Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
Kamerun’un dış ticaret politikası temel olarak 1994’te yürürlüğe giren Orta Afrika Ekonomik ve Para Birliği (CEMAC) ortak dış tarifesine dayanmaktadır. CEMAC ortak dış tarifesi, genel olarak diğer Sahra-altı Afrikası ülkelerine oranla daha yüksektir. Gıda güvenliği konusunda politika oluşturan az sayıdaki Afrika ülkelerinden biri olan Kamerun, tarım sektörüne yüksek tarifelerle koruma sağlamaktadır.
Hükümet 2008 yılında görülen gıda ve petrol krizinde pirinç ve buğday unu gibi gıda maddelerinde gümrük oranlarını indirirken akaryakıta da gümrük vergisi uygulanmasını yasaklamıştır. Ayrıca, ithalatta gümrük vergileri düşürülen veya kaldırılan ürünlerin ihraç edilmesi yasaklanmıştır. Kamerun, petrol ihraç eden bir ülke olması dolayısıyla, petrol üretimini artırmaya yönelik techizat ve makinelerin ithalatında da gümrük vergilerini indirmekte, bazı durumlarda da kaldırmaktadır.
AB; Afrika, Karayip ve Pasifik’te yer alan bölgesel oluşumlarla Ekonomik Ortaklık Anlaşması yapmak istemektedir. Bu çerçevede Kamerun’un da dahil olduğu Orta Afrika (CEMAC ülkeleri) ile ekonomik ortaklık anlaşması görüşmeleri devam etmektedir. AB; anlaşma yürürlüğe girer girmez Orta Afrika’ya bazı kısıtlar dışında AB pazarlarına gümrüksüz ve kotasız giriş imkanı tanımakta; buna karşın, Orta Afrika’dan 15 yıllık bir geçiş sürecinde pazarının %80’ini açmasını talep etmektedir. Orta Afrika ülkeleri ise AB’den geçiş sürecinin 20 yıla yayılmasını istemekte, pazarlarının da en çok %60’nı açmayı teklif etmektedir.
AB ile Orta Afrika görüşmelerinde, sadece Kamerun 15 Ocak 2009 tarihinde AB ile geçici bir anlaşma imzalamıştır. Kamerun’un Ocak 2010’da yürürlüğe koyması beklenen geçici anlaşmanın uygulanması, ekonomik ortaklık anlaşması müzakerelerinin bölgesel bazda başarısızlığa uğraması gerekçe gösterilerek ertelenmiştir.
Tarifeler ve Diğer Vergiler
Kamerun bir CEMAC üyesidir. Dolayısıyla ithalatında CEMAC’ın uyguladığı ortak gümrük vergisi oranlarını uygulamaktadır. Ortak dış tarife oranları 4 farklı kategoride gösterilmiştir. İlaç ve gübre gibi temel ihtiyaç maddelerine %5; makine, traktör, buğday vb. ürünlerin yer aldığı ikinci kategorideki ürünlere %10; malt, işlenmiş kauçuk gibi aramallara %20; gıda maddeleri, kozmetik ürünleri, içkiler, elektrikli ev aletleri gibi tüketim mallarına ise %30 gümrük vergisi uygulanmaktadır. CEMAC içi ticaret ise Ocak 1998’den beri gümrük vergisinden muaf olup, sadece KDV’ye tabidir. KDV oranı %17,25 olmasına karşın, KDV üzerinden %10’luk bir de ek vergi kesildiğinden, uygulamada %19,25’i bulmaktadır. İhraç edilen mallara KDV oranı sıfır olarak uygulanmaktadır. Belirli bazı zorunlu mallar KDV’den muaf tutulmaktadır.
CEMAC’ın uyguladığı ortak gümrük tarifelerine Orta Afrika Ülkeleri Ekonomik ve Para Topluluğu Gümrükler Ağı’nın web sitesinin (www.sydonia.cemac.int) “Le Tarif Douanier CEMAC” linkinden 8’li ürün bazında ulaşılabilmektedir.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Kamerun’da standartlardan Sanayi, Maden ve Teknolojik Gelişme Bakanlığı bünyesindeki Kalite Standartları İdaresi (Division de la Normalisation et de la Qualité) sorumludur.
Çoğu ithalatın ülkeye girişi özel standartlara uygunluk aranmaksızın kabul edilmektedir. Belirli bazı ürünlerin ithalatında ise standartlara uygunluk zorunludur. Standartlara uygunluğu zorunlu olan ürünler ekmeklik buğday unu, jüt çuval bezleri, sıvılaştırılmış gazların depolanmasında, taşınmasında ve dağıtımında kullanılan taşınabilir çelik tanklar, alüminyum alaşımlı saclar, çelik kaplama saclar, katkılı yoğurtlar ve fermantasyon sonrası ısıl işlem görmüş ürünler, kısmen suyu alınmış sütler, süt ve krema tozu, şekerlendirilerek yoğunlaştırılmış sütler, yoğurt ve şekerlendirilmiş yoğurtlar, irmik makarnası ve çimentodur.
Eczacılık ürünlerinin etiketlerinde son kullanım tarihi yer almalı ve kullanım talimatı ile diğer belirtiler İngilizce ve Fransızca olarak bulunmalıdır. Gıda ürünlerinin etiketlerinde raf ömrü, perakende olarak satılan tütün ürünlerinin üzerinde “Kamu Sağlığı Bakanlığı’nın uyarısı: sigara sağlığınız için zararlı olabilir” mesajı veya Sağlık Bakanlığı’nın kabul edeceği benzer bir mesaj taşıyan ibare Fransızca veya İngilizce olarak yer almak zorundadır.
Kamerun’a belirli bazı ürünlerin ithalatı yasaklanmış veya kısıtlanmıştır. Bu yasak veya kısıtlamalarda büyük çoğunlukla hayvan, bitki ve insan sağlığı dikkate alınmıştır.
Kamerun, ithalatta sevk öncesi gözetimi zorunlu tutmaktadır. Sevk öncesi kontrol, FOB bedeli 2 milyon CFA Frangı ve üzerindeki ithalatta uygulanmaktadır. Bu bedelin altındaki ithalat ile belirli ürünlerin ithalatında sevk öncesi kontrol aranmamaktadır.
