Pazarda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler
Bosna Hersek uzun yıllar Türk kültürünün etkisi altında yaşamış olup, kültürel olarak pek çok benzer yönlerimiz vardır. Öne çıkan bazı farklılıklar arasında Bosna Herseklilerin daha az sebze ve bakliyat tüketmeleri, daha çok et ve et ürünlerini tüketiyor olmaları söylenebilir. Firmalarımızın bu farklılıkları dikkate almaları, birbirlerini fiyat kırarak baltalamamaları, pazarı bozmamaya çalışarak kaliteli ürünlerle pazardan pay almaya çalışmaları doğru olacaktır.
Para Kullanımı
Resmi para birimi Konvertibil Mark (KM, BAM). 1 KM = 100 fening olarak değer bulmaktadır. Demir paralar: 5, 10, 20 ve 50 fening ile 1 ve 2 KM şeklindedir.
Kağıt paralar ise 1, 5, 10, 20, 50, 100 ve 200 KM olarak tedavülde bulunmaktadır.
KM döviz kuru EURO’ya endekslenmiş olup, 1,96 KM = 1 Euro’ya sabitlenmiştir.
Döviz değişimi bankalar, postaneler ve döviz büfelerinden yapılabilmektedir.
Pasaport ve Vize İşlemleri
Bosna-Hersek Türkiye'ye vize uygulamamaktadır.
Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri
Bosna Hersek'te resmi tatiller:
1 - 2 Ocak Yeni Yıl tatili, 1 Mart Bağımsızlık Günü, 1 - 2 Mayıs Uluslararası Mayıs Tatili ve 25 Kasım Ulusal Tatildir.
Bu tatiller süresince bazı kurumlar çalışmaya devam etmektedir. Ancak dini bayramlarda çalışılmamaktadır.
Çalışma saatleri işyerlerine göre değişmekle birlikte resmi daireler ve firmaların çalışma saatleri için genel uygulama 08:00-16:00 saatleri arasıdır.
Bankalar
- Haftaiçi 08:30 – 19 veya 20:00
- Cumartesi 09:00 – 13:00
Postane
- Her gün 07:00 – 16:00 (20:00 Merkez Ofis)
Bakkallar
- Her gün 08:00 – 22:00
Pazarlar
- Pazartesi-Cumartesi 07:00 – 17:00
- Pazar 07:00 – 16:00
Alışveriş Merkezleri
- Pazartesi-Cumartesi 08:30 – 23:00
- Pazar 08:30 – 22:00
Kullanılan Lisan
Ülkede Boşnakça konuşulmaktadır. Boşnakça bilmiyorsanız Bosna Hersek’te iş görüşmesi yapmak için Türkçe ve Boşnakça bilen bir tercümana ihtiyaç duyabilirsiniz.
Zaman Dilimi
Bosna Hersek yaz saatinde Türkiye’den bir saat, kış saatinde iki saat geridedir. Yaz saati uygulaması Mart ayının son Pazar günü, kış saati uygulaması ise Ekim ayının son Pazar günü yürürlüğe girmektedir.
Ulaşım
Türkiye ile Bosna Hersek arasındaki karayolu taşımaları, 14.01.2002 tarihinde Ankara’da imzalanan İkili Karayolu Taşımacılığı Anlaşması ve bu Anlaşma uyarınca düzenlenen protokoller çerçevesinde yürütülmektedir.
Türkiye-Bosna Hersek Hava Ulaştırma Anlaşması 28 Nisan 1995 tarihinde imzalanmıştır. Türkiye ve Bosna Hersek arasında Türk Hava Yolları'nın ve Pegasus'un tarifeli seferleri bulunmaktadır.
Ayrıca her iki ülke arasında düzenli otobüs seferleri bulunmaktadır. Saraybosna’dan ülkenin pek çok yerleşim merkezine otobüs seferi bulunmaktadır. Kamu firması olan Centrotrans (www.centrotrans.com) en büyük otobüs firmasıdır.
İletişim
Bosna Hersek’in ülke telefon kodu: + 387, Saraybosna’nın alan kodu (0)33’dür.
Yararlı Adresler
T.C. Saraybosna Büyükelçiliği
Turkish Embassy
Vilsonovo Setaliste bb
71000 Sarajevo
Tel: +387 33 568 750 / 751 / 752
Faks: +387 33 267 261 / 568 777
T.C. Saraybosna Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği
Turkish Embassy Office of the Commercial Councellor
Vilsonovo Setaliste bb
71000 Sarajevo
Tel: +387 33 665 988
Faks: +387 33 208 562
saraybosna@ekonomi.gov.tr
Bosna Hersek Büyükelçiliği
Turan Emeksiz Sok. Park Blokları
B Blok No. 3/9-10
GOP/ANKARA
Tel: 312-427 36 02/03
Faks: 312-427 36 04
bh_emb@kablonet.com.tr
Bosna Hersek İstanbul Başkonsolosluğu
Dikilitaş Mah. Yeni Gelin Sok. No. 24/3
Beşiktaş/İSTANBUL
Tel: 212-236 69 34
Faks: 212-236 28 31
gco-tr-ist@ttnet.net.tr
Bosna Hersek İzmir Fahri Konsolosluğu
Mustafa Kemal Atatürk Blv. No.65
Atatürk Organize Sanayi Bölgesi
35620 Çiğli/İZMİR
Tel: 232-328 18 90
Faks: 232-328 18 89
izmirconsulbh@terbay.com.tr
Bosna-Hersek Ticaret Bakanlığı
Ministry of Trade
www.fmt.gov.ba
Bosna-Hersek Fiziki Planlama Bakanlığı
Ministry of Physical Planning
www.fmpu.gov.ba
Bosna-Hersek Tarım, Su Yönetimi ve Orman Bakanlığı
Ministry of Agriculture, Water-Management and Forestry
info@fmpvs.gov.ba
www.fmpvs.gov.ba
Bosna-Hersek İçişleri Bakanlığı
Ministry of Interior
www.fmup.gov.ba
Bosna-Hersek Adalet Bakanlığı
Ministry of Justice
www.fmp.gov.ba
Bosna-Hersek Maliye Bakanlığı
Ministry of Finance
www.fmf.gov.ba
info@fmf.gov.ba
Bosna-Hersek Enerji, Maden ve Sanayi Bakanlığı
Ministry of Energy, Mining and Industry
www.fmeri.gov.ba
fmeri-sa@bih.net.ba
Bosna-Hersek Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı
Ministry of Transport and Communication
www.fmpik.gov.ba
fmpiksa@bih.net.ba
Bosna-Hersek Sağlık Bakanlığı
Ministry of Health
kab.moh@bih.net.ba
Bosna-Hersek Eğitim ve Bilim Bakanlığı
Ministry of Education and Science
www.fmon.gov.ba
Bosna-Hersek Kalkınma, Girişimcilik ve El Sanatları Bakanlığı
Ministry of Development, Entrepreneurship and Crafts
www.fmrpo.gov.ba
fmrpo@fmrpo.gov.ba
Bosna-Hersek Çevre ve Turizm Bakanlığı
Ministry of Environment and Tourism
Tel: +387 33 726 700
Faks: +387 33 726 747
Federal İstatistik Bürosu
Federal Bureau for Statistics
www.fedstat@fzs.ba
Özelleştirme Ajansı
Agency for Privatisation
www.apfbih@bih.net.ba
Yabancı Yatırımı Geliştirme Ajansı
Foreign Investment Promotion Agency of BiH
www.fipa.gov.ba
Merkez Bankası
Central Bank of BiH
www.cbbh.ba
