalatı yapılamamakta ve sorumluluk imalatçı ile BAE’deki acentesine ait olmaktadır. Ürünün Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından öngörülen tüm gereklilikleri karşıladığını gösteren "Eczacılık Ürünü Sertifikası-Certificate of a Pharmaceutical Product-" gümrükte tıbbi ilaçlar ithalatında aranan belgeler arasındadır.
Tarımsal ilaçların ithalatı ise, sadece geçerli ithal iznine sahip tescilli ithalatçılar tarafından yapılabilmektedir.
Öte yandan yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde; Dubai’ye ithal edilen gıda ürünleri, gıda güvenliği açısından, öncelikle Dubai Belediyesinin (www.dm.gov.ae) kontrol ve onayından geçirilmektedir. Gıda ürünleri labaratuvar testlerine tabi tutulmakta, ayrıca BAE standartlarına uymayan ürünlerin satışı BAE’de tamamen yasaklanmakta ve ithal edilen bu ürünlerin 10 gün içerisinde imhası (yada Arap olmayan üçüncü bir ülkeye satışı) istenebilmektedir. (Detay için bakınız: Dubai Belediyesi-Gıda Güvenliği Dairesi)
Gıda ürünlerinin üretim ve son tüketim tarihlerine özellikle dikkat edilmektedir. Tespit edilen kullanım süreleri (raf ömrü) biten gıda ürünlerinin ithalatına veya piyasada satışına izin verilmemektedir. Belirli gıda ürünleri için Dubai Belediyesince tespit edilmiş tüketim süresi (raf ömrü), ambalaj ve depolama/saklama esasları için bakınız: Dubai Gıda Güvenliği-Raf Ömrü-21. sayfa
Gıda ürünleri ithalatında ürün etiketi üzerinde “ürün/marka ismi, üretim tarihi, son kullanım tarihi, menşe ülkesi, katkı maddeleri (additives), içindekiler (ingredients), besin (nutrition) değerlerinin” belirtilmiş olmasına bilhassa dikkat edilmektedir. Etiketin Arapça olması gerekmektedir. Ancak beraberinde İngilizce de olabilmektedir. Kolay okunabilir ölçekte yazılmış olması gerekmektedir.
Abu Dhabi Gıda Kontrol İdaresinin hazırladığı Gıda Etiketlemesine İlişkin kılavuz aşağıda link edilmiştir. (https://www.adfca.ae/Documents/2018/COP%20FoodLablingRequirments.pdf)