Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
Ukrayna, 16 Mayıs 2008 tarihinde Dünya Ticaret Örgütü’ne üye olmuştur.
Rusya ile yaşanan siyasi kriz sonrası iki ülke arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması askıya alınmıştır.
AB ile Ukrayna arasında Serbest Ticaret Anlaşması 1 Ocak 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Tarifeler ve Diğer Vergiler
4 Aralık 2010 tarihinde yürürlüğe giren yeni vergi mevzuatı birçok alanda değişiklikler getirmektedir. 2014 yılında kadar kademeli olarak, kurumlar vergisi % 25’ten % 16’ya, KDV’nin % 20’den %17’ye düşürülecektir. Önceki mevzuata göre yürürlükteki vergilerin iki katı vergi ödemek durumunda olan yabancı uyruklu kişiler bundan böyle Ukrayna vatandaşlarıyla aynı vergi oranlarına tabi oalcaklardır.
Yeni vergi yasası birçok alanda olumlu değişiklikler getirse de bazı olumsuz uygumlalar halen devam etmektedir. Örneğin; ürün, iş, hizmet ve ticari marka tanıtım masrafları ile yeni iş kurulumu ve yatırım sırasında yapılan bir çok harcama (inşaat, ekipman alımı vs.) sırasında ödenen KDV’ler vergiden düşülememekte; Ukraynalı olmayan firmalara ödenen, şerefiye, danışmanlık, reklam, pazarlama ve mühendislik ücretleri ise sınırlı bir şekilde vergiden düşülebilmektedir.
İthalat işlemleri sırasında alınan vergiler: gümrük değeri üzerinden veya ölçü birimi (kg, adet, çift vb.) üzerinden alınan Gümrük Vergisi, Özel Tüketim Vergisi (sadece özel tüketim vergisine tabi olan mallar için), gümrük değeri üzerinden alınan Katma Değer Vergisi ve gümrük işlemleri için alınan ücretlerdir.
Sigara ve diğer tütün mamulleri, kahve, alkollü içkiler, çikolata, havyar ve otomobil ile ithal edilen araba lastiği, petrol ürünleri, video ve kameralar, müzik setleri, televizyon, av tüfekleri, mücevherat, kürk ve deri giyim eşyası gibi mallardan değişen oranlarda Tüketim Vergisi alınmaktadır.
Tüketim vergisi alkol ve alkollü içecekler, tütün mamulleri, otomobiller ve petrol mamülleri ithalatında uygulanmaktadır. Ukrayna gümrük tarife cetveli yaklaşık 11.000 kalemden oluşmaktadır. Gümrük vergilerinin büyük kısmı ad valorem (değer üzerinden) olarak uygulanmakta, bununla birlikte 1.655 tarife pozisyonu için özel ve birleşik tarifeler uygulanmaktadır. Bu özel tarifelerin yaklaşık olarak üçte biri Ukrayna’da üretilmekte olan tarımsal ürünlerin ithalatında uygulanmaktadır. Hububat, kümes hayvanları, şeker ve bir kısım sebzeler bu şekilde korunmakta olan ürünlerden bazılarıdır.
Malın Gümrüklenmiş Değeri = Malın değeri + Tüketim Vergisine Tabi ise Tüketim Vergisi + Gümrük Vergisi + Bu Toplam üzerinden %20 KDV.
Ukrayna Bakanlar Kurulu’nun, Ukrayna vatandaşları ve yabancılar tarafından Ukrayna’ya getirilen eşyayla ilgili olarak aldığı karara göre, gerçek kişiler tarafından refakatlı bagajda (sözlü şekilde beyan edilirse) ve refakatsız bagajda ve vatandaş adreslerine uluslararası posta gönderileri ile gönderilen gümrük değeri 200 Avro'yu ve ağırlığı 50 kg'ı geçmeyen malların, Ukrayna gümrük sahasına getirilmesi vergiye tabi bulunmamaktadır.
Tarımsal ve hayvansal menşeli bazı gıda mamüllerinin toplam 50 $’ı aşmamak şartıyla yolcu beraberinde eşya olarak gümrüksüz ithaline izin verilir.
Gümrük giriş kapılarında, değeri 100 $’ı aşmayan mal ve diğer eşyalarla ilgili gümrük işlemlerinin yapılması için ücret alınmaz: Değeri 100 ila 1 000 $ arasında olan mal ve diğer eşyalarla ilgili gümrük işlemleri için 5 $ karşılığı ücret alınır. Malın gümrük değerinin 1 000 $’ı aşması halinde, toplam 1 000 $’ı aşmamak üzere gümrük değerinin %0,2’si nispetinde ücret alınır.
Ukrayna’dan transit olarak geçen gümrük vergisi ve resimleri toplamı 50 000 $’ı aşan mallar, Ukrayna’yı terkedeceği gümrük kapısına kadar Ukrayna güvenlik birimlerinin refakatinde gönderilir. Bu refakat işlemi için yaklaşık 2 000 $ masraf ve harcırah talep edilmektedir.
Ukrayna’dan transit olarak geçen yük taşıtlarının giriş gümrük müdürlüklerine, taşıdıkları malların her çeşidi için ayrı beyanname vermeleri gerekir. Aksi takdirde haklarında eksik beyan veya kaçakçılık suçlaması ile hukuki soruşturma başlatılır.
Tarife Dışı Engeller
Ukrayna dışında üretilen bir mamülün Ukrayna’ya ithalinde her sevkiyat için ithalatçı firma tarafından standart sertifikası alınabileceği gibi, gümrük makamlarına ibraz edilmek üzere üretici firma tarafından 1 veya 3 yıl süre ile geçerli sertifika da alınabilmektedir. Bu sertifikalardan bir yıl geçerli olanı, üretim koşulları ve bu koşullarla üretilen mamülün GOST Ukrayna standardlarına uygunluğu incelenerek verilir. Üç yıl için geçerli olan sertifika ise kalite sistemi ve denetimi incelenerek verilir. Bu incelemeler, ilgili üretici firmanın Ukrayna Devlet Düzenleme ve Tüketici Politikaları Komitesine veya bu Komiteye bağlı birimlere yapacakları başvuru üzerine ilgili ülkeye uzman gönderilerek yapılır.
Başvuru yapılırken, başvuru formunun İngilizce ve Rusça doldurulduktan sonra başvuru formu ile birlikte üretici firma tarafından üretilen mamüllerle ilgili genel bilgileri içeren (firmanın adı ve adresi, çalışan işçi sayısı, üretim metodu, üretilen mamülün cinsi ve markası, üretilen mamülün çeşitleri, mamülün içerdiği maddeler, kalite değerlendirme bölümünde kaç kişi çalıştığı, varsa kalite belgesi, eğer kalite belgesi alınmamış ise hangi kalite standardına göre kalite denetiminin yapıldığı gibi ürün hakkındaki genel tanıtıcı bilgiler) beyan ve dökümanların eklenmesi ve bir üst yazıyla birlikte belirtilen adrese faks ile gönderilmesi gerekmektedir.
İhraç ürünlerinin Ukrayna’ya yapılan ithalatında bir yıl geçerli uygunluk belgesi alınması için müracaat edilecek laboratuvar adresi aşağıda belirtilmektedir.
Başvuruyu müteakiben sözkonusu laboratuvarca yapılacak ön inceleme sonucu firmaya bildirilmekte, söz konusu laboratuvar ile yapılacak sözleşme sonrasında Türkiye’de yerinde inceleme yapmak üzere ekspertiz gönderilmektedir.
Uzmanların yol, konaklama ve iaşe giderleri başvuru sahibi firmaya ait ekspertiz ücreti, inceleme yapılacak üretim yerinde çalışan işçi sayısına göre belirlenmektedir.
Fabrikada ürün konusunda yapılacak inceleme için anılan kuruluşa ödenecek ücret, malın cinsine, çeşidine ve yatırımın büyüklüğüne göre 3.000-10.000 ABD Doları arasında değişmektedir.
Ukrayna’da standartların geliştirilmesi ve karşılıklı olarak tanınması konusundaki çalışmalar son yıllarda hız kazanmış bulunmakla birlikte, standartlar alanındaki belirsizlik ve uygulamalar ticarette bir takım sorunlara yol açabilmektedir. Mevcut uygulamada, Ukrayna makamları şayet bir standarda uyum Ukrayna’nın imzalamış olduğu uluslararası bir anlaşma ile zorunlu kılınmamış ise, yabancı uygunluk sertifikalarını kabul etmemektedirler. Ukrayna standardizasyon kuruluşu olan Derzh SpozhyvStandart 106 akredite ürün sertifikalandırma organına sahip bulunmaktadır. Diğer taraftan Ukrayna’da kar amaçlı çalışan pek çok sertifika kuruluşu bulunmaktadır. Pek çok ürün için yerel ve bölgesel yetkililer ile belediyelerin farklı belgeler talep etmesi sistemi karmaşık hale getirebilmektedir.
UKRMETRTESTSTANDARD
UKRAINIAN STATE RESEARCH AND PRODUCTION CENTER OF STANDARDIZATION, METROLOGY, CERTIFICATION AND PROTECTION OF CONSUMERS' RIGHTS
4, Metrologicheskaya Str., 03143, Kiev, Ukraine
Tel. +38 044 526-52-29
Fax: +38 044 526-42-60
e-mail: ukrcsm@ukrcsm.kiev.ua
URL: http://www.ukrcsm.kiev.ua
DERZHSPOZHIVSTANDARD
STATE COMMITTEE OF UKRAINE FOR TECHNICAL REGULATION AND CONSUMER POLICY
174 Gorkiy Str., Kiev-150, 03680 Ukraine
Tel. +38 044 226-29-71
+38 044 528-92-05
Fax: +38 044 528-56-00
e-mail: dssu@dssu.gov.ua
URL: http://www.dssu.gov.ua
