Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Kazakistan, dış ticarette liberalizasyon yönünde çeşitli adımlar atmaya 1994 yılında başlamıştır. Buna bağlı olarak tüm ithalat kotaları feshedilmiş, ithalat ve ihracat tarifeleri indirilmiştir. Kazakistan dış ticareti ülkenin beklenen Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyeliği ile birlikte daha dışa açık bir hale gelecektir. Ancak, DTÖ üyeliğinin Rusya ile birlikte 2010 yılında gerçekleşmesi beklenmekte iken, Kazakistan, Rusya ve Beyaz Rusya arasındaki Gümrük Birliği Anlaşmasına dahil olmak için DTÖ’ye üyelik müzakerelerine 2009 Haziran’ında ara vermiştir.
Tarifeler ve Diğer Vergiler
Kazakistan’ın mevcut vergi rejimi 12 Haziran 2001 tarihli Vergi Kanunu’na dayanmaktadır. Söz konusu Kanun 1 Ocak 2002’de yürürlüğe girmiş olup, kanunda değişiklikler yapılmaya devam edilmektedir. Vergi Kanunu’nda en son değişiklik 29 Ekim 2008 tarihinde yapılmış olup, 1 Ocak 2009’da yürürlüğe girmiştir.
Ülkede faaliyet gösteren yabancı yatırımcıları ilgilendiren başlıca vergi türleri şöyledir:
- Kurumlar Vergisi,
- Gelir Vergisi,
- KDV,
- Kişisel Gelir Vergisi
- Sosyal Vergi
- Gümrük Vergi, Resim ve Harçları
Kazakistan’da faaliyet gösteren işadamlarının tabi olduğu diğer bazı vergi ve harçlar da bulunmaktadır. Bunlar özel tüketim vergisi, emlak vergisi, arazi vergisi, taşımacılık vergisi gibidir.
1 Ocak 2009’da yürürlüğe giren yeni Vergi Kanunu swap ve hedging işlemleri dahil olmak üzere finansal türevlere de vergi uygulaması başlatmıştır. Bu nedenle vergi mükelleflerinin söz konusu finansal işlemlerden elde ettikleri gelirleri yıllık toplam gelirleri içine katmaları gerekmektedir. Türkiye ve Kazakistan arasındaki Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması kapsamında Türkiye için belirlenen stopaj vergisi oranı %10’dur. Kazakistan’da vergi yılı, bir takvim yılından oluşmaktadır.
Kurumlar Vergisi
Aşağıdaki kuruluşlar Kurumlar Vergisine (kar vergisi olarak da geçmektedir.) tabii olup kurumlar vergisi oranı %20’dir.
- Kazakistan’da kayıtlı tüzel kişilikler,
- Kazak kaynaklarından gelir elde eden ya da faaliyetlerini devamlı işyeri oluşturmak sureti ile yürüten Kazakistan’da yerleşik olmayan tüzel kişilikler.
KDV
KDV oranı tüm işlemlerde standart olarak %12’dir. Ancak mal ihracatında ve bazı taşımacılık hizmetlerinde KDV %0’dır
Gümrük Vergileri
Kazakistan’a ithal edilen mallara uygulanan gümrük vergileri ürünün türüne göre değişmektedir. Gümrük vergisi muafiyetleri sınırlı sayıdaki ürün grubu için söz konusudur. Söz konusu muafiyetler, yatırım mevzuatı çerçevesinde uygulanan muafiyetler ve yeraltı maden işleri ile ilgili muafiyetleri kapsamaktadır. Gümrük vergileri %0 ila %30 arasında değişmektedir. Ortalama gümrük vergisi oranı yaklaşık %7,9’dur. Gümrük vergileri ortalamasının düşük olmasının esas nedeni ülkenin başlıca ticari partneri olan Rusya’ya (Avrasya Ekonomik Topluluğu Gümrük Birliği Anlaşması nedeni ile) muafiyet uygulanması ve diğer taraftan Rusya, Beyaz Rusya, Kırgızistan ve Tacikistan gibi BDT ülkelerine tercihli oranlar uygulanmasıdır.
Gümrük vergilerine ilave olarak, gümrük işlemleri sırasında 50 Euro tutarında bir gümrükten mal çekme harcı talep edilmektedir. Söz konusu harç, gümrük beyannamesinin esas sayfası ile ilgili işlemlerinin tamamlanması için tahsil edilmekte olup, her bir ilave sayfa için 20 Euro talep edilmektedir. İhracatta bazı istisnalar haricinde (bazı hayvan deri ve postları, hurda metaller gibi) gümrük vergisi uygulaması bulunmamaktadır.
Gümrük Birliği
Rusya, Belarus ve Kazakistan arasında Gümrük Birliğine Gidilmesine ilişkin anlaşma 27.11.2009 tarihinde imzalanmıştır. Kırgızistan’ın da bu birliğe katılması beklenmektedir. Uygulamaya 1. Ocak 2010 tarihinden itibaren geçilmiştir. Bu suretle üç ülke arasında tüm gümrük oranları sıfırlanmaktadır.
Ortak Gümrük Tarife Oranları:
*İnşaat malzemeleri ortalama yüzde 5
*Gübre yüzde 5
*Plastik yüzde 20
*Yün yüzde 10
*Pamuk yüzde 5.
*Ayakkabı yüzde 15
*Tekstil de ortalama yüzde 10
