Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE
Açık deniz petrol yataklarının keşfedilmesinden itibaren, birçok yatırımcı ülkeye büyük ilgi göstermiştir. İdare ekonomik büyümeyi ve istihdamı artırmak için yabancı sermaye yatırımlarını teşvik etmektedir. Ülkeye yapılan doğrudan yabancı yatırım (DYY) girişleri bu nedenle son yıllarda sürekli olarak artış göstermektedir. Hükümetin yabancı yatırımcı çekmek istediği sektörler, tarım ticareti, balıkçılık, enerji ve madencilik, kimyasallar, petrokimyasallar, plastikler ve kompozitler, seyahat ve turizm ile finanstır. Bu sektörlerin çoğu gelişmemiş durumdadır.
UNCTAD Dünya Yatırım Raporu 2018’e göre 2016 ve 2017 yılları arasında DYY girişi 54 milyon ABD dolarından 304 milyon ABD dolarına yükselmiştir. DYY stokları da 2010 ve 2017 yılları arasında 9,4 milyar ABD dolarından 13,7 milyar ABD dolarına çıkmıştır.
Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları (milyon dolar)
| Yıllar | Miktar |
| 2013 | 583 |
| 2014 | 168 |
| 2015 | 233 |
| 2016 | 54 |
| 2017 | 304 |
| Doğrudan Yabancı Sermaye Stoğu (2017 itibarıyla) |
13.715 |
Kaynak: World Investment Report 2018
Kar, kar payı, sermaye, dış borç anapara ve faiz ödemelerinin yurtdışına transferinde kısıtlama bulunmamaktadır. Yabancılar toprak edinebilmektedir.
Özel sektörün savunma sanayi, zehirli atık depolama, alkollü içecek (bira dışında) gibi bazı sektörlerde faaliyet göstermesi sınırlandırılmış veya yasaklanmıştır.
Ülkede faaliyet gösteren yabancı firmaların iş gücünün en az %70’sini ülke içinden istihdam etmeleri zorunlu tutulmaktadır. Petrol sektöründe istisnai olarak zorunlu yerel istihdam oranı %30 olarak tespit edilmiştir. 2004’ten beri Ekvator Ginesi’nde kurulan firmalarda yerel ortak (Ekvator Gineli gerçek veya tüzel kişi) payının en az %35 olması zorunlu tutulmaktadır. Bu firmalarda en az üç Ekvator Gineli ortağın yönetim kurulunda yer alması ve yönetim kurulunun en az üçte birinin Ekvator Gineli vatandaşlardan oluşması gerekmektedir.
Yerleşik olmayan gerçek veya tüzel kişilerin, ülke içinde gerçekleştirdikleri ticari faaliyetlerden elde etikleri gelirleri %10 oranında vergiye tabi tutulmaktadır. Ekvator Ginesi’nde bir takvim yılında 3 aydan fazla veya 2 yıllık bir dönemde 6 ay faaliyet gösteren ticari varlıklar “yerleşik” olarak kabul edilmektedir. Yerleşik ticari varlıklar dünya çapındaki ticari faaliyetleri üzerinden vergiye tabi tutulmaktadır.
Yabancılar, yetkili otoritelerden izin almak kaydıyla, döviz hesabı açtırabilmektedir.
En yüksek gelir ve kurumlar vergisi oranı %35’tir.
Yabancı yatırım mevzuatının liberal tarafları bulunmasına karşın uygulamada pek çok sorunla karşılaşılabilmektedir. Bürokratik işlemler çok fazla, zaman alıcı ve istismara açık niteliktedir. Vergi sistemi şeffaf değildir. Vergilendirme ve eşit muamele uygulamaları keyfidir. İdare vergi kanunlarında ani değişikliklere giderek yabancı yatırımcılardan ve firmalardan daha fazla gelir elde etme teşebbüsünde bulunabilmektedir.
Ekvator Ginesi Afrika’da en çok yabancı sermaye çeken ülkelerden biridir. Dış yatırımlar büyük ölçüde petrol ve doğalgaz sektörüne yapılmaktadır. Yabancı yatırım çeken diğer sektörler ise ormancılık ve balıkçılıktır. Ana yatırımcı ülke ABD’dir. Bu ülkeyi Çin ve Fransa izlemektedir.
Exxon Mobil, Amerada Hess, Chevron Texaco, Vanco (ABD), Atlas Petroleum Company (ABD), Roc Oil (Avustralya), Petronas (Malezya), Sasol Petroleum (Güney Afrika), Glencore (İsviçre), Marathon Oil, Noble Energy (ABD), Tullow Oil (İngiltere) Petrobras (Brezilya), Oil and Natural Gas Corporation (Hindistan), Nijerian National Petroleum Corporation and China National Offshore Oil Company Ekvator Ginesi’nde yatırımları bulunan firmalardır.
Bir GePetrol ve Total ortaklığı olan Getotal ülke içerisinde petrol ürünleri dağıtımından sorumlu tekeldir.
Ekvator Ginesi’nde enerji sektörü dışında, özellikle de hizmetler sektöründe yabancı sermaye yatırımları bulunmaktadır. France Telecom’un, ülkede sabit ve kablosuz telefon hizmetinde tekel konumunda olan GETESA’nın %40’lık hissesinin sahibi olarak telekom sektöründe büyük bir ağırlığı bulunmaktadır. Yine France Telecom’un şirketlerinden “Orange” mobil telefon hizmeti vermektedir. Fransız “Accor”a ait Sofitel’in Malabo’da önemli bir oteli bulunmaktadır. Hollanda’nın “Pils”i Luba limanını işletmektedir. Limanın geliştirilmesi projesinde İngiliz “Incat” yer almıştır. İspanya’nın “Cepesca”sı Mbini’de bir balık işleme tesisi kurmuştur. Çin, Fas ve Lübnan’dan firmalar da konut projelerinde faaliyet göstermektedir.
