Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Doğrudan Yabancı Yatırımlar
İzlanda, Dünya Bankası Kolay İş Yapma 2015 sıralamasına göre 12. sırada yer almaktadır.
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Doğrudan yabancı yatırımlar, İzlanda hükümetinin son yıllarda çok önem verdiği politikalardan biridir. 2008 yılında yaşanan derin finansal krizle beraber yabancı sermaye yatırımlarında da büyük gerilemeler görülmüş, tekrar yabancı yatırımcıların güvenini kazanabilmek için radikal finansal düzenlemeler yapılmıştır.
İzlanda, 10’u ikili olmak üzere (Şili, Mısır, Hindistan, Çin, Letonya, Litvanya, Lübnan, Meksika, Vietnam ve Uganda) toplam 12 yatırım anlaşması imzalamıştır. Diğer iki ülke de EFTA çerçevesinde Güney Kore ve serbest ticaret anlaşması kapsamındaki Singapur’dur. Yatırım fısatlarının artması ile İzlanda, Avrupa Ekonomik Alanına yakın ülkelerle yatırım anlaşmaları için görüşmelere hız vermiştir. Bu ülkeler arasında Türkiye ve Ukrayna yer almaktadır.
İzlanda hükümeti hemen her sektörde yabancı yatırımlara sıcak bakmakla birlikte, bu yatırımların çevreye saygılı projeler olmasına özellikle önem vermektedir. İzlanda’daki yabancı yatırımlar, uygun fiyatlı ve emniyetli yeşil enerji kaynakları nedeniyle daha çok metal, bio-teknoloji, jeo-termal enerji, bilişim ve iletişim gibi enerji yoğun sanayide ve toptan satış ile sağlık teknolojilerinde ağırlık kazanmıştır. Franchising bayilik sistemi ülkede, özellikle perakende sektöründe artış göstermektedir. Ülkenin gıda ve içecek ihracatının büyük kısmını oluşturan paketlenmiş ve işlenmiş gıdalar, alkollü içecekler ve organik gıdalar da cazip yatırım alanlarıdır.
Belçika, Lüksemburg ve Hollanda İzlanda’ya en fazla yatırım yapan ülkeler olup, ülkenin ihracatında ilk sırada yer alan alüminyumu üreten üç büyük döküm fabrikasından ikisi ABD sermayelidir (daha fazla bilgi için: İzlanda Yatırım Ajansı, Invest in Iceland Agency: www.invest.is)
İzlanda’yı yabancı yatırımcılara cazip kılan unsurları şöyle sıralayabiliriz:
- Bürokratik işlemlerin azlığı ve bu konudaki çalışmaların devam etmesi,
- Yeni yatırımların teşviki için yeni yasal düzenlemelerin yapılması,
- Devlet kurumları ile kolaylıkla ve direkt olarak temasa geçilebilmesi,
- Daha esnek kalkınma stratejileri ve teşvik programları olan yerel otoritelerle işbirliği olanakları sağlanması,
- %20 gibi Avrupa’nın en düşük kurum vergisinin alınması,
- Düşük elektrik ücreti ve doğal endüstriyel enerji olanağının bulunması,
- Hidro-elektrik ve jeotermal güçle elde edilen yenilenebilir enerji kaynaklarının mevcudiyeti,
- Ülkenin birçok yerinde bulunan doğal limanlar,
- Yüksek kalitede işgücü ve işlevsel işçi sendikalarının mevcudiyeti.
İzlanda’da Doğrudan Yabancı Yatırımlar-DYY (milyon dolar) |
|||||
İzlanda’ya Yapılan DYY |
İzlanda’dan Yapılan DDY |
||||
Toplam |
11.786 |
% Pay |
Toplam |
13.831 |
% Pay |
Luksemburg |
7.814 |
66 |
Hollanda |
3.701 |
27 |
Hollanda |
2.380 |
20 |
İsviçre |
2.299 |
17 |
Bermuda |
2.315 |
20 |
İngiltere |
1.839 |
13 |
İsviçre |
599 |
5 |
ABD |
1.672 |
12 |
Danimarka |
389 |
3 |
Luksemburg |
1.305 |
9 |
Kaynak: IMF, http://cdis.imf.org/ |
İzlanda’daki Serbest Bölgeler (Özel Ekonomik Bölgeler)
Avrupa Ekonomik Alanı Anlaşması uyarınca, İzlanda’da serbest liman ya da serbest bölge oluşturulması yasaklanmıştır.
Ülkedeki İhaleler
Landsvirkjun ve Reykjavík Energy gibi kamuya ait kurumların belli fiyat limitini aşan alımlarında ihale zorunludur. Fiyat limiti satın alma niteliğine göre değişmektedir. İhalelere Avrupa TED veritabanından ulaşılabilir (www.ted.europa.eu).