Pazarda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler
Kosta Rikalı işadamları yabancı muhatapları ile iş yaparken yüzyüze görüşmeye ve kişisel ilişkilere de önem vermektedir. Randevunun en az 1-2 hafta önceden alınması ve görüşmeden birkaç gün önce teyit edilmesi gerekmektedir. Kosta Rikalılar görüşmelere biraz geç gelebilmektedir. Ancak görüşme Kosta Rikalı muhatabın ofisinde yapılacaksa zamanında gitmek önemlidir.
Görüşmenin başında el sıkışmak ve kartvizit alıp vermek yaygındır. Kartvizitin ve tanıtım materyallerinin İspanyolca ve İngilizce dilinde hazırlanması önemlidir. Ülkenin resmi dili İspanyolca olup; iş çevrelerinde, kentlerde, turistik bölgelerde ve gençler arasında İngilizce de yaygın olarak kullanılmaktadır. Bribrí, Maleku, Ngäbe (Guaymí), Cabecar ve Mekatelyu ise ülkede konuşulan yerel dillerdir.
Kosta Rikalı işadamları ünvanlarıyla hitap edilmekten hoşlanmaktadır. “Doktor” gibi akademik bir ünvana sahip olmayan kişilere ise erkek ise “Señor” (sonra soyadını söyleyerek), bekar bir bayan ise “Señorita”, evli bir bayan ise “Señora” şeklinde hitap edilmelidir. Bayanların iş yaşamında oldukça aktif olduğu göze çarpmaktadır.
İş görüşmelerinin yavaş ilerlediği, görüşmelerde fikirlerin açıkça dile getirildiği görülmektedir. Sabırsızlık gösterildiğinde bu bir zayıflık olarak algılanmakta ve kişinin güvenilirliğini zedeleyici olabilmektedir.
Kosta Rikalılar’ın diğer Latin Amerika ülkeleri ile kıyaslandığında daha resmi ve ciddi bir yaklaşım içinde olması sebebiyle görüşmelere koyu renkli takım elbise ile katılım sağlanması ve ceketin görüşme boyunca çıkarılmaması tavsiye edilmektedir.
Demokratik ve eşitlikçi bir iş yapma kültürüne sahip olan Kosta Rika’da zenginlik ve akrabalık ilişkileri de çok önemlidir. İş etiği ve amaca ulaşma önemli olmakla birlikte, işlerin risksiz ve yavaş yapılması tercih edilmektedir. Ödemelerde ve karar alma mekanizmasında bu nedenle gecikmeler olabilmektedir.
Pasaport ve Vize İşlemleri
Diplomatik, Hizmet, Hususi ve Umuma Mahsus Pasaport hamilleri Kosta Rika’ya yapacakları seyahatlerde vizeden muaftır. Ancak bu bilgilerin seyahat öncesinde Kosta Rika temsilciliklerine teyit ettirilmesi önerilmektedir. www.mfa.gov.tr
Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri
Kosta Rika’da çalışma saatleri 08.00-12.00 ve 13.00-17.00 saatleri arasındadır. Kamu kurumları 08.00-16.00 saatleri arasında kesintisiz çalışmaktadır. Kamu bankalarının çoğunda mesai saatleri 09.00-15.00 iken, özel bankalar 18.00’e kadar açıktır. Bu ülkeye gerçekleştirilecek iş ziyaretlerinin resmi tatil günlerinin hemen öncesine veya sonrasına denk gelmeyecek şekilde ayarlanması tavsiye edilmektedir. Ayrıca çoğunlukla Aralık ayının ortasından Ocak ayının sonuna kadarki dönemde ve Temmuz ayında (özellikle ilk iki hafta) okul tatillerine paralel olarak Kosta Rikalı aileler de izin kullanmaktadır.
Telefon Kodları
Kosta Rika’nın uluslararası telefon kodu 506’dır. Türkiye’den Kosta Rika’ya yapılacak aramalarda 00 + 506 + alan kodu + telefon numarası tuşlanmalıdır.
Yerel Saat
Kosta Rika ile Türkiye arasındaki saat farkı -8 saat olup, örneğin Türkiye'de saat akşam 20.00 iken Kosta Rika’da saat sabah 12.00’dir. Saat farkları ile bilginin www.worldtimezone.com adresinden edinilmesi mümkündür.
Para Kullanımı
Kosta Rika’nın resmi para birimi Kosta Rika Kolonu’dur (CRC = 100 céntimos).
Ölçü Birimi
Kosta Rika’da metrik sistem ölçüleri kullanılmaktadır.
İklim
Tropik ve subtropik iklimin hakim olduğu Kosta Rika’da Aralık-Nisan ayları arası yağışsız dönem, Mayıs-Kasım arası ise yağışlı dönemdir.
Ulaşım
KLM, United Airlines, Continental Havayolları ve Delta Havayolları'nın İstanbul'dan San José'ye uçuşları bulunmaktadır. ABD, Orta Amerika ve Güney Amerika ülkelerinden Kosta Rika’ya günlük seferleri olan havayolları da mevcuttur. Iberia Havayolları Madrid’den San Jose’ye direkt uçuş gerçekleştirirken; Continental Havayollarının New York’tan, Delta Havayolları’nın Atlanta’dan, Amerikan Havayolları’nın ise Houston ve Miami’den seferleri mevcuttur. TACA Havayolları’nın ise San Jose’den pek çok Latin Amerika ülkesine seferleri bulunmaktadır.
Kosta Rika genel olarak güvenli bir ülke olsa da, havaalanından yalnızca güvenilir taksilere binilmesi (turuncu renkli) önerilmektedir. Şehir merkezine taksi ile ulaşım yaklaşık 20 Dolar tutmakta ve yaklaşık 20 dk sürmektedir. Kosta Rika'da toplu taşıma sistemi de son derece gelişmiştir. San José, toplu taşıma ağının merkezidir. Şehirdeki otobüsler kısa aralıklarla hareket etmekte ancak sık gidilmeyen kasabalara giden otobüslerin çoğu günde bir sefer yapmaktadır. Sansa ve Nature Air, Kosta Rika'da iç hat uçuşları yapan iki hava yolu firmasıdır.
Elektrik Voltajı
Kosta Rika’da elektrik voltajı 110 volt ve 60 Hz olup; ABD’deki gibi çift girişli ve yassı uçlu prizler kullanılmaktadır.
